Giriş
Dünyanın pek çok kesimi, ülke ismimizin uluslararası arenada Turkey yerine Türkiye olarak kullanılacak olmasından bu ay başında Birleşmiş Milletler’in tescil etmesi ile haberdar oldu. Ama bu gelişme bir günde yaşanmadı. Arka planda neler olduğunun izini Ankara’da sürdüm. Dışişleri Bakanlığı’ndan bir yetkili ile görüşerek nasıl bir süreç yaşandığını öğrendim:
- Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bundan böyle ihraç ürünlerinde, her türlü faaliyet ve yazışmalarda marka olarak ‘Made in Turkey’ (Türkiye’de üretildi) yerine ‘Made in Türkiye’ kullanılmasına ilişkin imzaladığı genelge 4 Aralık 2021’de yayımlandı.
- Özellikle uluslararası arenada aktif olan Dışişleri başta olmak üzere tüm bakanlıklar re’sen harekete geçti.
- Bu sadece İngilizce kullanımı kapsayan bir değişim değildi. Almanca ‘Turkei’, Fransızca ‘Turquie’ kullanımı örnekleriyle tüm dünya dillerinde tek kullanımı kapsıyor.
- Dışişleri Bakanlığı, ilk iş, Bakan Çavuşoğlu ve bakanlığın sosyal medya hesaplarındaki tüm jargonları ‘Türkiye’ olarak değiştirdi. O tarihten itibaren Bakan, tüm hitaplarda, Zoom dahil tüm toplantılarda muhataplarıyla Türkiye ismini kullanarak konuştu.
- İlk olarak Azerbaycan, Katar ve bazı Balkan ülkeleriyle imzalanan belgelerde Türkiye ismi kullanıldı.
PASAPORTLAR DA DEĞİŞECEK
- 5-6 aylık bir süreçte Türkiye ismi yaygınlaştırıldı, Birleşmiş Milletler’e (BM) Bakan Çavuşoğlu mektup göndermeden önce BM’de kullanılan dillerin başkentlerinden görüş alındı. 26 Mayıs tarihli mektupta Bakan, Türkiye’nin BM’de kayıtlı kısa isminin ‘Türkiye’, uzun isminin de ‘Republic of Türkiye’ olarak değiştirilmesi gerektiğini bildirdi.
- İngilizce, Almanca, Fransızca, İspanyolca ve Latin Alfabesi kullanmayan diğer BM dilleri olan Rusça, Arapça ve Çince’de, Türkiye kullanımının nasıl olması gerektiği belirtildi.
- Bakan Çavuşoğlu, 25 Mayıs’ta başlayan tarihi İsrail ziyaretinde Türkiye ismini kullandı, muhatapları da Türkiye ismini kullanarak karşılık verdi.
- İletişim Başkanlığı da aralıktan bu yana özellikle havalimanlarında, uçaklarda başlayıp yayılan ‘Hello Türkiye’ isimli bir kampanya ile farkındalık yaratıyor. Türkiye’nin resmi Instagram sayfasının adı da GoTurkey’den GoTürkiye’ye dönüştürüldü.
- Yeni ülke ismimiz yakında pasaportlara ve kullanılan tüm resmi evraklara yansıyacak.
Hollywood oyuncusu Lucy Hale de (32) İstanbul ziyareti sırasında Türkiye’nin resmi Instagram sayfası olan ‘Go Türkiye’ etiketi kullandı.
ULUS MARKALAMA DÖNEMİ
Cumhurbaşkanlığı genelgesinde belirtilen ‘Türkiye markasını güçlendirme’ çalışmaları kapsamında ülke ismimiz değişti. ‘Nation branding’, yani ulus markalamak, devletin değerini artıran, onu kıymetli kılan bir özellik olarak dünya kamu diplomasisinde yeri olan bir kavram. Son 15-20 yılda ortaya çıktı. Devleti çağrıştıran tüm markaları kapsıyor.
Örneğin ‘Turkish Airlines’, Türkiye’yi temsil eden bir marka. Filosunun zenginliği, uçuş ağının genişliği, hizmet kalitesinin yüksekliği doğrudan ülkemizin itibar kredisini artıran unsurlar. Ülke olarak marka adımızı ‘Türkiye’ olarak belirlediğimizden Turkish Airlines’ın adı da ‘Türk Hava Yolları’ olarak değiştiriliyor.
Bu isim değişikliklerinin siyasi ‘Türkiyelilik-Türklük’ tartışmasından ayrı değerlendirilmesi gerekiyor. Turkish Airlines’ın dilimizdeki karşılığı ‘Türk Hava Yolları’. Ancak markalama kapsamındaki değişiklikler illa birbirini karşılamak zorunda değil. Uluslararası marka adı ‘Türkiye Airlines’ da olabilirdi…
ANTALYA DİPLOMASİ FORUMU ÖRNEĞİ
Yine bu kapsamda, İletişim Başkanlığı’nda geçen ay koordinatörlüğüne Nur Özkan Erbay’ın atandığı bir Marka Ofisi kuruldu. Ulus markalamamızın diğer örnekleri arasında Antalya Diplomasi Forumu (ADF) ve Teknofest gibi etkinlikler de var.
Martta ikincisi düzenlenen ADF’de Türkiye-Rusya-Ukrayna üçlü görüşmesi öne çıkmıştı, ADF savaşan iki tarafın temsilcilerini ilk kez buluşturarak dünya gündeminin odağına oturmuştu. ADF’ye 75 ülkeden 3 binden fazla kişi katılmıştı. Geçen ay Bakü’de düzenlenen “TEKNOFEST Azerbaycan” da 32 ülkeden katılım ile Türkiye markasının görünürlüğünü güçlendiren bir etkinlik olmuştu.
