Giriş
Üniversite başarısında lise tercihi son derece önemli. Bu süreçte siz değerli okurlarımın LGS tercihleri ile ilgili merak ettiği soruları, Doğru Cevap Eğitim Kurumları Rehberlik Bölümü uzmanları ile birlikte yanıtlayacağız. Sorularınızı yazar sayfamda yer alan “Sadık Gültekin’e Sor” kısmını tıklayarak iletebilirsiniz. Yanıtları, Doğru Cevap Eğitim Kurumları Rehberlik birimi ile birlikte size özel hazırlayarak yine bu sayfanın altında yayınlayacağız.
Ya hiçbir okula giremezsem...
Soru 1: Tercih süresince seçtiğim hiçbir okula giremezsem, nasıl hareket edeceğim?
Cevap: Tercih ekranında önce “Yerel Yerleştirme” ekranı açılıyor. Önce ilk 5 tercihi buradan yapacaksınız. Bundan sonra “Merkezi Yerleştirme” ekranı açılıyor. Şayet buradan hiçbir okulu kazanamazsanız, “Yerel Yerleştirme” ekranından seçtiğiniz ikametinize yakın okula yerleştirileceksiniz, yani açıkta kalmayacaksınız.
Soru 2: Oğlum 257 puan aldı. Adrese dayalı tercih yapmak istiyoruz ve alanımızda istediğimiz bir okul mevcut. Adrese dayalı olsa dahi ortalama sıralamasından dolayı yerleşememe durumu söz konusu mu? Ayrıca kayıt alanımızdan 1 okul seçip alanımız dışından okul seçebiliyor muyuz? Tercihlerin hepsini “Anadolu” seçebiliyor muyuz?
Cevap: Öğrenciler, ilk olarak yerel yerleştirme ile öğrenci alan okullar ekranından tercih yapacaklar. Yerel yerleştirme tercihlerinden ilk 3 okulu “Kayıt Alanı”ndan seçmek şartıyla öğrenciler en fazla 5 okul tercihinde bulunabilecekler. Yapılan tercihlerde; aynı okul türünden (Anadolu Lisesi, Meslekî ve Teknik Anadolu Lisesi, Anadolu İmam Hatip Lisesi) en fazla 3 (üç) okul seçilebilecek.
Yerel yerleştirme tercih ekranında okullar:
Yeşil renk “Kayıt alanı”, öğrenci için ikamet adresinin bulunduğu kayıt alanında yer alan okulları belirtir.
Mavi renk “Komşu kayıt alanı” öğrenci için ikamet adresine göre komşu kayıt alanında yer alan okulları belirtir.
Kırmızı renk “Diğer” ise öğrenci için ikamet adresine göre bulunduğu “Kayıt alanında ve komşu kayıt alanında” olmayan il içindeki diğer kayıt alanları ile il dışındaki kayıt alanlarında bulunan okulları belirtir.
Yerel yerleştirme ile öğrenci alan okullara ise okulların türü, kontenjanı ve konumuna göre ortaöğretim kayıt alanlarındaki okullara öğrencilerin ikamet adresleri, okul başarı puanları ve devam devamsızlık kriterleri göz önünde bulundurularak yerleştirilecektir.
Yerel yerleştirme kriterleri
Yerel yerleştirme işlemleri okulların türü, kontenjanı ve konumuna göre il/ilçe Millî Eğitim müdürlüklerince oluşturulan ortaöğretim kayıt alanlarındaki okullara,
- Öğrencilerin ikamet adreslerine,
- Okul başarı puanının üstünlüğüne,
- Okula özürsüz olarak devamsızlık yapılan gün sayısının azlığı kriterlerine göre yapılır.
Hangi okulu tercih etmeliyim?
Soru 3: Merhaba, LGS'de yüzde 1,1’lik dilimdeyim ve 460 puan aldım. Amerikan okullarına, özellikle Robert'e girmek istiyordum ama puanım yetersiz kalıyor. Fen bilimlerine ilgiliyim, tıp veya mühendislik eğitimi almak istiyorum. Spor olarak voleybol, jimnastik, yüzme ve sanatsal faaliyet olarak piyano, anime çizimleri yapma ve kolaj sevdiğim alanlar. Sizce hangisini tercih etmeliyim? Daha iyi bir alternatif tavsiyeniz olur mu? Teşekkürler.
