Giriş
Hiçbir para konusu çözümsüz değildir. Bugün köşemi sizden gelen sorulara ayırdım.
10 BİN LİRAM VAR
SORU: Elime 10 bin lira geçti. Bununla kredimi mi kapatayım yoksa birikim mi yapayım? Melike
CEVAP: Kredinin bitmesine kaç ay kaldı? Bugün hepsini kapatsan ne kadar kâra geçiyorsun? Bu parayı yatırım aracına koyduğunda, harcamayacağına inanıyor musun? Eğer harcamam diyorsan, kredinin bitmesine az kaldıysa ve ödemelerini rahat yapıyorsan yatırım araçlarında değerlendirebilirsin. Fakat ben dayanamam bu parayı harcarım diyorsan kredini kapatabilirsin. Son karar senin.
ÖNCE KISA VADELİ OLANLARI KAPAT
SORU: Borçlu bir insan da birikim yapabilir mi? Tülay
CEVAP: Ev kredisi ödüyorsan aynı zamanda finansal hedefin için birikim yapabilirsin. Kısa dönemli borçların varsa (Tüketici kredisi, taşıt kredisi, KMH, kredi kartı borcu) önce onları kapamaya odaklan. Birikimi sonra yaparsın.
EV SİGORTASINI ARAŞTIR
SORU: DASK yangın ve selden kaynaklanan zararları karşılıyor mu? Serdar
CEVAP: DASK, Zorunlu Deprem Sigortası ile depremin ve deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve yer kaymasının doğrudan neden olacağı maddi zararları, poliçende belirtilmiş limitler dahilinde nakit olarak karşılar. Bina tamamen ya da kısmi olarak zarar görmüş olsa da teminat altındadır. Yangın, sel, hırsızlık için ev sigortalarını araştırabilirsin.
’PLANIMIZDA YOK’ DEYİN
SORU: Çocuklarım arkadaşlarında gördükleri her oyuncağı özenip istiyorlar. Bizim bunun için yeterli bütçemiz yok ama onları üzmek istemiyorum, alınca da kartlara borçlanıyorum. Latife
CEVAP: Çocuklarınızı karşınıza alın, onlara ‘’Paramız yok’’ demeyin, istedikleri şeyi almanın şu anki planlarınızda olmadığını ve bu oyuncağın sizin aile değerleriniz doğrultusunda uygun olmadığını açıklayın. 3 Kumbara (biriktir, paylaş, harca) kavramıyla tanıştırın. Oyuncak, bisiklet kendilerine hedef belirleyip bu doğrultuda para biriktirsinler. İkinci el almayı da çözüm olarak önerebilirsiniz.
TASARRUF ALIŞKANLIĞI
SORU: Ben 29 yaşındayım para kazanıyorum ama hiç birikim yapamıyorum. Nasıl bir yol izlemeliyim? Fatih
CEVAP: Para biriktirebilmek aynı diş fırçalamak gibi bir alışkanlık. İşte bu alışkanlığı kazanmanın formülü.
BİRİKİM ADRESİ: Biriktirdiğin para nereye gidecek? Senin hedefin ne? Ev, araba peşinatı, eğitim, tatil, borç kapatmak… Bu kişiden kişiye değişebilir.
NE KADAR?: Finansal hedefine ulaşmak için ne kadar paraya ihtiyacın var? Bu parayı ne zamana kadar biriktirebilirsin? Planla.
BÜTÇE: Yapmıyorsan hemen başla. Gıda, kira/ev kredisi, faturalar, ulaşım, sağlık… Nereye, ne kadar harcadığını gör.
ZAAFLAR: Bütçede bir sürü kalem var. Kimisi istek, kimisi ihtiyaç. Hedefine ulaşmak için bir yerlerden kısmak şart. Hangi kalemlerden tasarruf edebilirsin incele. Alışveriş yaparken istek, ihtiyaç ayrımı yapmanın büyük faydası göreceksin.
İLK İŞ: Birikimini harcamalarını yaptıktan sonra değil, gelirin eline geçtiği gibi yap.
TASARRUF VE BİRİKİM ARKADAŞI: Uygulamam Moneye’yi kullan. Finansal hedefine ulaşırken sana bilgi, güç ve motivasyon sağlayacak.
ÇÖZÜM YOLLARI
SORU: Kredi ve kredi kartı borçlarım inanılmaz arttı. Ne yapacağımı şaşırdım. Yardımcı olur musunuz? İlhan
CEVAP: Bu borcun sebebi ne, neden kredi kullandın? İyi borç mu bu yoksa kötü borç mu?
Çözüme gelirsek.
Borçlarını listele. Nereye, ne kadar borcun var yaz.
Harcama kalemlerini gözden geçir, tasarruf edebileceğin alanlar var mı?
Evde kullanmadığın şeyleri satarak elde edeceğin para ile ödeme yap.
Ek gelir yollarını araştırmaya başla. Eğer bunları denediysen ve hâlâ ödeyemeyeceğini düşünüyorsan bankana gidip, samimiyetle durumunu anlat.
Yapılandırma talep edebilirsin. Bu durumda ödeyeceğin faiz artacağından toplam borcun da artacaktır. Son karar senin.
