Giriş
Rasim Özdenören kimdir? Neden öldü? "Gül Yetiştiren Adam" Rasim Özdenören'in hayatı, edebi kişiliği
Rasim Özdenören, diğer bir deyişle "Gül Yetiştiren Adam, 7 Güzel Adam'ın son temsilcisi" 23 Temmuz 2022 Cumartesi günü 82 yaşında yaşamını yitirdi. Sağlık sorunları nedeniyle bir süredir Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde tedavi gören Özdenören'in kaybı nedeniyle pek çok ünlü siyasetçi taziye mesajları yayınladı. Peki Rasim Özdenören kimdir, hayatı ve eserleri nelerdir? Neden öldü? Cumhurbaşkanı Erdoğan'dan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy'a kadar Rasim Özdenören hakkında kimler, neler söyledi?
Yazar Rasim Özdenören 23 Temmuz 2022 Cumartesi günü, 82 yaşında yaşamını yitirdi. Rasim Özdenören, 24 Temmuz Pazar günü Eyüp Sultan Camii'nde öğle namazını müteakip kılınacak cenaze namazının ardından defnedilecek.
Sağlık sorunları nedeniyle bir süredir Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi'nde tedavi gören; enfeksiyon nedeniyle bir aydır Ankara Cebeci'de Göğüs Hastalıkları Hastanesi'nde müşahede altında tutulan, "7 Güzel Adam'ın son temsilcisi" olarak anılan Özdenören, 2021 yılında Covid-19'a yakalanmış, iki ay süren tedavisinin ardından taburcu edilmişti. Yazar, şair Rasim Özdenören, "7 Güzel Adam"ın son temsilcisi olarak anılıyordu.
RASİM ÖZDENÖREN KİMDİR? HAYATI, EDEBİ KİŞİLİĞİ VE ESERLERİ NASILDIR?
Rasim Özdenören (20 Mayıs 1940, Kahramanmaraş - 23 Temmuz 2022, Ankara), Türk öykü ve deneme yazarı. Alâeddin Özdenören'in ikiz kardeşi.
Rasim Özdenören Kahramanmaraşlı Ayşe Hanım ile İstanbullu Mühendis Hakkı Özdenören'in oğlu olarak 1940 yılında Kahramanmaraş'ta dünyaya geldi. Şair Alaeddin Özdenören'in ikiz kardeşi olan yazar, ilkokula Kahramanmaraş’ta başladı, babasının görev yeri değişikliği nedeniyle Malatya'da devam etti. İlkokulu Malataya'da 1952'de tamamlayan Özdenören, oraokulu Tunceli'de okudu ve buradan 1955 yılında mezun oldu. Yine babasının görevi nedeniyle liseyi Kahramanmaraş'ta okudu ve Kahramanmaraş Lisesi'ni 1958 yılında bitirdi. Üniversite öğrenimi dolayısıyla ailesiyle İstanbul’a taşınan Özdenören, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Gazetecilik Enstitüsü'nü 1964'te, Hukuk Fakültesi'ni ise 1967'de bitirdi.
Edebiyata olan ilgisi Kahramanmaraş'ta liseyi okurken başladı. Kahramanmaraş Lisesi'nde, edebiyatla yakından ilgili Erdem Bayazıt, Hasan Seyithanoğlu, Sait ve Cahit Zarifoğlu kardeşlerle arkadaş oldu. Öğrencilik yıllarında arkadaşlarıyla memleketin önde gelen edebiyat dergilerini izleyip, yerel gazetelerde sanat sayfaları düzenlemeye başladılar. O dönem yine arkadaşlarıyla, bir süredir yayınına ara verilen Maraş Lisesi'nin Hamle dergisini yeniden çıkardılar.
