San Marino ile 90 yıl süren savaş!

San Marino, Güney Avrupa’da İtalya Yarımadası içerisinde Apenin Dağları’nın bir tepesindeki küçük bir ülkedir. Hiçbir denize kıyısı olmayan ülke, Avrupa’nın altı en küçük devletindendir ve etrafı İtalya toprakları ile çevrilidir. Bir ovanın ortasında yükselen büyük bir kayanın üzerine kurulan San Marino, 61.2 kilometrekarelik yüzölçümüne sahip olan bir ülkedir. Dünyanın en eski ülkelerinden biri olan ve en eski cumhuriyeti olan San Marino, 3 Eylül 301 tarihinde Roma İmparatoru Diocletianus’un Hıristiyanlara karşı uyguladığı işkenceden kaçan Hıristiyan bir taş ustası Dalmaçyalı Marinus ve çevresine toplananlar tarafından kuruldu. San Marino ordusu, dünyanın en küçük ordularından biridir. Ülkenin toplamda gönüllülerden oluşan 225 kişilik bir askeri gücü bulunuyor. Türkiye, 2005 yılına kadar San Marino ile ticari ve diplomatik ilişkilerini İtalya aracılığıyla sürdürüyordu. Türkiye, 90 yıldır 40 bin kişilik nüfusa sahip olan San Marino ile resmi olarak savaş halinde gözüküyordu. San Marino, I. Dünya Savaşı sonrasında imzalanan Mondros Mütarekesi, Sevr Barış Antlaşması ve Lozan Barış Antlaşması’na davet edilmeye unutulduğu için 90 yıldır bizimle savaş halinde bulunuyordu! I. Dünya Savaşı sırasında İtalya, 1915 yılında İtilaf Devletleri’ne katıldı. 3 Haziran 1915’te San Marino da İtalya ile birlikte İttifak Devletleri’ne savaş açtı. Osmanlı Devleti de İttifak Devletleri arasında yer alıyordu. San Marino savaşa 39 subay ve 950 er ile katıldı. 1918 yılına dek süren I. Dünya Savaşı süresince Osmanlı Devleti ile San Marino hiçbir cephede karşı karşıya gelmedi ve birbirlerine tek bir kurşun dahi atmadan savaş sona erdi. 1918 yılında Almanya, Osmanlı, Avusturya-Macaristan gibi devletlerin yer aldığı İttifak Devletleri savaşı kaybedip İngiltere, Fransa, İtalya gibi ülkelerin yer aldığı İtilaf Devletleri savaşı kazanınca, önce ateşkes sonra da barış antlaşmaları yapıldı. Osmanlı İmparatorluğu ile Mondros Ateşkes Antlaşması yapıldı. Ancak savaşa İtilaf Devletleri safında katılan San Marino’ya herhangi bir davet yollanmadı. San Marino, İttifak Devletleri ile imzalanan bu mütarekelere çağrılmadı. Sevr Barış Antlaşması’nın ağır şartları nedeniyle TBMM Hükümeti öncülüğünde Kurtuluş Savaşı başladı. Kurtuluş Savaşı sonrasında Sevr Antlaşması rafa kalktı, yeni ve adil bir barış antlaşması imzalamak üzere İsviçre’nin Lozan şehrinde taraflar bir araya geldi. Türkiye ile İtilaf Devletleri arasında imzalanan Lozan Barış Antlaşması ile taraflar arasındaki savaş resmi olarak sonlandı. Ancak bu antlaşmada da San Marino’dan herhangi bir temsilciye davet gönderilmedi. Lozan’a da çağrılmadığı için San Marino ile barış antlaşması yapmanın son fırsatı da kaçırılmış oldu. Mondros Ateşkes Antlaşması’na davet edilmeyen San Marino, Sevr’de de unutuldu, Lozan Antlaşması sırasında da masada yoktu. Anlaşmalara çağrılmayan ülke, bu nedenle İttifak Devletleri ile kağıt üzerinde savaşmaya resmi olarak devam ediyordu. Yıllar içerisinde bu sorunun farkına varıldı ve 1934 yılında Almanya, 1937’de Macaristan ve Bulgaristan ile barış antlaşmaları imzalandı. 1986 yılında ise Avusturya ile San Marino arasında barış antlaşması yapıldı. Bu olayın ardından San Marino ile barış antlaşması yapmayan tek ülke Türkiye kaldı! Ancak 11 Temmuz 2005’te “Türkiye ile San Marino Arasındaki Konsüler İlişkilerin Diplomatik Düzeye Yükseltilmesi”ne ilişkin bir anlaşma imzalandı. Anlaşma, 12 Ekim 2005 tarihinde yürürlüğe girdi ve Roma Büyükelçiliğimiz San Marino’ya akredite oldu. Böylelikle San Marino ile 90 yıl süren savaş süreci tatlıya bağlanmış oldu…