Giriş
Karaciğerde birikiyor, kansere çeviriyor! Bitkisel tedaviler durumu daha beter ediyor!
Karaciğer yağlanmasının zaman içinde siroz ve hatta karaciğer kanserine kadar ilerleyebileceğini söyleyen Doç. Dr. Coşkun Özer Demirtaş, uzak durulması gereken besinleri sıraladı ve bitkisel yöntemleri tercih eden hastaları ise uyardı. Uzman isim karaciğer yağlanmasına karşı en iyi beslenme türünü de açıkladı.
Büşra Özbelli Gürsoy / Posta.com.tr Tüm dünyada yaklaşık %25-30 civarında görülen karaciğer yağlanması, ülkemizde ise, kötü beslenme alışkanlıkları ve hareketsiz yaşam tarzına bağlı olarak daha sıkı görülüyor.
Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Coşkun Özer Demirtaş, "Karaciğer yağlanması, karaciğerde çok fazla yağ birikmesine bağlı ortaya çıkan hastalığı tanımlamak için kullanılır. Alkol kullananlarda, metabolik bozukluğu olanlarda, bazen hepatit C enfeksiyonunda ve bazı ilaçlara bağlı olarak karaciğerde yağlanma gelişebilir. Alkol kullanmayan kişilerde gelişen karaciğer yağlanmasının altta yatan sebebi genellikle insulin direnci, obezite, diyabet gibi metabolik bozukluklardır. Vücuttaki metabolizma bozukluğunun bir yansıması olarak karaciğerde yağ birikir ve bazen karaciğerde sertleşmeye yol açarak siroz, hatta karaciğer kanserine kadar ilerleyen bir tabloya yol açabilir." dedi.
"Karaciğer yağlanması yaygın görülüyor mu?" sorusuna yanıt veren Doç. Dr. Coşkun Özer Demirtaş, "Karaciğer yağlanması tüm dünyada yaklaşık %25-30 civarında görülmektedir. Şeker hastaları arasında ise bu oran %60’lara kadar çıkmaktadır. Ülkemizde ise, kötü beslenme alışkanlıkları ve hareketsiz yaşam tarzı alışkanlıklarına bağlı olarak bu oran daha da yüksek saptanmıştır. Bu kadar yaygın görülmesinin temel sebepleri arasında batı tipi beslenme, hareketesiz yaşam tarzı, yaygın görülen insulin direnci, obezite gibi metabolik bozuklukların varlığı sayılabilir." ifadelerini kullandı.
"SİNSİ İLERLEYEN BİR HASTALIKTIR"
Peki karaciğerimizde bir sorun olduğunu henüz doktora gitmeden nasıl fark ederiz? Belirtileri var mı?
Demirtaş, "Karaciğer yağlanması genellikle hiçbir şikayet yaratmaz ve oldukça sinsi bir hastalıktır. Çoğu zaman bulgu vermez, bazen halsizlik ve yorgunluk gibi şikayetler tariflenebilir. Bazen ise direk siroz veya karaciğer kanseri aşamasında ortaya çıkabilir." diye konuştu.
KARACİĞER BİYOPSİSİ ÖNERİLİR
Uzman isim karaciğer yağlanmasının yol açabileceği hastalıkları sıraladı.
Metabolik yağlı karaciğer hastalığının iki tipi mevcuttur. Birincisi sadece yağlanmanın görüldüğü ve masum olan, herhangi bir hastalığa yol açmayan yağlı karaciğer tablosudur. Bu tablo ‘’Metabolik ilişkili Yağlı Karaciğer Hastalığı’’ olarak adlandırılır. Neyse ki hastaların büyük çoğunluğu bu masum, ilerleyici olmayan yağlı karaciğer formuna sahiptir. İkincisi ise siroza ve karaciğer kanserine ilerleyebilen ‘’Metabolik ilişkili Steatohepatit’’ tablosudur. Steatohepatit tablosu ancak karaciğer biyopsisi ile tanınır ve doktorunuz şüphe ettiğinde size karaciğer biyopsisi önerebilir. İlerleyici olan Steatohepatit formunun varlığında diğer kanser türleri, böbrek yetmezliği vb. hastalıkların da sıklığı artmaktadır.
KİLO VERMEK ÖNEMLİ
Karaciğer yağlanması tedavisinden bahseden Demirtaş, "Metabolik karaciğer yağlanmasının tedavisinde ilk basamak diyet uygulamak ve egzersiz yaparak kilo vermektir. Başlangıca göre %7-10 kilo verildiği zaman, karaciğer yağlanmasında ve karaciğer sertleşmesinde iyileşme görülebilir. Diyet ve egzersize rağmen karaciğer yağlanmasında düzelme olmuyorsa, ya da hasta kilo veremiyorsa, bu durumda ilaç tedavileri gündeme gelir. Günümüzde metabolik yağlı karaciğer hastalığının tedavisinde kullanılabilecek onaylı sadece iki ilaç mevcuttur. Bunlar şeker hastalığı tedavisinde de kullanılan Pioglitazon veya alternatif olarak E vitaminidir. Ancak E vitamini uzun süreli kullanımda kanser riskini arttırabileceği için rutin pratikte pek tercih edilmemektedir." dedi.
