Olağanüstü bir süreçten geçiyoruz. Koronavirüs nedeniyle süreç hızla değişiyor. Her alanda olduğu gibi eğitim alanında da alınan kararlar uzun soluklu olmuyor. En son alınan karara göre yüz yüze sınavlar ertelendi. Liseler, birinci dönem için ikinci dönemde yüz yüze yazılıya girecek. Okullar 22 Ocak'a kadar uzaktan eğitim yapacak, üç hafta sürecek ara tatil sonrası yüz yüze eğitime başlayıp başlanmayacağına karar verilecek. 15 Şubat'ta okulların yüz yüze eğitime geçip geçmeyeceği ise henüz belli değil.
***
Sürecin ve şartların belirsizliği eğitimde bir takım aksaklıklara neden oluyor. Motivasyon, donanım ve erişim sorunları bu aksaklıkların başında geliyor. Uzaktan eğitim için gerekli olan tablet, bilgisayar hâlâ çoğu evde yok. Özelikle 2-3 çocuklu evlerde donanım ve erişim sıkıntısı büyük sorunlar yarattı. Bu süreçte her çocuk uzaktan eğitime eşit şartlarda erişemedi. İnterneti, bilgisayarı ve tableti olmadığı için derslere katılmayan 6 milyon öğrenciye nasıl not verileceği konusu ise hâlâ belirsiz.
***
Ortaöğretim Başarı Puanı (OBP) uygulaması, bu süreçte en çok tartışılacak konuların başında gelecek. Üniversite sınavına hazırlanan 2.5 milyon aday, pandemi sürecinde not konusunda adaletsizlik yaşanacağı için yerleştirmede OBP’nin etkisinin hiç olmazsa bu yıl için kaldırılmasını istiyor. Okul puanı eklendiğinde ‘hormonlu’ not alan öğrenciler, üniversite sınavında avantajlı olacak.
2021-ÖSYS’de OBP’nin katkısı olmamalı, çünkü bu yıl sınava katılacak olan öğrencilerin son iki yılı ciddi sorunlarla geçti. Okullarda doğru dürüst sınav yapılamadı, ilk dönemin karne notu ikinci döneme kaldı. Ezbere olmasa da kanaate dayalı notlar verilecek. Değerlendirmede ciddi adaletsizlikler olacak. Bazı okullar not konusunda ‘hakkaniyetli’ davranırken, bazı okullar bol keseden not dağıtacak.
***
Pandemi sürecinde eşit öğrenme ortamından söz edilemez, bu durumda adil ölçümden de söz edilemez. Notların çok sağlıklı ve objektif olması da beklenemez. Notları şişirildiği için OBP’si yüksek gelen bir aday, sınavda daha çok net yapanın dahi önüne geçecek. Bazı özel okullar, velilerin de dayatması sonucunda, öğrencilerine üniversite sınavında avantaj yaratmak için notları şişirecek.
Öğrenciler notları şişiren okullara nakil olacak. Bu yıl verilecek notlar asla objektif olmayacak. Şişirilmiş notlardan dolayı YKS’de oluşacak 6 puanlık fark, 4 TYT neti veya 2 AYT netine karşılık geliyor. Sıralamaya dayalı sınav sisteminde bu çok büyük adaletsizliğe neden olacak. Sonuçta sıralama bozulacak, adil bir değerlendirme olmayacak. MEB ve YÖK’ün bu konuyu bir an önce ele alması gerekiyor.