Giriş
Eğitim süreci bireylerin hem zihinsel hem de sosyal açıdan kendilerini geliştirmeleri adına önemli bir yere sahiptir. Özellikle küçük yaşlarda başlanan eğitimde, çocuk-okul-aile-arkadaşlık çemberinin sağlıklı bir şekilde kurulması gerekir.
Sağlıklı bir şekilde kurulan sistem, çocuğun okul hayatı ve sosyal ilişkileri bakımından kendini geliştirebilmesine yardımcı olur. Bu noktada ebeveynlere büyük bir pay düştüğü söylenebilir.
Çocuğun okul hayatını titiz bir şekilde gözlemlemek ve düzenli aralıklarla öğretmen görüşmeleri gerçekleştirmek okul hayatında herhangi bir sorunun olup olmadığını belirleyebilmek adına izlenebilecek en kısa yoldur. Özellikle 6-14 yaş aralığında yoğun olarak gözlemlenen akran zorbalığı, çocukların kendini sosyal çevresinin yanı sıra okul hayatından da soyutlamasına neden olabilir. Peki, akran zorbalığı nedir?
ÇOCUĞUNUZ AKRAN ZORBALIĞINA UĞRUYOR OLABİLİR!
Akran, en basit haliyle aynı yaş grubundaki bireylere verilen ortak isimdir. Aynı yaş grubu içinde dış görünüş, hobiler, fobiler, maddi durum ve karakteristik özelliklere kadar yaşanabilecek ‘eleştiri’ durumuna ise akran zorbalığı adı verilebilir. Acımasız bir şekilde gerçekleştirilen eleştiriler, kısa ve uzun vadede çocuk üzerinde ciddi travmalar yaratabilir. Bu durum okuldan uzaklaşmaya, sosyal çevreden kaçınmaya ve aileyle iletişimsizliğe neden olabilir.
Özellikle psikolojik bir tahribat yaşanmaması ve eğitim hayatının sekteye uğramaması adına akran zorbalığının erkenden tespit edilmesi önemlidir. Çocuğunuzda davranış değişiklikleri gözlemiyorsanız ve aile/okul ya da sosyal çevresinden uzaklaştığını düşünüyorsanız bu noktada akran zorbalığının belirtilerini taşıyıp taşımadığına dikkat edebilirsiniz.
AKRAN ZORBALIĞI BELİRTİLERİ NELERDİR?
Her bireyin kendine özgü bir karakteri vardır. Sahip olunan karakteristik özellikler, bireylerin kendini ifade ediş şeklinin değişmesine neden olabilir. Bu nedenle gözlem yaparken belirtilerin kişiden kişiye değişebileceğinin göz önünde bulundurulması önemlidir. Genel bir ifadeyle akran zorbalığının belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
- Küçük düşürücü lakaplar
- İftira
- Sessizleşmek
- Fiziksel şiddet
- Dışlanma
- Öz güven kaybı
- Tehdit
- Korku
- Okula karşı isteksizlik
- Sosyalleşmeye karşı olumsuz tepkiler
- Aileyle iletişimsizlik
Çocuklarda görülen akran zorbalığının belirtileri arasında yer alır. Ebeveynler olarak bu noktada çocuğunuzun bir ya da birkaç belirtiyi taşıdığını gözlemlemeniz halinde zaman kaybetmeden harekete geçmeniz önerilir.
AKRAN ZORBALIĞINA UĞRAYAN ÇOCUKLARA NASIL YAKLAŞILIR?
Ebeveynlerin akran zorbalığına uğrayan çocuklara yaklaşırken duygusal yönlerini bir kenara bırakmaları ve daha profesyonel adımlar atmaları önemlidir. Bu noktada objektif bir bakış açısına sahip olmak çocuğun düşünce ve duygu durumunu daha iyi anlamaya yardımcı olabilir. Duygusallığı bir kenara bırakamayan ebeveynlerin müdahale öncesinde pedagog veya psikolog yardımına başvurmaları önerilir.
Ebeveynler isteğe bağlı olarak daha önce öğretmenlere görüşerek de çocuğun okul hayatı ve arkadaşlık ilişkileri hakkında bilgi sahibi olabilirler. Fakat bu noktada öğretmenin yalnızca yüzeysel bir gözlem yapabileceğinin ve sorunun esas kaynağını ortaya çıkaramayacağının farkında olmak önemlidir.
Pedagog eşliğinde gerçekleştirilen izlemler, çocukların duygularını ve yaşadıklarını gözlemlemek adına en doğru yoldur. Oyun gruplarıyla gerçekleştirilen seanslar çocuğun davranışlarıyla birlikte en doğru sonuca ulaşmayı sağlar. Bu noktada yargılayıcı olmamak, çocuğu zorlamamak ve anlayışsız davranmamak son derece önemlidir.
