Giriş
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Uyku Bozuklukları Merkezi Sorumlusu Prof. Dr. Derya Karadeniz, horlamayla ilgili merak edilenleri anlatıyor...
NEDEN BAZI İNSANLAR HORLAR?
Horlama daha ziyade erkeklerde gördüğümüz ama menopoz sonrasında kadınlarda da erkekler kadar sık görülen bir bulgu. Elimizdeki kanıtlara dayanarak horlamaya henüz hastalık demiyoruz. Horlama bize uyku esnasında üst solunum yollarının daraldığını gösteriyor. Özellikle nefes alma sırasında yumuşak dokuların titreşmesiyle ortaya çıkıyor. Horlama çok yaygın bir sorun, orta yaştaki 100 erkekten 25’i horluyor.
NE ZAMAN ÖNEMSENMELİ?
Bütün horlamaları önemsiyoruz ama horlamayla birlikte gece tuvalete kalkma, uykuda terleme, sabah yorgun uyanma, başta ağırlık hissi, gün içinde yorgunluk, uyuma isteği gibi uyku hastalığına delalet edecek bir bulgu varsa o zaman horlamayı çok önemsiyoruz.
Horlama uyku apne sendromu (uykuda nefesin durması) başta olmak üzere 13 farklı uykuda solunum bozukluğunun işareti olabilir. Bunların bir kısmı uykuda nefes durmaları, azalmaları, zorlanmalarıyla bir kısmı da akciğerin yeterince çalışmamasıyla ortaya çıkıyor. Horlama bir bulgu. Bu bulgunun arkasında saklanmış bir uyku hastalığı, özellikle de uykuda solunum bozukluğu var mı diye bakmak gerekiyor. Özellikle uykuda solunum bozuklukları tansiyondan felce kadar bir dizi hastalıktan sorumlu olabiliyor. Horlamaya uykuda solunum bozukluğunun eşlik edip etmediğini kanıtlamak için polisomnografi (uyku testi) yapmak şart.
YATMA POZİSYONUYLA İLİŞKİLİ HORLAMA DAHA MI MASUM?
Hayır, horlama her şartta önemli bir bulgu, yatma pozisyonuyla bağlantılı olsun veya olmasın... Horlayan her hastaya mutlaka uyku tetkiki yapmak gerekir. Pozisyonel horlama, uyku apnesi gibi solunum bozukluklarıyla birlikte olabilir. Ya da sırtüstü horlaması olan biri yan yatarken horlaması yok olsa da soluk zorlanmaları olabilir. Dolayısıyla horlamanın aslında var ya da yok olması önemli.
HORLAMA HER ZAMAN DEĞİL DE ZAMAN ZAMAN OLUYORSA...
Kesinlikle ciddiye alınmalı. Aralıklı horlayan birinde horlamanın eşlik etmediği ‘üst solunum yolu direnci sendromu’ denen bir hastalık bulabiliyoruz
UYKU APNESİ TEDAVİ EDİLMEDEN TANSİYON DÜZELMEZ
Yüksek tansiyon, kalp ritim problemi, kalp yetmezliği ve kalp-damar hastaları horlama konusunda herkesten daha fazla dikkatli olmalı. Uykuyla ilişkili solunum bozukluğu, örneğin uyku apnesi, kalp ve tansiyon hastalarında mutlak suretle tedavi edilmeli. Aksi takdirde ilaçlarla kalp ya da tansiyon hastalığı tam anlamıyla tedavi edilemiyor.
4 farklı türde ortaya çıkıyor
● Horlama, üst solunum yolunda (burun, boğaz) birçok seviyeden kaynaklanabilir. Bu ayrımı yapmak çok önemli çünkü sadece burun kökenli horlamalar uyku apnesine yol açmaz.
● Horlama hastanın yatma pozisyonuyla ilgili olabilir. Örneğin bazı horlamalar sırtüstü yatarken olur, yan yatarken ortadan kalkar.
● Horlama süreklilik gösterebilir. Yani sırtüstü de yan yatarken de olabilir.
● Bir de uykunun evrelerine bağlı ortaya çıkan horlamalar var. Örneğin derin uykuda vardır, diğer uyku dönemlerinde yoktur.
