Trump ne demek istiyor?

Trump, Twitter hesabında art arda yaptığı paylaşımlarda, şu ifadeleri kullandı: “Kürtler, bizimle savaştı ancak bunu yapmaları için onlara çok para ödendi ve teçhizat verildi. (Kürtler) Yıllardır Türkiye'ye karşı savaşıyorlar. Bu savaşı 3 yıl boyunca engelledim, ancak bizim için bu saçma, çoğu aşiret kaynaklı, sonu gelmez savaşlardan uzaklaşmamızın ve askerlerimizi eve geri getirmenin artık zamanı.” Türkiye’nin, Suriye’ye yapacağı operasyonu, “ABD birlikleri çekildikten sonra”ya ertelemesi ile Trump’un bu sözleri örtüşüyor.

ABD Başkanı’nın söylediğinden anladığımız şu: ABD bölgeden toptan çekiliyor. Bir gece önce Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşen Trump, ona “Girme dur! Ben bölgeden toptan çekilmeye karar verdim. Ondan sonra girebilirsin” mesajını vermiş gibi görünüyor. Trump’ın açıklamalarından başka ne gibi çıkarımlar yapabiliriz? “Kürtlerle, Türkiye’nin savaşını üç yıldır engelledim...” dedikten sonra çekilmeye karar verdiğini söylemesi nedeniyle, “artık bunu engellemem söz konusu değil, ne haliniz varsa görün” noktasında olduğu söylenebilir. Tabii, eğer ABD aradan çıkarsa, Türkiye Suriye’ye girerse, bölgenin gelebileceği hali düşünmek bile korkutucu.

‘Şii yayı’ ve Rusya

ABD’nin çekilmesi durumunda bölgede Rusya-İran-Suriye ittifakının gücünü artırması, yüksek bir ihtimal. Peki Türkiye'nin PYD ile bir çatışma içine girmesi halinde bu “üçlü” ne yapabilir? Bu çatışma bölgedeki fay hatlarını nasıl etkileyebilir? Rusya nasıl bir tavır alabilir? Mesela, Moskova'dan gelen son açıklama, “Türkiye, Suriye’nin toprak bütünlüğüne saygılı olmalıdır” şeklinde.

Rusya, Türkiye'nin PYD/PKK ile giriştiği mücadelede hiçbir zaman Ankara'yı tam anlamıyla destekleyen bir tutum göstermedi. Beşar Esad yönetimindeki Suriye ile olan sıkı bağları nedeniyle Suriye'ye yönelik Ankara merkezli operasyonlara sıcak bakması da beklenemez. Tabii asıl soru şu: Trump gerçekten söylediklerini yapacak mı, yapabilecek mi? Suriye’den kısa zaman içinde çekilecek mi, çekilebilecek mi?

Pentagon’un, ABD askeri bürokrasisinin bu çekilme meselesine ne kadar yatkın olduğunu değerlendirmek zor. Diyelim ki ABD çekildi, Türkiye de Suriye'ye girdi, güvenli bölgeler oluşturdu. Sonra ne olacak? “Terör koridoru oluşturmayı engelleyeceğim” diyerek, gittiği bölgede kalıcı bir durum mu yaratacak? Bu dünyada nasıl karşılanır? PYD/PKK ile bölgede yeni bir çatışma alanı daha oluşursa, bu çatışma alanı, terörün daha da derinleşmesini tetikleyebilir mi? Bölgedeki denklem daha da karmaşıklaşır mı?

Irak ve Suriye'deki Şii yönetimler üzerinde etkisi iyice artmış bulunan İran'daki Şii yönetimi, bu birlik üzerinden yeni hamleler yapabilir mi? Rusya'nın da destek vermesiyle, her şey onların etkisi altına girebilir mi? Kafalarda cevaplanması kolay olmayan binbir soru…Geleceğe ilişkin kaygılar...