Cevap: Sakıp Sabancı iyi bir okul, merkezi yerde bulunması, kadrosu ve eğitimiyle benim beğendiğim bir okul. Avusturya ve St. Joseph kıyaslamasında, özellikleriniz ve beklentileriniz doğrultusunda ibre St. Joseph'ten yana döner. Sabancı mı, yoksa St. Joseph mi derseniz, yine de Sabancı derim.
Soru 4: Yüzdelik dilimim 1,72 ve söylediğiniz gibi 0,7 ile çarpınca da 1,2 çıkıyor. Beşiktaş Anadolu Lisesi geçen sene en son 1,46 ile almış acaba girme olasılığım kaç?
Cevap: Yüzde vermek doğru olmaz, ancak kazanma olasılığınız yüksek. Hayırlı olsun diyelim...
Soru 5: Banu Hanım ile yaptığınız söyleşide Anadolu yakasında bulunan, çok iyi olup fazla rağbet görmeyen bir okuldan bahsettiniz. Bu sene sınava girmiş bir ikiz babası ve emekli bir eğitimci olarak sizin tavsiyeniz benim için çok önemli. Bu okulun adını benimle paylaşırsanız bizleri çok mutlu edersiniz.
Cevap: Köy Hizmetleri Anadolu Lisesi
Katılım sayısının artması ne kadar etki eder?
Soru 6: Merhaba, 453,3 puan aldım ve yüzde 1,5’luk dilimdeyim. Pertevniyal ve Beşiktaş Anadolu Lisesi için tercihlerimi yapacaktım fakat televizyondaki sınava katılan öğrenci sayısındaki artış açıklamalarınızdan sonra kafam karıştı. Nasıl bir hesaplama yapıp tercihlerimi değiştirmem gerekiyor? Katılım sayısının yüzde 43 artması benim bulunduğum 1,5 dilime ne kadar etki eder?
Doğru Cevap Eğitim Kurumları Koray Özyürüyen’in yanıtı:
Bu yıl kontenjanların artması öğrenciler için bir avantajdı ancak sınava giren öğrenci sayısında olan artış bu durumu geçmiş yıllarda olduğu gibi biraz dengeye oturttu. Yüzdelik dilimlerde orta ve alt seviyelerde daha fazla oynama olabileceğini söylemek mümkün ancak içinde bulunduğunuz ve tercih yapmak istediğiniz dilimlerde çok değişiklik beklemiyoruz. Merkezi tercihlerde sayının 10’a çıkması ise elinizi güçlendirecektir. Bu sebeple kendi yüzdelik diliminizden daha yukarıda olan liseleri tercihlerinizde mutlaka deneyebilirsiniz.
Sadık Gültekin’in cevabı:
Bu yılki yüzdelik diliminiz, geçen yılın yüzde 1'lik dilimine karşılık geliyor. Bu iki okuldan hangisini üste yazarsanız, onu kazanırsınız. Hayırlı olsun.
Soru 7: Kızım yüzde 7,53'lük dilimde. Sizin dediğiniz gibi 0.7 ile çarpıp 5,27 buldum. Sizce hangi okula girebilir?
Cevap: Yazmış olduğunuz listede beşinci sırada yer alan tercihiniz Hayrullah Kefoğlu Anadolu Lisesi veya 6'ncı tercihiniz olan Kadıköy İstanbul Anadolu Lisesi’nden biri olur. Hayırlı olsun.
Taban puanları düşer mi?
