Uzay turizminde hayaller ve gerçekler

Uzay turizminin başladığı çok heyecanlı bir yıl yaşıyoruz. Bir yandan bilim kurgu filmi gibi bir yandan da korku filmi gibi… Bu hafta Jeff Bezos’un şirketi ikinci turistik seyahatini yaptı. Dört yolcu 104 kilometre yükseğe çıkıp döndü. Yerçekimsiz ortamda birkaç dakika geçirdiler. Peki ne gördüler? Biraz mavilik, çokça karanlık… Bu yaz Bezos’la birlikte uzaya çıkan emekli bilimci Wally Funk, “Dünya’yı göreceğimizi umuyordum. Ama yeterince yüksekte değildik. Karanlıktı” diyerek pot kırmıştı. Çok da iyi oldu. Bu hafta çıkan William Shatner da “Mavi rengin geçişini görüyorsun. Aniden karanlığa bakıyorsun” dedi. Dünya’yı göremediler özetle. Çünkü o kadar da uzaklaşmadılar. Deniz seviyesinden 100 kilometre yüksekliği aşınca uzayın bir parçası olan hava sahasına girilmiş kabul ediliyor.

Uzay turistleri ‘uçaktan hallice’ bir manzaraya bakabiliyor. 400 km uzakta olan Uzay İstasyonu, Dünya’yı uzaydan görebiliyor.

Yani bu yolculuklarda sadece teknik olarak uzay sınırına çıkılıyor. Ulaşım teknolojisinin geldiği yer açısından tartışmasız bir devrim yaşanıyor. Ama insanlara satılan bu mega pahalı hayalin altı henüz o kadar da dolu değil. Korkutucu olan ise bu yolculukların yarattığı kirlilik ve umursamazlık. Her roket fırlatılışında atmosfere 300 ton karbondioksit salınıyor. Bu da “Uzay turizmi bir ihtiyaç mı, şımarıklık mı?”, “Buna harcanan kaynaklarla dünyanın sorunları çözülmez miydi?” gibi haklı tartışmalara yol açıyor. Uzay turizmi şimdilik statü yarışından başka bir şey vadetmiyor...

SANAT GENÇLERE ULAŞTIĞI KADAR SANAT

Uzun süren karantinada ilhamını kaybeden hayatlarımızın en etkili telafisi sanatta. Avrupa, kültür-sanat dünyasının pandemideki zararını karşılamak için politikalar geliştiriyor. Gençler için yatırım yapıyorlar. Fransa, kültür-sanat aktivitelerinde harcanması için bu yıl 800 bin gence 300 Euro verdi. İtalya da 2016’dan bu yana 18 yaşını dolduran gençlere sanatsal etkinlikler için 500 Euro veriyor. 150 milyon Euro olan bu etkinlik bütçesi pandemi nedeniyle 220 milyon Euro’ya çıkarıldı. İspanya da 18 yaş üstüne (boğa güreşleri hariç) kültürel etkinliklerde harcamaları için 400 Euro verecek. Ülkemizin sanat başkenti İstanbul da atakta. Ama… İstanbul’un bir haftalık sanat programında konser, sergi gibi birkaç etkinlik kişi başı 700 TL’yi buluyor diye isyan ediyor gençler.

Newsweek dergisinin “Avrupa’ya ihtiyacı yok. Bu kent onlara yetiyor” diyerek kapağına taşıdığı yer İstanbul’du. Sadece 16 yıl önce.