İran-Trump ikileminde Katar sorunu

ABD Başkanı Trump, işbaşına geldiği günden beri, İran'daki yönetime karşı sert bir tutum içinde. Obama, farklı bir yol izlemişti. Tahran'la uzlaşmaya çalışmıştı. Obama dönemi, İran için "yükseliş" dönemi oldu. İran, bölgede, Şiilik etrafında bir ittifaklar ağının kurucusu ve yönlendiricisi haline geldi.

Tahran'ın, Irak, Suriye, Lübnan ve Yemen üzerinde bir nüfuz elde ettiği biliniyor. PKK ile Türkiye'yi tehdit ederken, Irak Kürdistanı'nda Barzani'yi devirmek için, muhalif Kürt gruplarını yönlendiriyor.

Katar yükselen yıldız

Katar bölgenin yeni parlayan yıldızı. Suudi Arabistan-İran hegemonya savaşında kendine özgü bir hat tutturdu. İran'la ilişkisini geliştirdi. Diğer yandan, Katar, El Cezire kanalıyla, dünyadaki büyük medyaya yönelik hamleleriyle, turizm yatırımları ve sporla da dikkat çekiyor. Katar, petrol gelirleriyle de bölgedeki petrol savaşının ortasında yer alıyor.

ABD Başkanı Trump'ın ziyareti sırasında Katar'ın ipinin çekilmesine karar verilmiş gibi görünüyor. Görünürdeki gerekçe, Katar'ın teröre destek vermesi. Katar'ın daha önce Hamas'a sahip çıktığı biliniyor. Katar Emiri, Lübnan Hizbullah'ına ve Müslüman Kardeşlere karşı da, ılımlı siyaseti savunuyor.

Hizbullah, Şii yayının en Batısında, Lübnan'da, İran'ın etkisi altında bir örgüt. Müslüman Kardeşler ise, Mısır'daki rejime karşı, muhalefetin ana gövdesini oluşturuyor.

Bütün bu tablo içinde; Trump, İslam dünyasındaki ilk yurtdışı gezisini, Suudi Arabistan'a yaptı. Belli ki orada Katar konusunda bir ortak tutum oluştu. Trump’un tweeti işte bu ortaklığı gözler önüne seriyor. ABD Başkanı “Ortadoğu ziyaretimde, radikal ideolojilerin artık finanse edilemeyeceğini söyledim. Liderler Katar’ı işaret etti, bakın!" ifadelerini kullandı.

Sorun gerçekten ‘radikal ideolojilerin finansmanı' mı? Şunu söylemek mümkün: Trump, bölgedeki dengeleri değiştirmek, örneğin İran hegemonyasını kırmak istiyor. Obama'nın güçlenmesine neden olduğu Şii yayınının etkisini ortadan kaldırmayı amaçlıyor.

Katar, bir yönüyle, bu yeni stratejinin kurbanı gibi görünüyor. Elbette mesele sadece İran'la ve Müslüman Kardeşler'le olan ilişkiler değil. Katar'ın, Arap dünyasının güçlü ülkeleri Mısır ve Suudi Arabistan'a bir yönden kafa tutmaya kalkışması, diğer bir yönden de onlarla rekabet eder hale gelmesi; sorun yarattı.

Türkiye’nin durumu

Türkiye, Katar'la samimi bir ilişki içinde. Bu ilişki son dönemde daha da gelişti. Türkiye'nin de Mısır'daki darbeci yönetimle sorunları var. (Suudi Arabistan'ın Sisi darbesine arka çıktığı sır değil.) Trump, bölgede, S.Arabistan ve Mısır ağırlıklı bir yol izliyor. Bu, Ankara açısından sıkıntılı.

Türkiye açısından durum hızla karmaşıklaşıyor.