İlk hikayeleri 1957-1958 yıllarında Türk Sanatı ve Arayış dergilerinde okuyucuyla buluştu. Özdenören'in ilk hikayesi, "Akarsu", Varlık dergisinde 1 Ocak 1957'de çıktı. Aynı dergide, "Kasap" ve "Bayır Dereden Öyküler" adlı eserleri de yayınlamdı.
1962 yılında Garipçilere ve 1940 öncesi toplumcu gerçekçi kuşağına tepki olarak doğmuş bir akım olan İkinci Yeni akımı temsilcilerinden şair, yazar, düşünür ve siyasetçi Sezai Karakoç ile tanıştı ve bu tanışma edebiyat hayatı için önemli bir dönüm noktası oldu.
1964-1965 yıllarında Yeni İstiklal gazetesinin sanat sayfasını yönetti, 1950'li yıllarda yazdığı, "Eskiyen", "Oda", "Yolda", "Kan Otları", "Mani Olunmuş Adam", "Ricat", "Çark", "Sabah", "Koridor" ve "Düğüm" adlı hikayelerini aynı sayfada yayımladı.
Hayatı boyunca 30'un üzerinde eser veren Rasim Özdenören, 1978 yılında İki Dünya adlı deneme kitabı ile Türkiye Milli Kültür Vakfı Jüri Özel Ödülü aldı. 1984 yılında Denize Açılan Kapı ile Türkiye Yazarlar Birliği Yılın Hikâyecisi Ödülü alan Özdenören, 2015 yılında T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü'ne layık görüldü. "Gül Yetiştiren Adam" olarak anılan Özdenören, 2016 yılında ise Necip Fazıl Kısakürek Saygı Ödülü'nün sahibi oldu.
NEDEN 7 GÜZEL ADAM'IN SON TEMSİLCİSİ OLARAK ANILIYOR?
Cahit Zarifoğlu'nun kitabının adı olan 'Yedi Güzel Adam' Türk Edebiyatı'nın bir dönemine damga vurmuş, hepsi de Kahramanmaraş'tan çıkmış ünlü şair ve edebiyatçılar için kullanılan bir ifade. "7 Güzel Adam" olarak anılan diğer edebiyatçılar şu şekilde: Cahit Zarifoğlu, Sezai Karakoç, Nuri Pakdil, Mehmet Akif İnan, Rasim Özdenören, Erdem Bayazıt ve Alaaddin Özdenören.
Yedi Güzel Adam ismi ilk olarak Cahit Zarif Oğlu'nun aynı adlı eserinde yer alır. Yedi Güzel Adam'ın en önemli ortak noktalarından biri Kahramanmaraş'ta bulunan Kahramanmaraş Lisesi'nde eğitim görmeleri.
GÜL YETİŞTİREN ADAM İSMİ NEREDEN GELİYOR?
Gül Yetiştiren Adam ismi, Rasim Özdenören'in aynı adlı romanından geliyor. MEB tarafından okullarda tavsiye edilen kitaplardan biri olan ve İz Yayıncılık tarafından basılan romanda Anadolu'nun bir taşra kentinden Yeni Dünya'nın metropollerine kadar uzanan bir coğrafyada kaynaşan insanın hikayesi; Batı kültürünün baskısı ile çaresiz bırakılmış bir insanın bocalayışı, gizli protestoları ve gizli kabullenişleri anlatılıyor.
RASİM ÖZDENÖREN'İN VEFATI ÜZERİNE HAKKINDA NELER DEDİLER?
Cumhurbaşkanı Erdoğan: Edebiyatımızın büyük ustalarından, Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülü sahibi, "Gül Yetiştiren Adam" Rasim Özdenören'in vefatını teessürle öğrendim. Sayın Özdenören'e Allah'tan rahmet niyaz ediyor, ailesine, sevenlerine ve tüm edebiyat camiasına başsağlığı diliyorum.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay: Edebiyatımızın önde gelen isimlerinden, Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü sahibi Rasim Özdenören'in vefatını derin bir üzüntüyle öğrendim. Merhuma Allah'tan rahmet, ailesine, sevenlerine ve edebiyat camiamıza başsağlığı diliyorum
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca: Ankara Tıp Fakültesi Hastanesinde tedavi görmekte olan yazar, öykücü ve düşünür Rasim Özdenören aramızdan ayrıldı. Ağabeyimizi kaybettik. Üstadımızı kaybettik. O, Yedi Güzel Adam'ın bu hayattaki sonuncusuydu. Hepimizin başı sağ olsun. Kendisine Allah'tan rahmet diliyoruz.
