Ölenin borcu çok ise!

Vefat eden biri çocuğunun saklı payı dışındaki kısmı için çocuğunu mirastan mahrum etmiş ise bu durum veraset ilamı çıkarılırken görünür mü? Vefat edenin borcu var ise bunların tespiti nasıl yapılır? Mirası ret için süre nedir? S.S.

* * * * *

Bir kimse vasiyetname yaparak bazı mirasçılarını mirastan mahrum edebilir. Ancak saklı payı olan mirasçıların saklı payına dokunamaz. Okuyucumun sorusu içinde mirastan mahrum bırakılan evlat olduğuna göre saklı payı durmaktadır ancak saklı payı dışındaki tasarruf nisabı dediğimiz bölümden mahrum bırakılması mümkündür. Bunun için vasiyetname yapılmış ve notere bırakılmıştır. Vasiyetname yapanın vefatı ile mirasçılar, notere başvurmak ister. Mahkemede dava açmak sureti ile veraset ilamı çıkarabilirler. Ancak söz konusu durum veraset ilamında görülmez. Veraset ilamı yasal mirasçıları gösterir. Ancak vasiyetnamenin devreye girmesi, vasiyetnamenin bırakıldığı noterin bunu vasiyet yapanın nüfus kayıtlarına bildirmiş olması ve onların da ölüm kaydı düşerken bu vasiyetnameyi adli mercilere bildirmesi ile aleniyet kazanır. Bu da şöyle olur: Adli merci olan Sulh Hukuk Mahkemesi, mirasçıları davet ederek vasiyetnameyi onlara okur ve böylece vasiyetname aleniyet kazanır.

* * * * *

Mirası reddetmek isteyenlerin önünde vefattan itibaren üç aylık süre vardır. Bu üç ay içinde tüm borçlarının ortaya çıktığı hususu net değildir. Zira bazı bağlantılar nedeni ile henüz adliyeye yansımamış borçlar söz konusu olabilir. Bunların zamanla ortaya çıkma ihtimali vardır. Ancak mirasın reddi için her ne kadar üç aylık süre varsa da, terekenin borca batık olduğu durumlarda üç aylık süre söz konusu olmayabilir. Bu halde mirasçılar bu borçlardan sorumlu tutulmaz. Bu husus yasada şöyle ifade olunmuştur: “Ölümü tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise miras reddedilmiş sayılır.”

* * * * *

Bu bir dava konusudur ve olaya bakan mahkeme ölenin borçlarının tespiti için tapu dairelerine, icra dairelerine SGK’ya vs. yerlere yazarak ölenin borçlarını tespit eder, sonuca göre karar verir.