Soru 8: İzlenimimiz doğru ise, bu sene özel lise ön kayıtlarında geçmiş senelere göre daha yüksek bir yoğunluk var. Ancak kesin kayıtın ilk gününde en yüksek puanla öğrenci alan Robert-Alman-Avusturya gibi özel okullarda kesin kayıt yüzde 20-25, Fransızlarda ise yüzde 35 civarında. Kesin kayıt yaptıran birçok veli daha yüksek puanlı okullarda kontenjan boşalması halinde kayıtlarını kaydırma telaşında. Gerek artan kontenjanlar gerekse kesin kayıtların bazılarının risk duyarlılığı ile yapıldığını dikkate alınca, bu sene gerçekleşen taban puanların geçen seneye göre düşmesini bekler misiniz, olası puan düşüşleri ne seviyelerde oluşabilir? Örneğin düşük taban puan açıklayarak farklı bir yol tercih eden Avusturya’da son kayıt puanı 450’li seviyelere iner mi?
Doğru Cevap Eğitim Kurumları Rehberlik servisinden Evren Cilde’nin cevabı:
Genel olarak özel okullarda açıklanan taban puanlara bakıldığında bir artış söz konusu olmakla beraber, kontenjan artışı da söz konusu. Ancak geçen seneyle kontenjanları aynı olan, puanlarını düşüren ya da kontenjanlarını düşüren okullar da söz konusu. Buradaki kıstas, öncelikle hangi özel okulun istendiğine göre değişir. Çünkü her özel okulu kendi içinde geçmiş yıllarla kıyaslayarak ele almak çıkarım yapma açısından daha mantıklı olur. Özellikle Avusturya Lisesi'ni vurguladığınız için onun üzerinden gidelim. 2019 için Avusturya Lisesi giriş için puanlarını 480, ticaret bölümüne giriş için 470 olarak açıkladı. Bu sene için ise lise hazırlık 430, Ticaret Hazırlık Lisesi için ise 420 olarak açıklamış puanlarını. Kontenjanlarını da Lise 90, Ticaret Lisesi 19 olarak belirlemiş. Geçen seneye göre lise bölümünde 1 artış; ticaret bölümünde 1 azalış söz konusu. 2019 yılında 0.08 yani ilk 8 binlik dilimdeki öğrenciyle kayıtlarını tamamlayan (ki bu sıralama ve yüzdelik yaklaşık olarak 470 puan civarlarına tekabül ediyor) lise bu sene açıkladığı puanlarla ilk 50 bin’e giren öğrencilere hitap etmiş. Peki, bu sene aslında çok daha yüksek puanlardan alıyorken neden daha düşük bir puan açıklanmış olabilir?
Avusturya Lisesi açıkladığı takvime göre ön kayıtlardan sonra asil ve yedek listelerinin kaydını tek bir gün içinde yapacak. Muhtemelen kayıtların bir günde dolacağını düşündükleri için aralığı açık bırakmak istemişler. Kısacası puanları 430’a düştü diye 430’dan alacak diye bir şey söz konusu değil. Kontenjanlarını bu sene de büyük ihtimalle yukarılarda dolduracaktır.
Bu sene kontenjanlar arttı evet ama sınava giren öğrenci sayısı da sınavın yapılabilirlik oranı da arttı. Bir diğer dikkat edilecek ayrıntı ise pandemi döneminde oluşumuz ve bozulan ekonomiden mütevellit özel liselere kayıt yaptırabilecek öğrenci sayısında düşüş olabileceği. Bu yüzden özellikle belli başlı liselerde yüzdelik ve puanlarda çok büyük oynamalar olmayacağını düşünmekle beraber genel anlamda puanlar düşebilir de, artabilir de. Tavsiyem ön kayıt dönemlerini, puanları, kişi sayılarını, yedek ve asil listelerini yakinen takip etmeniz.
Esas alınan taban puan ne olur?
Soru 9: Oğlumun LGS puanı 3,30, Beşiktaş Atatürk Anadolu Lisesi 2,69 ve Nişantaşı Anadolu Lisesi 2,94 geçen seneki puanları. Dediğiniz şekilde 0,70 ile çarptığımızda bu şartlarda bu iki okula girme ihtimalli var mı?
Cevap: Bu iki tercihten hangisini üste yazarsanız, büyük olasılıkla onu kazanırsınız.
