Giriş
Genel Cerrahi Uzmanı Doç. Dr. Gülçin Türkmen Sarıyıldız, tiroid hastalıklarının türleri, belirtileri ve tedavi yöntemlerini sizler için anlattı.
Tiroid bezi, boyunda yer alan ve metabolizma hızını, vücut ısısını ve immün sistemi destekleyen hormonları salgılayan önemli bir endokrin organımızdır. Tiroid hastalıkları, tiroid bezinin işlev bozuklukları ve yapısal değişiklikleri sonucu ortaya çıkan bir grup hastalıktır. Tanı ve tedavi sürecinde ultrason, biyopsi, sintigrafi gibi yöntemler kullanılır. Tiroid bezinin sağlıklı işleyişi, genel vücut sağlığı için son derece önemlidir. Bu nedenle, tiroid hastalıklarının erken teşhisi ve uygun tedavisi büyük önem taşır.
Tiroid hastalıklarının en yaygın görüleni guatr
Tiroid hastalıklarının en yaygın türleri nodüller guatr ve diffüz guatr olarak karşımıza çıkar. Nodüller guatr, tiroid bezinde bir veya birden fazla nodülün varlığı ile karakterizedir. Diffüz guatr ise tiroid bezinin genel olarak büyümesidir. Bu durumlar, boyunda şişkinlik, yutkunma güçlüğü, seste kısılma gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Ayrıca, estetik kaygılar da hastaların doktora başvurmasına neden olabilir.
Hipertiroidi ve hipotiroidi önemli sağlık sorunlarına yol açan fonksiyonel bozukluğudur
Tiroid bezinin salgıladığı hormonların dengesizliği de önemli sağlık sorunlarına yol açar. Hipertiroidi, tiroid hormonlarının aşırı salgılanması durumudur. Bu hastalar genellikle ellerde titreme, aşırı terleme, sinirlilik, saç dökülmesi, kalp çarpıntısı ve ishal gibi belirtilerle karşımıza çıkarlar. Hipotiroidi ise tiroid hormonlarının yetersiz salgılanması durumudur ve kabızlık, hareketlerde yavaşlama, gözlerde ve yüzde ödem, saç kırılması, sesin kabalaşması gibi belirtilerle kendini gösterir.
Tiroidit, yani tiroid bezinin iltihabi hastalıkları akut ve kronik olmak üzere ikiye ayrılır
Tiroid bezinin iltihaplanması durumu olan tiroidit, akut ve kronik olmak üzere ikiye ayrılır. Akut tiroidit, genellikle gribal veya viral enfeksiyonlar sonrasında ortaya çıkar ve boyunda ciddi ağrıya neden olur. Kronik tiroidit ise otoimmün bir hastalıktır ve vücudun kendi dokusuna saldırması sonucu oluşur. Bu hastalar genellikle endokrin uzmanları tarafından takip edilir. Hormon fonksiyon bozukluğu ve görüntüleme yöntemleri ile teşhis edilirler.
Tiroid nodülleri genellikle iyi huyludur
Tiroid nodülleri, tiroid bezinde oluşan anormal kitlelerdir. Nodüller genellikle iyi huyludur (benign) ve hormon salgılayabilirler (sıcak nodül) veya salgılamayabilirler (soğuk nodül). Nodüller, tiroid hücrelerinin aşırı büyümesi nedeniyle oluşur ve ultrasonla takip edilir. 1 cm'den büyük nodüller ince iğne aspirasyon biyopsisi ile değerlendirilir. Bu yöntem, nodüllerin iyi huylu veya kötü huylu olup olmadığını belirlemede altın standarttır. Kötü huylu nodüller genellikle ameliyatla tedavi edilir. Nodüllerde kalsifikasyon bulunması, malignite lehine bir bulgu olup operasyon gerektirir.
Tiroid kanserleri
Tiroid kanseri, tiroid bezindeki hücrelerin kontrolsüz ve anormal bir şekilde büyümesi sonucu oluşur. En sık görülen türü papiller tiroid kanseridir ve genellikle orta yaşlı kadınlarda daha yaygındır. Tiroid kanserleri, genellikle nodüllerin biyopsisi sonrası patolojik incelemelerle teşhis edilir. Tedavi genellikle bilateral total tiroidektomi (tiroid bezinin tamamen çıkarılması) ile yapılır. Kanserin kesin nedenleri bilinmemekle birlikte, genetik faktörler, radyasyon maruziyeti ve bazı çevresel faktörlerin rol oynadığı düşünülmektedir.
