Giriş
WhatsApp’ın ‘onay dayatması’yla karşı karşıya kalan Türkiye’deki kullanıcılar, hemen alternatif mesajlaşma uygulamalarına yöneldi. Telegram ve Signal ile yerli Bip ve Dedi uygulamaları en çok indirilenler arasında yer aldı. Sosyal medyada ‘#WhatsAppSiliyoruz’ etiketiyle yapılan paylaşımlar da bir günde 100 bini aştı.
Yıllardır dile getirilen yerli yazılımın önemi, ABD’li sosyal iletişim platformu WhatsApp’ın son hamlesiyle iyice anlaşılmış oldu. Uygulamayı indirirken verdiğimiz tüm kişisel bilgiler sayesinde attığımız her adımı takip eden WhatsApp, bu bilgileri Facebook ile resmi olarak da paylaşmak için kullanıcılara sözleşme dayatması yaptı. 4 Ocak’ta yayınladığı duyurusunda “Ya 8 Şubat’a kadar sözleşmeyi imzalarsınız ya da WhatsApp kullanamazsınız” diyerek aslında ‘ileride kimse bize bu yüzden dava açamaz’ demek istedi.
Elon Musk etkisi
Bu dayatma sonucu Türkiye’de de milyonlarca kişi ayaklanarak sosyal medyada ‘#WhatsAppSiliyoruz’ kampanyası başlattı. Google Play verilerine göre, WhatsApp en popüler mesajlaşma uygulamaları arasında 4’üncü sıraya kadar geriledi. Buna karşılık Rus Telegram, ilk defa en popüler mesajlaşma uygulaması haline geldi.
Türkiye’de daha önce fazla talep görmeyen ABD’li Signal, Tesla ve SpaceX Üst Yöneticisi Elon Musk’ın WhatsApp’a karşı tepki olarak önerdiği uygulama olmasıyla büyük yükseliş yaşadı. Signal’i bir günde 300 bin kişi indirdi. Yerli BiP ve Dedi uygulamalarına da talep arttı.
Adeta fırsata çevirdi
WhatsApp iş ve eğitim dünyasının tartışmasız en çok kullanılan uygulaması. WhatsApp’ın tüm dünyada kullanıcı sayısı 2 milyar civarında. Türkiye’deki sayı ise 60 milyon kişi. Yani bu kadar kullanıcının 8 Şubat’a kadar uygulama değiştirmesi imkansız. WhatsApp, böyle kısa süre vererek ve ‘ya kabul et ya da sil’ tavrıyla, pandemiyle birlikte oluşan dijital bağımlılığı fırsata çevirmek istiyor.
Cenazesini kaldırdı
Kullanıcılarına yönelik ‘zorunlu güncelleme’ kararının ardından uygulama mağazalarında darbe yiyen WhatsApp’a, zirvenin yeni sahibi Telegram’dan tabutlu gönderme yapıldı. Twitter hesabında Ganalı meşhur tabut dansçıları Dada Awu’nun görüntüsünü paylaşan Telegram, tabutun önüne sözleşmeyi ekleyerek WhatsApp’ı tiye aldı.
Signal ve Telegram'ın farkı ne?
Signal açık kaynaklı bir uygulama, bu da tüm kullanıcıların onu inceleyebilmesi anlamına geliyor. WhatsApp’ı inceleyemiyorsunuz. Signal gerçek şifreleme hizmeti sunuyor. Görüntülü görüşmeler bile şifreli. Kendi kendini yok etme özelliği var. Telegram bugüne kadar hiç bir hükümet ya da şirketle verilerini paylaşmadı.
WhatsApp paylaşıyor. WhatsApp’ta bir mesajı ancak belli bir süre içinde silebiliyorsunuz ama Telegram’da karşı tarafa gönderdiğiniz mesajı istediğiniz an her iki taraftan da silebiliyorsunuz. Bu uygulamaları sadece sizin yüklemeniz yetmiyor. Mesajlaşacağınız kişilerin de yüklemesi şart. Öte yandan bu uygulamalarla paylaşılan verilerin de yüzde 100 güvencesi yok.
BiP’te 1 günde 1.1 milyon indirme
WhatsApp’ın Türkiye’deki en büyük rakibi, Turkcell çatısı altındaki BiP ile ‘Havelsan İleti’ uygulamaları. Örneğin BiP, WhatsApp’ın sözleşme dayatmasından sonra sadece 1 günde 1 milyon 124 bin yeni kullanıcı kazandı. Dün itibarıyla dünya çapında 53 milyonun üzerinde indirilen BiP uygulaması, her geçen gün eklenen yeni özellikleriyle daha da gelişiyor. BiP, HD kalitesinde sesli ve görüntülü görüşme yapma dışında, gönderilen mesajların seçilen süre sonunda otomatik silinmesini sağlıyor. Havelsan İleti de Türkiye’de önemli kurum ve kuruluşlar tarafından kullanılmaya başlandı.
Selçuk Bayraktar da sildi
Sosyal medyada #WhatsAppSiliyoruz etiketiyle başlatılan kampanyaya çok sayıda kişi katıldı. Kampanyaya destek veren isimlerden biri de Baykar Teknik Müdürü Selçuk Bayraktar oldu. Twitter hesabından paylaşım yapan Bayraktar, WhatsApp’tan, uygulamaya koyduğu yeni veri politikası nedeniyle ayrıldığını belirtti. Bayraktar, mesajlaşma uygulaması olarak BiP’i, açık kaynak kodlu olduğu için de Telegram ve Signal’i kullandığını açıkladı.
Veri mahremiyetinde ayrımcılık yapıyor
WahatsApp’ın uygulamasıyla ilgili sosyal medya hesabından paylaşım yapan Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanı Ali Taha Koç, şunları ifade etti:
“Facebook şirketler grubunun bir parçası olan WhatsApp, kişisel verilerin yönetiminde Avrupa Birliği’nde (AB) yaşayanlar ve yaşamayanları farklı şartlara tabi tutuyor. Veri mahremiyeti açısından AB ve diğer ülkeler ayrımı kabul edilemez. Yabancı menşeli uygulamalar, veri güvenliğine yönelik önemli riskler içeriyor. Yabancı menşeli muadillerinden çok daha fazlası, BiP ve Dedi gibi milli ürünlerimizde var.”