Soru 10: Hazırlıklı bir okuldan hazırlıksız bir okula nakil aldırırken esas alınan taban puan ne olur? Seneye puanların yükseleceğini ama yüzdeliklerin artacağını düşünerek nakiller konusunda ilerde sorun yaşama endişesi yaşıyorum.
Doğru Cevap Eğitim Kurumları Rehberlik servisinden Evren Cilde’nin cevabı:
Merhabalar, ortaöğretim kurumları yönetmeliğinde de (bkz.Madde 8/6) bahsi geçen, hazırlık sınıflarından hazırlık sınıfı bulunmayan okulların 9'uncu sınıflarına yeterlilik sınavı aranmadan, taban puanların tutması dahilinde şayet kontenjanı var ise nakil isteyebiliyorsunuz. Nakil dönemlerinde e-okul üzerinden okulun boş kontenjan ve taban puan bilgisi yayınlanıyor. Taban puanlar sınıf seviyesi ile birlikte ilerler. Yani bu sene 9. sınıfın taban puanı gelecek sene 10. sınıfın taban puanı olur. Bu sene taban puanını tutturamadığınız okullara gelecek senelerde de nakil olma şansınız yok. Kısacası seneye yüzdelik dilimlerin düşmesi ve puanların artması bu durumu etkilemez.
Başka bir semtteki okula gitse...
Soru 11: Esenler’de oturuyoruz. Yüzdelik dilimimiz 1,40. Sizce Beşiktaş Anadolu ve Sakıp Sabancı’ya yer vermeli miyiz? Yol çocuğu çok yorar mı, yorgunluktan ders çalışmaya zamanı kalır mı?
Doğru Cevap Eğitim Kurumları rehberlik servisinden Oğuzhan Demirelli’nin yanıtı:
Sınavın geçen seneye göre daha zor olması, puanlarımızı ve yüzdelik dilimlerimizi kıyasladığımızda, yüzdelik dilimlerimizin üzerindeki okullara yerleşebilme ihtimalimiz artar. Bunu değerlendirip tercih listemizde bulundurmalıyız. Beşiktaş Anadolu Lisesi ve Sakıp Sabancı Anadolu Lisesi bu sene İngilizce hazırlık eğitimiyle beraber 5 yıl sürecek olan lise eğitimine ilk öğrencilerini alacak olması yerleşebilme ihtimalini arttırmaktadır. Gelişen dünya sürecinde dil eğitiminin önemi oldukça fazla ve böyle bir eğitimi kaliteli bir okulda alacak olmamız göz ardı edilemeyecek önemli bir faktör. Mesafe olarak okula uzağız, belki de yollar bizi yoracak, belki de çalışmak için zamanımızın olmadığını düşüneceğiz, ama doğru zaman planlaması ve yeterli çalışmayla bunun üstesinden gelebiliriz.
Soru 12: MEB LGS tercih robotuna göre İstanbul’da yüzde 1.30'luk dilimdeyim İstanbul’dan LGS’ye giren öğrenci 270-280 bin ise İstanbul sıralamasında 3 bin 500-3 bin 750 bandındayım. İstanbul’da önde gelen özel liselerin kontenjanları 1.500 civarı. İstanbul dışından özel liselere kayıt oranı sanırım yüzde 10’u geçmez. İstanbul’da tercihlerde önceliğin özel liseler olduğu kabulü altında-ki bu varsayım önemli-özel okul kayıtlarının dolması sonrası devlet Anadolu ve fen liseleri adayları arasında sıralamada 2 bin 250-2 bin 500 bandında kalıyor olmalıyım: Vefa veya Pertevniyal olası. Ancak, Haydarpaşa veya Kadıköy Anadolu olma ihtimali sizce ne seviyede? Özel okullara kayıtta bulunmayıp doğrudan devlet Anadolu ve fen lisesi tercihinde bulunacakların sayısına göre durum çok farklı gelişebilir. Bu tercihi yapan bin aday varsa Validebağ veya Köy Hizmetleri daha olası-bu okulların eğitim düzeyi ve başarısı Fransız veya İtalyan Liseleri ile kıyaslanabilir mi?
