Neden 'adam' kalmadı?

Yeni nesil aktris Hafsanur Sancaktutan, neden yalnız olduğu sorusuna espriyle karışık “Ortalıkta adam kalmadı” diye yanıt vermiş. Yalnız değil. ‘Çıkma teklifi geri gelsin’ isyanı ve ona paralel “Adam kalmadı” isyanı bir süredir gündemde. Çünkü çıkma teklifi çok net bir yaklaşım. “Seninle ilgileniyorum, beni heyecanlandırıyorsun, birlikte romantik zaman geçirmek istiyorum” demenin paket hali. Dijital çağla birlikte o da yok oldu. O yok olunca, insanların yani gençlerin flört yetenekleri de azalarak bitti.

Flört yeteneği, ergenlik ve sonrasındaki dönemde gelişiyor. İşte o en verimli dönemde gençlerin flörtleşebileceği tek alan ekranlar oldu. Pandemi döneminde ekran kolaycılığına yetişkinler de alıştı. Artık fiziksel olarak tanışanlar birbirinden etkileniyorsa, Instagram adreslerini sorup ekleşiyorlar. Hatta birinin sizden etkilendiğini anlamanın yolu, “Instagram adresinizi sorması’. Sonra ya birbirlerine DM (mesaj) atıyor ya da hikayelere etkileşim bırakıyorlar. Flört uygulamaları bambaşka bir alem. İnsanların tanışmak için bazen tek çaresi bu platformlar oluyor. Ama hadi dijital ortamda tanıştılar diyelim, bu kez ilişkiler günlük hayatta ilerlemiyor. Çünkü kişinin dijital kimliği, onun gerçek bir temsili olmuyor. Yarattığı dijital heyecan, yüz yüze görüşünce kaybolabiliyor. E tabii, herkes, en çok da kadınlar, dijital olarak en iyi halini ya da olmak istediği mükemmel kişiyi yaratıyor.

İNSANLARIN TUŞU YOK

Çünkü bu çağın erkeklerinin ilgi alanına girmek için başka çareleri neredeyse yok. Kadınların kusursuz görünmek için filtre uygulamalarına ne kadar para harcayabileceğini tahmin bile edemezsiniz. Tüm bunlar alt alta gelince, flört konusu çıkmaza girmiş ve sosyal bir kaygıya dönüşmüş durumda. Bugün için flört etmenin ve romantik ilgiyi göstermenin en yaygın yolu, bir kişinin Instagram hikayesini beğenmek ya da onunla ‘DM’leşmek’. ‘Tuşlayarak’ oluşan bu etkileşimler, kişinin sizinle ilgilendiğinin garantisi oluyor. Ama gerçek hayat böyle mi? Hiçbir ‘garantisi’ yok. Yani insanların bir tuşu yok. Basıp beğendiğinizi söyleyemiyorsunuz. Ya da birinin sizi beğendiğini anlamak için ‘tuşlaması’nı bekleyemiyorsunuz.

‘BAKİM SANA’

Hal böyle olunca normal insan etkileşimi mumla aranır hale geldi. ‘Nasılsın?’ gibi doğal bir hal hatır sorma cümlesinin duygusu kayboldu, kulağa bile tuhaf geliyor. Hatta bir kadın flört yeteneklerini geri kazanmak için ChatGPT ile sohbet ettiğinden bahsetmişti geçenlerde... Bu konuda ihalenin erkeklere kalma nedeni de rol dağılımı ve biyolojimiz gereği iletişimi başlatması gereken tarafın her zaman erkekler olmasından kaynaklanıyor. Bu ara kadınlar en çok “Bakim sana” (bakayım sana) mesajının tiksindiriciliğinden dert yanıyor. Erkeğin, beğendiği kadından anlık fotoğraf istemesi anlamına geliyor... Bu kolaycılık erkekleri de erkekliği de bitiren oluyor. İstediği kadın için çaba sarf etmeyen, oturduğu yerden heyecanlanacağı görsel bekleyen, ihtiyaç karşılamayan ve koruma sağlayamayan erkek, evrimsel gelişim için de ciddi bir tehdit. Maskülinite yerlerde... Birkaç yanıltıcı görselle manipüle edilmeye açık erkek, erkek değildir çünkü. Ve biz kadınlar, her zaman manipüle edemeyeceğimiz erkeklere saygı duyarız.

ÜZÜNTÜ AVI...

Sadfishing diye adlandırılan nur topu gibi yeni bir trend var. Türkçesi ‘üzüntü avcılığı’. İlgi açlığının vardığı son nokta da diyebiliriz. Tanım çok yeni değil. 2021’e dayanıyor. Journal of American College’ta yayınlanan bir makalede geçiyor. Daha çok dijital ortamda başkalarının sempatisini kazanmak için kendi kişilikleriyle ilgili abartılı yayınlar yapma eğiliminde olanları kapsıyor. Öncüsü de sıradan insanlar değil, ünlüler. 2019’da dünyaca ünlü model Kendall Jenner, bir cilt bakım markasının yüzü olmuştu. Yıllar boyunca akne sorunu yüzünden ne kadar zor dönemler geçirdiğini anlatmıştı reklam kampanyasında. Dünyanın en iyi bakım hizmetlerine erişme imkanı olan bir kadının akne sorunu olması mantıklı değil. Ama işte kampanya tuttu. Akne sorunu yaşayan insanlar onunla empati kurabildi.

KAYGILI BAĞLANMANIN BEDELİ

Bu trend sıradan insanlar arasında da hızla yayılmış durumda. Çok ciddi bir hastalığı olan ya da hastalık atlatmış olanlar bu durumu kullanarak ilgi alanı yaratabiliyor, bu durumla ilgili ürün reklamı yaparak para kazanabiliyor. Elbette aklı fikri olanlar sahtekarlığı daha kolay ayırt edebiliyor. Üzüntü avcılarının bu kadar yaygın olma nedeni ‘kaygılı bağlanma’ sorunu yaşayan kişiler olmalarıymış. Yani aslında sosyal bir eksikliği yok, ama her zaman terk edilme korkusu yaşayan kişiler. Hayat boyu sürekli onaylanma girdabında kalabiliyorlar. İnsanın belli bir yaşa kadar böyle bir sorunla gelmesi ve bunu çevresine yansıtması kabul edilebilir. Ama yetişkinlikten sonra bu tür bozuklukları onarmaya çalışmamak, bilinçli bir tercih oluyor. Sonucunda da ilgi için şaklabana dönebiliyorlar...