Yeni bir anayasa ama nasıl?

AK Parti ortaya attı, MHP destekledi. İktidar çoğunluğunu oluşturan bu iki partinin Meclis’teki sandalye sayısı, yeni bir anayasa yapmak için yeterli değil. Ancak anayasa değişikliğini referanduma götürebilecek sayıları var. Peki MHP-AK Parti işbirliğiyle nasıl bir anayasa değişikliği olabilir, biraz buna kafa yoralım…

MHP, HDP’nin kapatılmasını istiyor. Bu nedenle, yürürlükteki, parti kapatmayı zorlaştıran hükümler kaldırılıp, kolaylaştırıcı hükümler konabilir. MHP, kürt meselesini yalnızca ‘terörle mücadele’ olarak görüyor ve diğer çözüm yollarını reddediyor.

MHP, kopenhag kriterleri’ni ve İnsan Hakları taleplerini ‘yabancı güçlerin oyunu’ olarak değerlendiriyor. MHP’nin, ‘üniversite özerkliği’, ‘Cumhurbaşkanlığı-Hükümet Sistemi’ndeki denge ve denetim mekanizmalarının oluşturulması’ gibi beklentileri de bulunmuyor.

Denge ve denetim mekanizmaları

Türkiye’nin yeni bir anayasaya ihtiyacı var. Özellikle de 2017 Anayasa referandumuyla gelen Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne ilişkin değişikliklere ihtiyaç var. Siyasi Partiler kanunu, Seçim kanunu, Yerel Yönetimler kanunu gibi bazı temel kanunların başkanlık sisteminin yol açtığı denetimsizlik durumunu dengeleyecek şekilde değiştirilmesi gerekiyor.

Gerçi bu dengelerin, anayasa değişikliği yerine yasa değişiklikleri ile sağlanabileceği de düşünülebilir. İki partinin istedikleri kanunları çıkarabilecekleri çoğunlukları var. Eğer öncelikle bu kanunlar değiştirilse, bazı sorunlar giderilebilir. Anayasa bir toplum sözleşmesidir.

Muhalefetin de katkıda bulunabileceği bir ortam oluşmazsa, yeni bir anayasa yapılsa bile sorunlar aşılamaz. Anayasa yalnızca bir iç siyaset meselesi de değildir. Türkiye’nin altına imza attığı uluslararası sözleşmelere uygun, demokratik bir yapılanmaya ulaşmak açısından da yeni bir anayasanın katkısı olabilir. Şu siyasi ortamda, ‘yeni anayasa’ tartışmasından, faydalı bir sonucun çıkması zor görünüyor.