Giriş
Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Engin Çakar anlatıyor...
DÖNME VE EĞİLME HAREKETINE DİKKAT
Omurgada küçük omur kemikleri üst üste dizilidir. Bu kemiklerin arasında disk denen yuvarlak ve esnek yapılar vardır. İç kısımlarında jelsi bir merkez, onun etrafında iç içe geçmiş halkalar şeklinde kuvvetli bağ dokusu lifleri yer alır. Diskler omurga hareket ettikçe çeşitli kuvvetlere maruz kalırlar. Dönme ile eğilmeyi aynı anda içeren hareketler diskleri daha fazla zorlar. Diskin kenar kısmındaki lifler tekrarlayan gerilme ve sıkışmalar sonucu düzensizleşip yırtılabilir. Aniden oluşan şiddetli bir travma da disk hasarı yapabilir. Disklerin olması gereken yerden dışarı taşmaları bel ve boyun fıtıklarını oluşturur. Yaşlanma, kireçlenme (spondiloz) gibi nedenlerle diskin su oranı ve esnekliği azalabilir. Sigara içmek, şeker hastalığı gibi faktörler diskin beslenmesini bozarak yıpranmasına zemin hazırlayabilir.
CEP TELEFONLARI BOYUN AĞRITIYOR
Boyun ağrıları genellikle uzun bir sürecin sonucudur. Hareketsizlik, duruş bozukluğu, kasların zayıflaması, stres, uykusuzluk ve disk yıpranması gibi birçok farklı nedene bağlı olarak gelişebilir. Boyun ağrıları genelde tek başına çok ciddi bir sorun değildir. Ancak beraberinde kol veya bacağa yayılan ağrı, uyuşma, kuvvetsizlik, kilo kaybı, ateş gibi belirtiler varsa ve travma sonrası başlamışsa doktora başvurulması gerekir. Boynun normal pozisyonu kulakların omuz merkezleriyle aynı hizada olduğu, boynun eğilmediği bir duruştur. Normalde başın omuzlara yüklediği bir ağırlık vardır, boynun aşağı doğru eğik olduğu durumlarda ise bu ağırlık olması gerekenin oldukça üzerine çıkar ve boyuna neredeyse 6 kat daha fazla kuvvet uygular. Bugün cep telefonları, tabletler, e-okuyucu cihazlar artık uyku hariç tüm zamanlara yayılmış bir şekilde kullanılıyor. Baş normalden fazla bu pozisyonda tutulduğunda aşırı bir gerilim oluşuyor. Bu duruşla aşırı zaman geçirmek, omuz çevresi gerginliği, boyunda ve üst sırtta şiddetli ağrı, kronik baş ağrısı, boyun fıtığı gibi sağlık sorunlarına sebep olabiliyor.
BEL AĞRISININ ÇEŞİT ÇEŞİT SEBEBİ VAR
Bel ağrısının kaynağı beldeki yapılar olabilir ya da başka organlardaki sorunlar bel ağrısı gibi hissedilebilir. Bel ağrısı yapan sebepleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Disk yıpranması,
- Bel fıtığı,
- Kireçlenme (osteoartrit),
- Faset eklem yıpranması,
- Kas ağrısı sendromları,
- Bel kayması (spondilolistezis),
- Bel daralmasına bağlı omurilik sıkışması (spinal stenoz),
- Omurilik iltihabı (miyelit),
- Şeker hastalığı,
- Damar romatizması (vaskülit)
- Kanser nedenli, çeşitli sinir lifi iltihapları veya zedelenmeleri ve miyopatiler (kas hastalıkları).
AŞAMA AŞAMA AMELİYATSIZ YÖNTEMLER
Bel ve boyun fıtıklarının büyük bir çoğunluğu ameliyatsız tedavi yöntemleriyle ortadan kalkabiliyor.
İLAÇ TEDAVİSİ: Kas spazmını çözmek, ödemi ve ağrıyı azaltmak için çeşitli kas gevşetici ve ağrı kesiciler kullanılır.
FİZİK TEDAVİ: Sıcak-soğuk uygulamaları, elektrik akımları, vakum cihazları, ultrason, lazer, manyetik alan... Bunlar uygulanan fizik tedavi yöntemlerinden en önemlileri.
