Giriş
Birden fazla çocuğa sahip ailelerin en sık sorduğu soruların başında 'iki çocuğumuz da aynı evde büyüdü, ikisini de biz büyüttük ama ikisi birbirinden çok farklı, neden?" sorusu geliyor. Oysaki ailelerin cinsiyetle ilgili değer yargıları, çocuklar aynı cinsiyette olsa bile ilkinden beklenen başarının diğerinden beklenmemesi veya başta yapılan aşırı korumacılığın ikinci çocukta hafiflemesi gibi sebeplerle aslında çocuklar tam olarak aynı ailede büyümüyor. Bu sorunun yanıtını "Bedenin Hayır Dediğinde" adlı kitabı ile ünlenen Dr. Gabor Maté'den dinliyoruz.
Selen Serdaroğlu
Derleyen: Selen Serdaroğlu / Posta.com.tr | Günümüzde her gün artan stres, kaygı, kronik hastalıklar, intihar, bağımlılıklar gibi durumların temeline inen ve bu durumların nedeninde yatan travmalardan bahseden Dr. Gabor Maté, travma bilincinin toplumu daha şefkatli yapacağını savunuyor ve bu travmaları iyileştirmek için insan ruhunun kaynağının araştırılması gerektiğini bizlere öneriyor.
Travmanın Bilgeliği belgeseli ile ünlenen ve sevgiyi "karşındaki kişiyi anlamak için gösterilen koşulsuz azim" olarak tanımlayan Dr. Maté, "bu sayede karşıdakini yargılamadan ve kendisini yargılamasına izin vermeden kendimizi de anlama fırsatı buluruz" diyor.
Bağımlılığın Gücü ve Güç Bağımlılığı başlıklı TEDx konuşmasında; geçmişte yaşanan travma ve duygusal istismarın kişideki boşluk hissinde çok etkili olduğundan bahseden Dr. Gaber Maté, çocuk yaşlarda sağlıklı ebeveyn - çocuk ilişkisini kurulamadığı, sağlıklı bir aile ortamının sağlanamadığı durumlarda ortaya çıkan duygusal istismarın çocukta apayrı etkileri olduğunu söylüyor. Duygusal istismar cinsel ve fiziksel istismar kadar net ve görünür olmadığından, çocuk da kendini henüz bundan koruyabilecek durumda olmadığından gizli ve apayrı etkileri ortaya çıkıyor ve çocuk çoğu zaman bunları ilerleyen yaşlarda farkında bile olmadan hayatına taşıyor.
2011 yılında "bağımlılık tedavisi konusundaki kapsamlı çalışmaları ve bağımlılık, stres ve çocukluk gelişimi ile ilgili ruh sağlığı ve gençliği anlamaya katkılarından" dolayı Vancouver Şehri Sivil Başarı Ödülü'nü alan Dr. Gabor Maté, aynı ailede yetişen kardeşlerin nasıl olur da birbirinden farklı olarak narsist, başarısız veya bağımlı hale gelebildiğini yanıtlıyor.
Aynı ailede yetişen kardeşler nasıl birbirinden tamamen farklı olur? Nasıl olur da aynı ailede, aynı şekilde yetiştirilen çocuklardan biri narsist olurken diğeri olmaz?
Dr. Gaber Maté sözlerine "Çünkü iki çocuk hiçbir zaman aynı ailede, aynı ebeveynlerle büyümez" diyerek başlıyor.
Örneğin, siz ortanca çocuksanız kardeşlerinizle hiçbir zaman aynı ailede büyümediniz. Hiç 'en büyük çocuk' olmadınız. İlk çocuk olmayı hiç deneyimlemediniz. Siz sadece çok da zor olan ortanca çocuk olmayı tecrübe ettiniz. Ne büyüğün sahip olduğu saygı ve otoriteye ne de küçüğün tatlılığına ve sevilme şekline sahip olmadınız.
"Sevimlilikle bebekle yarışamazsınız ki konu sadece bu da değil." diyerek devam eden Dr. Maté, "Ebeveynleriniz siz doğduğunuzda ve küçük kardeşiniz olduğunda muhtemelen kişisel gelişimlerinin veya ilişkilerinin farklı bir evresindeydi; ekonomik olarak farklı bir konumdaydı. Aynı zamanda bir ortanca çocuk olarak siz ailede sizden daha büyük birinin olmamasını da hiç tecrübe etmediniz."
