Giriş
Sokak oyunlarının yerini büyük oranda dijital oyunların aldığı günümüzde, eğlence anlayışını bilgisayar, internet ve dijital oyunlardan ayrı düşünmek maalesef çok zor hale geldi. Bu yeni durumun beraberinde getirdiği oyun bağımlılığı tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de giderek bir halk sağlığı sorunu haline geliyor.
Video oyun ve internet bağımlılığı, Amerikan Psikiyatri Derneği tarafından tanımlanmış bir bağımlılık olmamasına rağmen, Dünya Sağlık Örgütü’nün tıbbi referans kitabında ‘bilgisayar oyunu bağımlılığı’ adı altında ele alınıyor. Son yıllarda, özellikle pandemi süreciyle birlikte video oyunları ve internet bağımlılığı tavan yaptı. Yapılan araştırmaya göre gençler, ortalama olarak haftada 6 saatten fazla internette oyun oynuyor. Peki video oyunları ruh sağlığını nasıl etkiliyor? Bu konuda yapılan birçok araştırma var. Detaylara birlikte bakalım…
***
Video oyunlarının çocuklar üzerindeki etkileri uzun süredir tartışılıyor. Hatta bazı oyunların çocukları ve gençleri intihara sürüklediği iddia ediliyor. Ancak günümüzde her çocuk teknolojiyle iç içe büyüyor. Bu nedenle çocukları oyunlardan uzak tutmak gittikçe zorlaşıyor. Tabii ki çocuklar için yararlı ve öğretici oyunlar da bulunuyor. Bu konuda ilk çalışma, Oxford Üniversitesi tarafından yapıldı.
Oxford Üniversitesi’nden bilim insanları, video oyunları oynamanın insanların akıl sağlığı ve zihinsel performansları üzerinde olumlu etkisi olduğunu açıkladı. Ayrıca ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA), dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların tedavisinde kullanılması amacıyla ilk kez bir bilgisayar oyununun reçeteli olarak satılmasına izin verdi. Oyun, hastalığın tedavisinde alternatif olarak önerilebilecek.
***
7 yıl süren bir araştırmayla “EndeavorRx” isimli oyunun, hiperaktivite bozukluğu olan 8-12 yaş arasındaki çocuklarda görülen dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tedavisi için üzerinde olumlu etkilere sahip olduğu gözlemlendi. ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) ise bu oyunun tedavi amaçlı satılmasına karar verdi. EndeavorRx, ABD’de yasal olarak pazarlanabilen ve ilaç olarak reçete edilebilen ilk bilgisayar oyunu.
EndeavorRx, bir bakıma sanal bir ilaç! Oyun, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuyla ilişkili semptomları iyileştirmeyi amaçlayan ilk dijital terapi. Ayrıca FDA tarafından pazarlama yetkisi verilen ilk oyun tabanlı tedavi. 7 yıl boyunca oyunu oynayan çocuklar gözlemlendi. Doktorlar bu süreçte 600’den fazla çocuğu inceledi. Araştırmalarda, dört hafta boyunca haftada 5 gün 25 dakika süreyle oyunu oynayan çocukların dikkatlerinin geliştiği bildirildi. İncelemeler sonucunda, oyunun dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların tedavisinde kullanılabileceği belirtildi.
***
Oyun iPhone ve iPad cihazlarda oynanabilecek. EndeavorRx, aksiyon ya da şiddet içermiyor. Oyun düz bir çizgi üzerinde ilerlerken karşınıza çıkan engellerden kaçmak ve bazı ögeleri toplamak üzerine yoğunlaşıyor. Yoğun dikkat gerektiren oyun, beynin dikkat fonksiyonu üzerinde etkin bir rol oynayarak sinir sistemlerini etkilemesi amacıyla geliştirildi.
