Giriş
Facebook’un Kurucusu Mark Zuckerberg’in gelecekte ‘metaverse’ adlı sanal bir evren geliştireceğini söylemesi teknoloji dünyasını yerinden oynattı. Peki bu dünyada bizi neler bekliyor, yapılacak şeylerin sınırı nedir? İş dünyasına, sağlığa ve eğitime faydası var mı? İşte tüm bunları teknoloji duayenleri Tansu Yeğen ve Alphan Manas’a sorduk. Yanıtlar akılalmaz. Yakında jüpiter manzaralı metaverse evleri ve okulları görürsek şaşırmayın.
10 YIL İÇİNDE 1 MİLYAR İNSAN
Kısa bir süre önce Facebook şirketinin adı ‘Meta’ olarak değiştirilmişti. Ancak platformun ismi aynen devam edecek. Facebook’un kurucusu Mark Zuckerberg, dün isim değişikliğinin yanında şirketinin yeni vizyonunu da anlattı ve bunun odağında sanal evren ‘metaverse’in yer aldığına dikkat çekti. Zuckerberg bu dünyanın gelecek 10 yıl içinde 1 milyar insana ulaşıp, 100 milyarca dolarlık dijital ticarete ev sahipliği yapacağını da ifade etti.
IŞINLANMA DEVRİ
Zuckerberg, paylaştığı mesajda şu noktaya vurgu yaptı: “Metaverse’de hayal edebileceğiniz hemen hemen her şeyi yapabileceksiniz, arkadaşlarınızla ve ailenizle bir araya gelin, çalışın, öğrenin, oynayın, alışveriş yapın, yaratın... Metaverse dünyasında işyerinize, konsere, arkadaşlarınızla buluşmaya, oturma odanızdaki ailenizin yanına, gitmeden hologram olarak ışınlanabileceksiniz.” Metaverse sistemi ayrıca Zuckerberg’in de animasyonunun yer aldığı videoda paylaşıldı ve kısa sürede milyonlarca kişi tarafından izlendi.
İŞTE MERAK EDİLENLER
Peki işin biraz derinine indiğimizde bizi neler bekliyor? Türkiye, buradaki yarışa hazır mı? Metaverse’te 5G’nin önemi nedir? İşte A’dan Z’ye tüm merak edilen cevaplar...
Tansu Yeğen (UiPath Türkiye Genel Müdürü):
YANINDAYMIŞ GİBİ HİSSETTİRECEK
Burada dijital ve fiziksel birliktelik var. Aslında bugüne kadar gerçekleşen birçok teknolojinin bir arada toparlanması diyebiliriz... Arkadaşlarla buluşma, dünyanın herhangi bir yerinde toplantı, başka bir ülkede de olsa büyüklerimizi ziyaret. Bunları biz normal gözümüzle göremeyeceğiz.
Artırılmış gerçeklik gözlükleri ve 360 derece gözlük takacağız. Ama asıl işin gidişatı akıllı lensler olacak. Yani ne olursa olsun en başta akıllı mercekler ile sistem çözülecek. Akıllı mercek olduğunda arabada sen benim yanımda oturabileceksin. Yani seninle birebir yanımdaymışsın gibi konuşacağız.
KONUTTAN EĞİTİME...
Ayrıca bu yeni dünyada birçok yeni girişim olacak. Mesela inşaat şirketleri dijital dünyada muhteşem inşaatlar yapacak. Eğer ben oradan bir daire satın aldıysam o daireye seni davet edebileceğim. Örneğin; Murat Meteverse konutları A Blok Daire 7 benim dairem olacak ve manzarası da Jüpiter ya da ay manzaralı olacak. Yani orada arkadaşlarımızla buluşabileceğiz.
İsteyen giremeyecek çünkü anahtarı bir tek bende olacak. Eğitim kurumlarında da değişimler olabilecek. Birgün çocuğumuz gelip diyecek ki: Arkadaşım Ahmet, Metaverse okulunda okuyor ve orada inanılmaz yabancı dil öğretiyorlar. Çünkü orada Alman öğretmenler ve Alman çocuklar arasında öğreniyormuş. Herkes oraya kaydolmak isteyecek.
ALIŞVERİŞ VE SAĞLIK KÖKTEN DEĞİŞECEK
Ben direkt kendimi mağazanın içine göndereceğim ya da ürünü kendi ayağıma getireceğim. Yani bir alışveriş merkezi tamamen metaverse temellerinde kurulmuşsa, ben bu alışveriş merkezinde avatarımla dolaşacağım. Mağaza kapısının önünde duran mankenlerin üzerindeki kıyafetlere gözümü kırparak dokunacağım ve bu dünyayı destekleyen kripto para cüzdanımdan anında ödeme yapıp ürüne sahip olabileceğim.
Bu dünyada dijital sağlık merkezleri açılabilecek. Burada doktorlar fiziksel olarak çalışsa da sen kontrole hologramla gidebileceksin. Ya da biraz daha fazla para vererek onları direkt kendi evine çağıracaksın. Bunların olabilmesi için 5G teknolojisi şart. Çünkü 5G, çok yüksek hızlı internet. Yani 5G’de geç kalmamamız gerekiyor.
Alphan Manas (Futuristler Derneği Kurucusu):
MATRIX GERÇEK OLACAK
DIEM’İ DE DUYURMUŞTU
Metaverse ile ilgili ilk konu ‘Türkçesi ne olacak?’ Benim önerim Türkçe’ye çevrilmeden kullanılması. Metaverse’in sahibi kim olacak? Bugün Facebook öne çıkıyor. Onu takip edecekler. Oyun firmaları Metaverse’in ilk parçaları olacak. Facebook zaten ödeme aracını duyurdu. Eğer hızlı davranırsa Facebook’un para birimi Diem Metaverse dünyasında gerçek yaşamdaki ABD Doları gibi ana oyuncu olur.
PEYNİRİN TADI ALINACAK
Metaverse’ün önündeki en büyük engel kullanılacak gözlüklerin henüz istenilen fiziksel boyutlarda ve güçte olmaması. Facebook kendisi bu gözlükleri üretse de yeni firmalar özellikle ‘AR gözlükleri’ ve tüm el, vücut hareketlerini algılayan cihaz ve yazılımları çıkaracaklar. Bir sonraki adım ise beyin bağlantısının kurularak örneğin Metaverse’de ağza atılan peynirin gerçek tadını almak veya patinaj yapan aracın lastiğinin kokusunu almak. Sonuçta Matrix ve Surregates (Suretler) filmlerinin gerçek olacağı bir dünyaya doğru gidiyoruz. Daha çok insan tanıyacağız.
GEÇMİŞE GİDİLİR Mİ?
Şehirler kendilerini Metaverse dünyasına ne kadar hızlı sokarlarsa, onları gezenler gerçek halini de yaşamak için gelecekler. İstanbul’un acilen 3 boyutlu hale getirilmesi için çalışmaya başlanmalı. Metaverse’de sadece günümüz yaşanmayacak, zaman tünelinden geçmişe de gidilecek.
Bunun için 5G teknolojisi yetmeyecek. 2030’da 6G ile tanışarak çok daha geniş bant genişliği ve hızıyla belki de geçmişteki savaşları izleyebileceğiz. Ben de bir yatırımcı olarak Metaverse’de en önemli parçalardan biri olan, tek şarj ile en az 5 kat daha uzun süre ile kullanılacak pil teknolojisine ABD’de yatırım yaptım. 2023’te ürünler çıkacak.
