Giriş
Osaka’daki G-20 zirvesinde Trump-Erdoğan buluşmasının yumuşama sinyalleri vermesi, ihtiyatla karşılanması gereken bir durumdu.
Nitekim ABD Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Eliot Engel, bu buluşmadaki havaya ilk ve sert tepki gösteren politikacı olarak sahneye çıktı.
Demokrat Parti üyesi olan Engel, etkili bir siyasetçi, bu nedenle söylediklerinin sonuçları olabileceğini söylemek mümkün. Eliot Engel, “Türkiye'nin Rusya'dan gelişmiş savunma sistemleri almasını kabul etmediklerini ve yaptırım uygulama kararından vazgeçmediklerini” ifade etti.
Engel, ayrıca “bu durumda Türkiye'ye F-35'lerin de verilmeyeceği” vurgusunu yaptı. Engel, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yönelik sert ifadeler kullanıyor, Trump'ın Türkiye'deki insan hakları ihlalleri, basın özgürlüğü ve demokrasi konusunda eleştirilerini ifade etme fırsatını kaçırdığına vurgu yapıyor.
Temsilciler Meclisi’nin kararı
Engel'in bu çıkışının ardında alınmış bir karar bulunuyor. ABD Temsilciler Meclisi, Osaka buluşmasından kısa süre önce, S-400'leri Türkiye'nin Rusya'dan satın alması durumunda yaptırım uygulamaya karar vermişti.
Temsilciler Meclisi, 11 Haziran 2019 tarihli toplantısında, Türkiye'nin S-400’leri alması halinde F-35 programından çıkartılmasını ve ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA) yaptırımlarının devreye girmesini öngören karar tasarısını oy birliğiyle kabul etti.
Kararda; Türkiye'ye “Rus silahları satın almasından vazgeçmesi ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a da ABD-Türkiye ilişkilerini riske atabilecek şekilde Rusya ile askeri ilişkiler geliştirmekten kaçınması” çağrısı yapılmıştı.
Türkiye ise, ABD'den gelen bu tehditkar uyarılara, “bağımsız bir ülke olarak, savunmasını güçlendirmek amacıyla, S-400'lere ihtiyacı olduğu” karşılığını vermiş ve füzeleri satın almaktan vazgeçmeyeceğini ifade etmişti.
Japonya'daki zirvede Erdoğan-Trump görüşmesi olumlu bir hava içinde geçmesi, özellikle ükemizde, füzelerin alımına ilişkin yaptırımlardan vazgeçilmesi yönünde bir izlenime neden oldu. Bunun etkisiyle de Türk lirasının değeri arttı, Borsa İstanbul yükseldi. Bu trend yaklaşık olarak bir haftadır devam ediyor.
TBMM Dış İlişkiler Komisyonu Başkanı Volkan Bozkır, Engel'in açıklamasını son derece yanlış bulduğunu ve kendisinin nezaketsiz bir dil kullandığını belirtti. S-400'leri almaya kararlı olduklarının altını bir kez daha çizdi. S-400 konusu belli ki dış politikanın belirleyici unsuru olmaya devam edecek. Son görüntü şu şekilde: Türkiye ısrarlı, Trump yumuşak bir tepki göstermekten yana, ABD Temsilciler Meclisi’nden yükselen sesler ise ters istikamette gelişiyor. Son günlerdeki iyimserlik rüzgarı Temmuz ayının ilerleyen haftalarında devam edecek mi, bunu hep birlikte göreceğiz.