KURU İĞNE: Boyun fıtığında ağrıyı artıran en önemli nedenlerden biri kas spazmıdır. Kuru iğne tedavisi kas spazmına bağlı ağrıda kullanılan etkili bir tedavi yöntemidir. Bu yöntemde ince iğnelerle kaslara uyarı verilir. Herhangi bir ilaç kullanılmaz.
ENJEKSİYON YÖNTEMİ: Proloterapi, PRP, proloPRP, nöralterapi gibi enjeksiyon yöntemleri, uygulanan bölgenin kan akışını artırarak bölgenin kendini onarmasını sağlar. Bu yöntemler vücudun doğal iyileşme sürecini aktive eder. Enjeksiyonlar genellikle fıtığın büyüklüğüne ve eşlik eden spazmın şiddetine göre birkaç hafta aralarla yapılır.
OMURGADAN İĞNE TEDAVİSİ (SPİNAL ENJEKSİYONLAR): Bel ve boyun fıtığı, dar omurilik kanalı gibi durumlarda ağrıyı azaltmak ve fıtığı iyileştirmek için uygulanır. İlaç karışımı omurlar arasından uygulanarak fıtığın küçülmesi ameliyatsız olarak sağlanabilir. Girişim sonrasında 1-3 saat istirahat gerekebilir, hastanede kalınmasına gerek yoktur.
ALMANIZ GEREKEN 9 ÖNLEM
1) EGZERSİZ YAPIN: Uzun süre aynı pozisyonda kalmak kan dolaşımını olumsuz etkiler. Gün içinde 20-30 dakika esneme-germe egzersizleri yapmak kas ağrılarınızı hafifletir, daha kuvvetli bel ve boyun kaslarına sahip olmanıza yardımcı olur.
2) KİLONUZA DİKKAT EDİN: Fazla kilolar omurga ve eklemlere fazla yük binmesine neden olur. Kilo kontrolü yapmak kas ve iskelet sistemi hastalıkları başta olmak üzere birçok hastalığı önleyebilir.
3) ERGONOMİK UYARLAMALARI İHMAL ETMEYİN: Evden çalışırken ya da ders yaparken bilgisayar ekranını göz hizasına getirin ve fare uzanmak zorunda kalmayacağınız şekilde elinizin altında olsun. Telefonunuzla konuşurken kulaklık kullanın veya hoparlörü açın. Tableti kambur ve başınız öne eğik pozisyonda kullanmayın. Bel ve sırtınız destekleyecek ergonomik sandalyeleri tercih edin.
4) ÇOK YÜKSEK YASTIK KULLANMAYIN: Başınızın altına çok sayıda yastık koymak boyun tutulmasına neden olabilir.
5) AĞIR EŞYALAR KALDIRMAYIN: Örneğin dolap gibi ağır bir eşyanın yerini değiştirmeniz gerekiyorsa yardım isteyin.
6) UYKU KALİTENİZE ÖNEM VERİN: Uyku bozuklukları kas iskelet sistemi ağrılarına neden olabilir.
7) SUSUZ KALMAYIN: Omurgamızda bulunan diskler doğduğumuz zaman yaklaşık yüzde 90’a yakın oranda su içerir. Yaşla beraber disklerin su içeriği azalır ve diskler yıpranır. Her gün yeterli miktarda su içmek disklerin yıpranmasını önleyebilir.
8) YETERLİ ORANDA MAGNEZYUM ALIN: Bel ve boyun ağrılarının büyük bir çoğunluğu kas gerilmesi veya kas spazmına bağlıdır. Magnezyum ise kasların gevşemesine yardım eder. Meyve, sebze, soya, fasulye ve tahıllar magnezyum açısından zengindir.
9) GÖZLÜK DERECENİZİN GÜNCEL OLDUĞUNDAN EMİN OLUN: Gözlük kullanmanız gerekiyorsa gözlük derecenizin güncel olduğundan emin olun. Mercek numaranızın değiştiğinin farkında değilseniz, daha net görebilmek için bilinçsizce başınızı geride konumlandırıyor olabilirsiniz.
