Giriş
Türkiye’deki üniversitelerde 107 psikoloji bölümü bulunuyor. KKTC ile birlikte YÖK’te kayıt olan psikoloji bölümünün sayısı 117. Sadece İstanbul’da 43 psikoloji bölümü var. Alan dışı bölümlerden de yılda 6-7 bin kişinin bu alana yöneldiği düşünüldüğünde, yılda ortalama mezun sayısı 20 bini buluyor. Bu kadar psikoloji bölümünün olması ve yılda bu kadar mezun verilmesi tam bir tartışma konusu.
***
Vakıf üniversiteleri talep fazla olduğu için bu bölümü açıyor, öğrenciler de havalı olduğu için bu bölümü tercih ediyor. Oysa ortada başka bir sorun var: Bu bölümlerde ne yapılıyor, sadece ders mi anlatılıyor, yoksa araştırma da yapılıyor mu? Bugünkü yazımızda psikoloji alanında yapılan bazı ilginç araştırmalara değineceğim. Araştırma konuları basit gözüküyor ancak ilgi çekici. Bu araştırmaların psikoloji bölümlerine ve o bölümlerde okuyan öğrencilere örnek olması dileğiyle…
***
Yaşları 4 ile 11 arasında değişen 330 çocuk üzerinde yapılan bir araştırmada, çocukların “hoş” bir karakter çizerken en sevdikleri renkleri kullandıkları, “kötü” karakter içinse siyah renk kullanma eğiliminde oldukları görülmüş. Çocukların ergenlik dönemine girdiklerinde renk seçimlerinin daha kasvetli bir ton aldığı düşünülüyor. Renk paletleri, insanların yaşı ilerledikçe birbirine yaklaşıyor gibi görünüyor. İlginç bir şekilde, yetişkinlerin çoğu mavi rengi tercih ettiklerini söylerken, en az sevdikleri renk konusunda ise hemfikirler: Kahverengi.
***
İngiltere'deki Sussex Üniversitesi'nde Renk Grubu ve Bebek Laboratuvarı’ndan Alice Skelton, en küçük çocukların bile renkleri algılayabileceğini ve tercih sırasına koyabileceğini öne sürüyor. Skelton, erken yaşlardaki renk tercihlerinin ilerleyen yaşlarda estetik tercihlere dönüştüğünü belirtiyor. “Bebeklerin doğuştan itibaren renkleri göremediği büyük bir yanılgıdır, görebilirler” diyor ve gözün gelişiminin eşitsiz olduğunu belirtiyor. Yeşilleri ve kırmızıları algılayan reseptörler doğumda mavileri ve sarıları algılayanlardan daha olgunlaşmış olduğundan, özellikle yoğun kırmızılar yeni doğanlarda daha kolay algılanıyor. Skelton “Çocuklar renklere ancak bir işlevi olduğunda dikkat ediyor” diyor.
***
İsviçre’deki Lozan Üniversitesi’nde renklerin bilişsel ve duygusal çağrışımları üzerine çalışan deneysel psikolog Domicele Jonauskaite, küçük çocukların mavi ve pembeyi nasıl gördüklerini gözlemledi. Kız çocuklarının pembe renklere olan sevgisi 5-6 yaşlarında zirveye ulaşıyor ve ergenlik dönemine geldiklerinde kayboluyor. Erkek çocuklar ise 5 yaşından itibaren pembeden kaçınıyor.
***
Renk tercihinin DNA’larımızla ilişkisini araştıran bir çalışma, bu ikisi arasında doğrudan bir bağlantı bulamadı. Renk tercihlerimizin asıl belirleyicisi renklerle kurduğumuz ilişkiler. Yani bir rengi seviyorsak, o renkle ilişkilendirdiğimiz şeyleri seviyoruz demektir. En sevdiği renk turuncu olan biri etrafında gördüğü; bal kabağı, portakal, trafik konileri vb. turuncu şeyleri gördüğünde, diğer renklere göre, kendisini olduğundan daha iyi hissediyor.
