Sporda suç işlemek nasıl olur?

Spor karşılaşmalarında sporcular (örneğin futbol maçında) birbirine tekme atıyor, üzerine basıyor, yaralıyor vs. Bunlar suç değil mi? Bunu sokaktaki adama yapsanız ceza alırsınız. Sporda niye ceza almıyorlar? K.M.

* * * * *

Evet okuyucum bu soruyu sormakta haklı. Örnek olarak aldığı futbolda, bir sporcu karşı takım oyuncusuna kafa atıyor, tekme atıyor, bunları sokakta yapsanız suçtur ama spor karşılaşmasında yapınca suç değildir. Bunun açıklaması çoğunlukla bir kelime ile yapılır, ‘rıza’. Yani bu fiile rıza gösteriyor olmak. Yani oyuncu peşinen tekmeye, darbeye rıza göstermiştir, kabul etmiştir deniliyor. Peki de yapılan sporun kuralları vardır. Bu kurallar içinde tekme, darbe serbesttir deniliyor mu ki oyuncu buna rıza göstersin? Oyuncu kurallar için spor yapmayı kabul etmiştir. Yine bir iddia, müsabaka sırasında bir oyuncuya gelecek darbe kural dışı mıdır, değil midir? Bu nasıl tespit edilecek? Evet bu savunma yeterli görülmüş olacak ki müsabakalarda yaralanmaya neden olacak müdahaleler bile cezai yönden soruşturulmaz. Şayet her hareket soruşturulacak olsa ortada spor müsabakası kalmaz.

* * * * *

Peki müsabaka diye kasten yapılan fiiller cezasız mı kalır? İşte bunu ayırmak lazım. Spor aktivitesi dışına taşarak uygulanan fiiller, örneğin hakeme haksız fiil, örneğin sahaya giren seyircinin oyunculara karşı fiili, bunlar müsabaka dışı olaylar olup suç olarak değerlendirilir. Ancak müsabaka içinde de bazı durumlar suç mahiyetinde değerlendirilmelidir. Oyun kuralları dışında ama müsabaka sırasında bir oyuncunun diğerine örneğin yumruk atması oyunun kuralları içinde kabul edilebilir mi? Geliyorum bir başka spor dalına yani boks müsabakalarına. Burada insanların birbirini bayıltana kadar dövmesi, tarafların ‘rızası’ ile değerlendirilebilir mi? Yok artık rıza da bir hadde kadar olabilir, dövüle dövüle bayıltılmanın rızası olabilir mi? Böyle bir yaşamın spor kategorisinde değerlendirilmeyeceği görüşümü daha önce belirmiştim. Dolayısıyla burada sportif kuralların işleyeceği yok. Rızanın bulunduğu hususunu tartışma konusu bile yapmıyorum.

* * * * *

Bizde 6222 sayılı bir kanun var ‘Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun’. Bu kanunun adı sanki spor yapılırken sporcuların uyması gereken kuralları getirdiği izlenimini verdiği halde bu spor müsabakalarına müdahalenin önlenmesi amaçlı bir kanundur. Şunun bilinmesinde yarar vardır ki spor müsabakaları bir düşmanlık değil bir dostluk aktivitesidir. Sporcu kendisini maddi ve manevi olarak geliştirmiş kişidir.