"MÜJDE VERMEK İSTERİM"
Tüm dünyada çok sayıda ilaç araştırması devam ederken, 2023 yılının sonunda Metabolik Yağlı Karaciğer Hastalığının ilerleyici formu olan ‘’Metabolik İlişkili Steatohepatit’’ hastalığının tedavisi için ilk defa ‘’Resmetirom’’ etken maddeli bir ilacın tüm faz aşamalarından başarıyla geçtiğinin ve karaciğerde sadece yağlanmayı değil, aynı zamanda hasarı ve sertleşmeyi de iyileştirdiği gösterilmiştir. Bu umut verici gelişme ile birlikte, yakın zamanda hastalarımıza çeşitli tedavi seçeneklerini sunabileceğimizin müjdesini vermek isterim. Bununla birlikte, diet-egzersiz ile kilo kontrolü uyumu olmadan bu ilaçların tek başına yeterli olmayacağını da hatırlatmak isterim.
AKDENİZ TİPİ BESLENME ÖNERİSİ
Karaciğer yağlanmasının tedavisinde hastalara önerilerde bulunan Demirtaş, "Karaciğer yağlanmasını yok etmenin yolu, kilo vermektir. %7-10 kilo vermek karaciğerdeki yağlanmayı, siroza götürebilecek sertleşmeyi ve karaciğer hasarını düzeltebilir. Uygulanması gereken, Akdeniz tipi, yeşillik ve sebzeden zengin kalori kısıtlamasının yapıldığı bir diyettir. Egzersiz olarak haftada 3-4 gün, 30-60 dk arası, aerobik veya direnç egzersizlerinin faydalı olduğu gösterilmiştir. Egzersiz tercihini hasta ile konuşarak, uzun vadede devamlılığını sağlayabileceği bir spora karar vermek daha faydalı olacaktır." ifadelerini kullandı.
KAHVE TÜKETİMİ
Doç. Dr. Coşkun Özer Demirtaş, karaciğer yağlanmasına karşı beslenme önerilerini şöyle sıraladı.
Yağlı karaciğer hastalığında bilimsel olarak faydalı olduğu gösterilmiş olan Akdeniz tipi diyettir. Bunun için özellikle kalori ve yağ kısıtlaması, hazır ve işlenmiş, abur cubur diye tarif ettiğimiz gıdalardan, fruktoz (meyve şekeri) içeren katı ve sıvı gıdalardan uzak durulması önerilir. Alkol kullanımı yasaklanmalıdır. Yasaklı gıdaların yanında karaciğer yağlanmasında faydalı olduğu bilinen gıdaların tüketilmesi de önerilir. Özellikle enginar yenilmesi yağlı karaciğer hastalarında faydalı olabilir. Ayrıca, günde 2-3 fincan filtre kahve veya alternative olarak Türk kahvesi tüketmenin karaciğer yağlanmasına faydalı olduğu gösterilmiştir. Kahve tercihi granül-toz kahveden yana kullanılmamalıdır.
BİTKİSEL YÖNTEMLERE DİKKAT!
Demirtaş bitkisel yöntemler hakkında hastaları uyararak, "Bitkisel yöntemler, fitoterapi vb. uygulamaların yağlı karaciğer hastalığında ve hatta hiçbir karaciğer hastalığında yeri bulunmamaktadır. Bu tarz bitkisel yöntemleri tercih eden hastalarımızın karaciğerinde iyileşme olmadığını, hatta bazen karaciğer ve böbreklerinin hasar gördüğünü biliyoruz. Bu sebeple kesinlikle bitkisel yöntemleri önermiyorum." diye konuştu.
Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Gastroenteroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Coşkun Özer Demirtaş,
son olarak karaciğer yağlanmasının çocuklarda neden görülebileceğini anlattı.
Karaciğer yağlanması kötü beslenen, obezite, insulin direnci veya şeker hastalığı gibi metabolik bozuklukları bulunan çocuklarda da görülebilmektedir. Bazen metabolik bozukluklar olmadan da görülebilen karaciğer yağlanması, normal kilolu bireylerde dahi görülebilmektedir. Bu durumlarda özellikle genetik yatkınlık araştırılmalıdır. Karaciğer yağlanması ile ilişkilendirilmiş çok sayıda genetik bozukluk tespit edilmiştir. Metabolizma bozukluğu bulunmayan karaciğer yağlanmasında mutlaka genetik ve nadir sebepler araştırılmalıdır.
Maliye'den 22 ilde denetim! Bakan Şimşek: Vergi incelemesi yapılacak- Bakan Kacır açıkladı! OSB'lerde bu ay 233 yeni yatırım için yer tahsisi talep edildi
- Asgari ücrete zam geliyor! Maaşlar ne kadar olacak? İşte konuşulan rakam
- Ziraat Bankası'ndan logo değişimi ve kredi iddialarına yanıt
- Elektrik faturalarında yeni tarife: 1 Ocak 2025'te başlıyor! Kimler muaf olacak?
