Giriş
Türkiye ve dünyada devam eden orman yangınlarının bir daha yaşanmaması için gerekli olan yapay zekalı uyarı sistemleri kullanıma hazır hale geldi. Test çalışmaları tamamlanan ve bir kısmı ulusal ve uluslararası pazarlara sunulan bu sistemlerden bazıları, makinelerarası (M2M) iletişim sayesinde kıvılcım çıkar çıkmaz sinyal veriyor. GPS sistemi ile de bölgeyi nokta atışı gösteren cihazlar, 24 saat boyunca anlık olarak yüzlerce veri taraması yapıyor.
AKILLI ORMAN KAPSÜLÜ
Yerli yazılımcı Detaysoft’un geliştirdiği sensörlerle kaplı bu ürün, daha yangın çıkmadan erken uyarı veriyor. Karbondioksit oranı, sıcaklık, nem, duman seviyesi, rüzgar hızı ve yönü ile ilgili bilgileri ölçen sensörler risk alanlarını dakika dakika merkezi sisteme gönderiyor. 10 yıllık pil ömrü olan bu cihaz, her 300 metrede bir ağacın dalına asılarak kullanılıyor. Yapay zeka destekli bu cihaz, GPS üzerinden de lokasyon bildirimi yapıyor. Kullanılabilir durumdaki cihazın km2 başına maliyeti 500 Euro.
A’DAN Z’YE TARAMA
Huawei ve Enbo Technology, erken duman algılama için yapay zeka çözümü geliştirdi. Artırılmış kızılötesi fotoğraflarla ve yazılım tanımlı kameralarla izleme yapan sistem, bulut çözümüyle entegre çalışıyor. Ormanı düzenli olarak A’dan Z’ye tarayan ve elde ettiği verileri işleyen bu sistem sayesinde yangınlar ortalama iki saat önceden tespit edilebiliyor.
GÖRÜNTÜ ALGILAMA SİSTEMİ
Cooch şirketini kuran yapay zeka girişimcileri Emrah ve Hakan Gültekin’in geliştirdiği görsel coğrafi çözüm sistemleriyle, insanın görsel zekası kopyalanıyor ve makinelere yükleniyor. Örneğin kıvılcım, ateş, su sızıntısı, duman gibi çevre felaketine yol açabilecek eylemler programa tanıtılıyor. Olası bir sorunda sistem anında devreye giriyor ve yetkililere bilgi geçiyor. Uydu teknolojisinden de yararlanılan sistemde veriler bulutta depolanıyor.
DAVRANIŞ MODELİ
Başarsoft’un bu yıl sonuna kadar kullanılabilir hale getireceği yazılım tabanlı sistem, uydudan gelen görüntü ve bilgileri yorumluyor. Yani bölgenin iklimi, toprağın eğimi, ağacın duruş şekli, ısısı, yağış miktarı ve nemi, geçmiş dönemlerle analiz ediliyor. Bu da uydulardaki sensörler yardımıyla yapılıyor. Veriler tek bir merkezde toplanıyor ve ilgili birimlere anlık bilgi geçiliyor. Sistem bir sonraki aşamada cep telefonlarına da entegre edilebilecek.
UYDU TAKİBİ
Microsoft Baş Teknoloji Sorumlusu Onur Koç, ormanları koruma ve yangınla mücadelede geliştirdikleri sistemleri POSTA’ya anlattı:
Orman izleme sistemi: Brezilya’daki Amazon ormanlarını korumak için yakın zamanda hayata geçirdiğimiz bu projede, ormanların uydu görüntülerini ve orman miktarındaki azalma ve artışların yıllara göre dağılımı analiz ettik. Yerleştirilen binlerce sensör ve yüksek tepelerdeki 360 derece kameralarla yangınların dakikalar içinde tespit edilmesi mümkün oldu.
Orman yangını kontrol paneli: Bu projede, yangınların boyutlarını ve bölgelerini yıllara göre karşılaştırıyoruz. Hangi bölgeden ne kadar yangın ihbarının geldiğini ve bunların kaçının doğru çıktığını analiz ediyoruz. Ayrıca yangının başlama olasılığını tespit eden ve yayılma simülasyonu yapan ‘Fire App’ adında bir uygulama geliştirdik. Bu gibi çözümlerde verileri kolayca işleyen yüksek çözünürlüklü kameralara, uydu resimlerine, sensörlere ve yapay zeka algoritmalarına ihtiyaç var. Bu projeleri Türkiye’de de uygulamaya koymak en büyük arzumuz.
TERMAL DRONE’LAR
Dron teknolojileri platformu Dronmarket Genel Müdürü Serhan Yaldız, 250 metre yüksekliğe kadar çıkan termal kameralı drone’ların, akşam karanlığında da olsa yangınların her halini tespit ettiğini söyledi. Yaldız, “Bu tür drone’lar minimum 40 dakika uçabiliyor. Ayrıca sıcaklık ölçümü de yapıyorlar. Orman Bölge Müdürlükleri ile çalışmalarımız ve eğitimlerimiz sürüyor. Özellikle yangına nasıl anında müdahale edilebileceği, yangın öncesinde drone ile ormanda nasıl tarama ve kontrol sağlanacağı konularında ciddi çalışmalar yapıyoruz” dedi.
TEKNO TURU
- Oppo e-SIM kartı destekleyen ve şarjı tam 16 gün gidebilen yeni akıllı saati Oppo Watch2’yi Çin’de satışa sundu. Kalp atış hızı monitör desteği olan cihaz, horlama analizi de yapabiliyor.
- Leica’nın ilk akıllı telefonu Leitz Phone yurtdışında 1.700 dolardan pazara sunuldu. 5G’yi destekleyen cihazda 78 derecelik görüş açısına sahip lens, 12GB RAM, 256GB depolama bulunuyor.
- TTT Global Başkanı Akın Arslan, halihazırda 600 milyar dolar olan mobil uygulama ekonomisinin 2023’te 1 trilyon dolara ulaşacağını söyledi. 2020’de 218 milyar mobil uygulama indirilmişti. Bunun 350 milyonu TikTok oldu.
HAFTANIN OLAYI
APPLE ÇOCUKLARI KORUMAYA ALDI
Apple, çocukların güvenliğini sağlamak için yeni güncellemelerine koruyucu özellikler ekledi. Cihazlarında ‘çocukları istismar eden’ görüntüler ve yazılar algıladığında bu içerikler hemen gizlenecek ve kolluk güçlerine otomatik haber verilecek. Ayrıca Siri bu tür sapkınlıklara yönelik arama yapılmak istendiğinde yine buna izin vermeyecek. Bu özellikler, bu yıl iOS 15, iPadOS 15, watchOS 8 ve macOS Monterey güncellemelerinde sunulacak.
