Çocuksuz olarak vefat eden birinin evlenmeden önce sahibi bulunduğu evi, vefatından sonra, eşi adına yüzde 50 hisse olarak tapuda tescil olunmuş. Bu doğru mudur? Evlenmeden önce sahip olduğu için yeni eşinin buna hakkı yok ise dava açabilir miyiz? S.Z.
* * * * *
Okuyucumun mektubunda biraz detay da var, mesela evin alınış tarihi 16.6.2000, evlenme tarihi ise 10.8.2000. Yani vefat eden evi almış iki ay sonra evlenmiş, bu durumda yeni eşinin bu ev üzerinde hakkı olur mu olmaz mı? Şimdi burada iki hukuki kavramı ayırmak zorundayım, birincisi mirasçı olma durumu, ikincisi edinilmiş mallara katılma sistemi. Vefat eden kişinin alt soyu yani çocukları yok, bu durumda 1. derece mirasçısı yok. O halde ikinci derece mirasçıların olduğu izlenimi var. Bu durumda mirasçı olma durumunu incelediğimizde, hayatta kalan eş ikinci derece mirasçılarla birlikte mirasçı olup miras payı yüzde 50. İşte bu nedenle de ev üzerinde yüzde 50 payı tapuda tescil olunmuş. Miras payı söz konusu olduğunda, o gayrimenkulü alış tarihi önemsizdir. Sağ kalan eş, vefat eden eşin tüm malvarlığının yarısına sahip olur.
* * * * *
İkinci husus edinilmiş mallara katılma rejimi. Bu rejimde hesaplama, miras payından farklıdır. Burada eş, miras kalan malların tamamının yarısının parasal değerini talep hakkına sahip olur. Ancak miras kalan mallar derken de evlilik birliği içinde edinilmiş mallar söz konusudur. Okuyucumun sorduğu durumda şayet edinilmiş mallara katılma rejimi söz konusu olsaydı bu ev sistem dışında kalacaktı. Çünkü evlenmeden önce edinilmiş. Ama gördüğüm kadarı ile edinilmiş mallara katılma rejimi bu olayda söz konusu yapılmamış. Bu olayda miras payı söz konusu ve görüldüğü kadarı ile bir yanlışlık yok.