Doğru Cevap Eğitim Kurumları rehberlik servisinden Oğuzhan Demirelli’nin yanıtı:
Sorunuzda bahsedilen okulları bir tercih listesi halinde oluşturacak olursak, sırasıyla: Kadıköy Anadolu Lisesi, Haydarpaşa Lisesi, Vefa Lisesi, Pertevniyel Lisesi, Validebağ Lisesi ve Köy Hizmetleri Anadolu Lisesi olarak düzenlenebilir. Burada ihtimaller ışığında hareket etmek doğru bir adım, çünkü bu sürecin hareket unsurlarından biri verileri değerlendirip yorumlamak. Sınavın zorluluğu devreye girince, sıralama ve yüzdelik dilimimizin üzerindeki okullara yerleşebilme ihtimalimiz artar. Yüzdelik dilimimizi Türkiye geneli olarak düşündüğümüzde 1.10-1.12 seviyelerinde olması da tercihlerimizin oluşturulmasını iyi yönde etkileyebilir. Tercih listemizde yüzdelik dilimlerimizin üzerinde olan okulların olduğu gibi, yüzdelik dilimlerimizin altında yazılacak okullarında olması doğru bir adım olur. Çünkü ihtimaller üzerine oluşturulan bir süreçteyiz, ve talep doğrultusunda gitmek istediğimiz ve fikirlerimizi oluşturan okullara da girmeme ihtimalimizi doğurabilir. Listemizi oluştururken nasıl üstümüzden hedeflerimiz doğrultusunda oluşturduklarımız varsa, dilimimizin bulunduğu seviyedeki okullar ve altındaki okulları da eklemeliyiz, Meselâ, Kadir Has Anadolu Lisesi gibi, mesela Kartal Anadolu Lisesi gibi ve bunun yanında bu sene ilk defa, hazırlık sınıfları kapsamında Fransızca ve İngilizce programlarına öğrenci alımını gerçekleştirecek Burak Bora Anadolu Lisesi gibi azınlık okulları özel programlı özel kaynaklı liseler ve devlet kaynaklı liseler üzerinden yorumlayacak olursak okulların kendi içinde başarılarını ön plana çıkardığı alanları elbette var. Bu durumda yapmamız gereken düşündüğümüz okullar üzerine araştırmalar yaparak geleceğimize ve hayallerimize hangisinin daha yakın olduğuna ve bize verecekleri imkanlarla, gelişmemize yardımcı olacakları düşünmek, atacağımız sağlam adımı oluşturmak.
Soru 13: Yüzdelik dilimimiz 7,24 ve 0,7 ile çarptığımızda 5,06'ı çıkıyor. Ankara'dan Anadolu lisesi tercih etmek istiyoruz. Acaba ne kadar alt ve üst dilimden tercih yapmalıyız?
Cevap: Yüzde 3,5 ile 7,5 arasından tercih yapabilirsiniz. Kolay gelsin.
Soru 14: Yüzdelik dilimimiz 8.32. 0,7 ile çarptığımda 5.8 geliyor. İlk tercihimize 5.71'lik çok istediğimiz okul yazdık. Gelme ihtimali nedir?
Cevap: 5,71'lik okul için olumlu düşünüyorum. Kazanma olasılığı oldukça yüksek çünkü kontenjan sayısı geçen yıla göre bir hayli arttı. Kazanır gibi geliyor, inşallah sürpriz yaşamayız.
Soru 15: Oğlumuz 7.32 yüzdelik diliminde. Eskişehir'de havacılık meslek lisesi düşünüyoruz. Meslek lisesi tercihimiz ve yerleşme durumu hakkında tavsiyelerinizi öğrenmek isteriz.
Cevap: Bence son derece geçerli bir okulu ve bölümü tercih ediyorsunuz. Havacılık alanını tercih etmeniz, çok yerinde bir tespit. Çocuk buradan mezun olduğunda kesinlikle iş sıkıntısı çekmez. Kazanma olasılığı da son derece yüksek. Hayırlı olsun...
