Giriş
İran Milli Futbol Takımı, Dünya Futbol Şampiyonası'nda, çarpıcı bir direniş sergiledi. Yüz milyonların gözü önünde İranlı futbolcular İran milli marşını söylemediler. Yani 2 aydır süren ve devletin ağır saldırılarına rağmen susmayan protestocuların saflarına katıldıklarını ilan ettiler. İran’da iki ayın sonunda durum nedir? Bir ülkenin milli futbolcularının isyandan yana mesaj vermesi, işin boyutlarının çok büyüdüğünü gösteriyor.
İki aylık isyanın bir bilançosunu çıkarmanın zamanı geldi. Bianet haber sitesinde Tuğçe Yılmaz, İranlı aktivist Araz Bağban ile konuşmuş. Bağban: “İran İslam Cumhuriyeti, halk isyanını bastıramıyor” diyor. Aktivist Bağban, İran hükümetinin eylemleri bastırmak için en sert müdahalelere başvurduğunu; ancak bu konuda başarılı olamadığını söylüyor ve şunları ekliyor: “Halkla İslam Cumhuriyeti, yapısı arasında herhangi bir diyalog yolu kalmadı.”
Mevcut durum bir çıkmaz gibi görünüyor. Bu haliyle halkın gücü İslam Cumhuriyeti yapısını yıkmaya yetmiyor. Öte yandan İslam Cumhuriyeti ise halk isyanını bastıramıyor. Son bilgiler şöyle: Protestolar başlangıçta olduğundan daha ateşli bir biçimde ilerliyor. Hatta son haftalarda daha önce isyanın uğramadığı küçük şehir ve kasabalarda bile eylemler yapılıyor.
İran'ın içinde isyan, 'sanki durgunlaştı' dediğimiz her an yeni bir eylem dalgasıyla daha güçlü bir biçimde geri dönüyor. İran’daki isyanın bu kez toplumsal gruplara, etnik topluluklara yayıldığı görülüyor. Kürt kentlerindeki eylemler her zamankinden daha yoğun ve daha kararlı. Beluciler her cuma namazı sonrası eylem yapıyor.
Yoğunluğu Kürdistan ve Belucistan'daki eylemlerle kıyaslanacak kadar olmasa da Hazar Denizi'nin kıyısında Gilekler, hep sokaklarda. Tahran'da ise eylemler bir bölgeden başka bir bölgeye sıçrayarak devam ediyor. Eğer büyük şehirler de eyleme güçlü bir şekilde katılırsa, İslam Cumhuriyeti Kürdistan ve Belucistan isyanını kolay kolay bastıramaz.
Azeriler
Azerilerin yoğun olduğu kentlerdeki eylemler bir ara sönümlenmişti, son bir haftadır oralarda da bir canlanma ortaya çıktı. Hatta Tebriz'de yıllar sonra ilk defa esnaf üç günlük kepenk kapatma eylemine katıldı. Eylemlerin kanlı bir biçimde bastırılması halkı daha da korkusuz kılıyor. Her öldürülen insanın cenazesi ve ölümünün 40. günü törenleri yeni eylemlere dönüşüyor.
Özellikle Kürdistan ve Belucistan'da eylemler daha kararlı sürdürülüyor. İslam Cumhuriyeti Sünni halka da pervasızca saldırıyor ve öldürüyor. Ama isyancılar geri adım atmıyor. Bu kez direniş daha kararlı gidiyor. İran’da rejim devrilirse dünyada ve bölgemizde çok şeyler değişebilir.