Siz, en azından küçük kardeşiniz doğana kadar 'Ben bu ailede bir taneydim ve birden bire ilgimi şu küçük gereksizle paylaşmak zorundayım" düşüncesini deneyimlemediniz. Bunu büyük kardeşiniz yaşadı.
AYNI ANNE VE BABADAN DA OLSA İKİ KARDEŞ AYNI EBEVEYNLERE SAHİP DEĞİLDİR!
"Sadece bununla da sınırlı değil" diyerek devam eden Dr. Maté "Yaradılış gereği tüm çocukların mizacı farklı. Bu da demek oluyor ki bütün çocuklar ebeveynlerine farklı bir şeyi çağrıştırıyor." dedikten sonra, "ebeveynler çocuklarını eşit seviyede sevse bile..." ki Dr. Maté bunu sorgulamıyor; "çocuklarına aynı şekilde karşılık vermeyeceklerdir" diyor ve ekliyor; "Bir veya bir başka çocuk da ebeveynlerinden gelen dönüşü aynı şekilde algılamayacaklardır."
Bu yüzden Dr. Maté, "iki çocuk aynı ebeveynlere sahip değildir" diyor.
DR. GABOR MATÉ KİMDİR?
"Dr. Gabor Maté, Vancouver'da ağabeyim Graham'ın doktoruydu. Duygusal olarak katılaşmış ve hasarlı kardeşimin, ona göre sefil hayatında ilk kez önemsendiğini hissetmesini sağladı. Bu anlamda Dr. Maté Kanada'nın en iyi doktorlarından biridir. Ağabeyim Graham adına, şefkatiniz için teşekkür ederim" - Merry-lynn Allison
20 yıllık aile hekimliği ve palyatif bakım deneyiminin ardından Dr. Maté, on yılı aşkın bir süre Kanada'nın Vancouver şehrinin doğusunda madde bağımlıları ve akıl hastaları ile çalıştı. Sağlık ve hastalıkta, dikkat eksikliğinde ve diğer çocuk gelişimi problemlerinde, çocukluk travmalarına ve duygusal kayıplara psiko-fizyolojik tepki olarak gelişen bağımlılıklarda zihin/beden bütünlüğüyle ilgili çalışmalarıyla üne kavuştu. "En derin acılarımız bize iyileşmenin kapılarını aralayabilir mi? sorusuna yanıt aranan Travmanın Bilgeliği adlı belgeseli en ünlü yayınlarından biri.
Aynı zamanda çok iyi bir hatip olan Dr. Gabor Maté, aile hekimliği geçmişine ve çocukluk gelişimi, travma ve otoimmün hastalık, kanser, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, bağımlılıklar ve çok çeşitli diğer durumlar dahil olmak üzere fiziksel ve zihinsel sağlık üzerindeki potansiyel yaşam boyu etkilerine özel olarak ilgi duyan Macar asıllı Kanadalı bir doktor ve yazar. "Bedenin Hayır Dediğinde" adlı kitabı ile ünlenen Dr. Maté'nin bağımlılığa yaklaşımı, hastalarının yaşadığı travmaya odaklanıyor ve iyileşmelerinde bunu ele almaya çalışıyor.
Bağımlılığı sadece sigara, alkol, uyuşturucu gibi bir maddeyle sınırlamayan Dr. Maté, bağımlılığı kişiye uzun vadede olumsuz sonuçlar getirse de kısa vadede kişinin ağrısını gidermek için kullandığı bir davranış veya madde olarak tanımlıyor.
“Şekerli gıdaların yatma saatinde tüketilmesi çürük riskini artırıyor”- Çocukların yüzde 28'i 'hikikomori' sendromuna maruz kalıyor
- Herkes moda diye çocuğuna aynı ayakkabıyı tercih ediyor fakat gelişim bozukluğuna bile neden oluyor!
- Çocukları tehdit eden sinsi tehlike: Hipertansiyon
- Karne stresi psikolojik sorunların temelini oluşturuyor! Uzmanı uyardı: Bu davranışlardan kaçının