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy: Bakanlığımızda çeşitli görevlerde bulunan, 7 Güzel Adam'ın son temsilcisi, Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü sahibi Rasim Özdenören'in vefat haberini büyük bir üzüntüyle öğrenmiş bulunuyorum. Merhuma Allah'tan rahmet, ailesine ve sevenlerine başsağlığı diliyorum
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati: "Okuyup anlamak, bilmek gerek. Çünkü insan en çok bilmediğine düşmandır" diyen, edebiyat ve düşünce dünyamızın güzel insanı Rasim Özdenören bugün Hakk'ın rahmetine kavuştu. Merhuma Allah'tan rahmet, ailesi ve tüm sevenlerine başsağlığı diliyorum. Mekanı cennet olsun.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın: Gül yetiştiren adam, güzel insan Rasim Özdenören ağabey Hakk'a yürüdü. Mevla mekanını cennet, makamını âli eylesin. Cenaze namazı yarın (Pazar günü) öğlen namazını müteakip Eyüp Sultan camiinden kaldırılacaktır.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun: Edebiyat dünyamızın önemli değerlerinden, Yedi Güzel Adam'ın son çınarı, öyküleri ve eserleri ile fikir dünyamızda iz bırakan Rasim Özdenören'in vefatını büyük bir üzüntü ile öğrendim. Kendisine Allah'tan rahmet sevenlerine başsağlığı diliyorum.
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ: 7 Güzel Adam'ın son temsilcisi, usta edebiyatçı, milli ve manevi değerlerimizin müdafisi Rasim Özdenören ağabeyin vefatı hepimizi derinden üzdü. Merhuma Allah'tan rahmet, ailesine başsağlığı ve sabır dilerim. Mekanı cennet, makamı ali olsun inşallah.
Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Derya Yanık: Gül Yetiştiren Adam" etiketiyle, "Türk edebiyatında ve düşünce dünyasında eşsiz bir yere sahip, gerçek bir münevver olan Rasim Özdenören'in vefatını büyük teessürle öğrendim. Kendisine Allah'tan rahmet, ailesine ve dostlarına başsağlığı diliyorum. Mekanı cennet olsun. Güzel izler bıraktı
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum: Yedi Güzel Adam'ın son sesi, edebiyat dünyamızın çınarı, 'Gül Yetiştiren Adam' Rasim Özdenören ağabey bugün ebedi aleme irtihal eyledi. Rabb'im mekanını cennet eylesin, ailesinin ve sevenlerinin başı sağ olsun
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu da fikir dünyasının öncülerinden, kitaplarıyla, duruşuyla, yaşayışıyla "Müslümanca düşünme" ve "Müslümanca yaşama"nın güzide bir örneği olan Rasim Özdenören'e Allah'tan rahmet, ailesi, sevenleri ve edebiyat camiasına başsağlığı dileklerini iletti.
Milli Eğitim Bakanı Mahmur Özer: Fikriyatımızın 'Gül Yetiştiren Adam'ını kaybetmenin hüznü içindeyiz. Türk edebiyatının öncü ve güçlü kalemlerinden Rasim Özdenören'e Allah'tan rahmet, ailesi ve sevenlerine başsağlığı dilerim. Mekanı cennet olsun.
RASİM ÖZDENÖREN ESERLERİ VE ÖDÜLLERİ
- Müslümanca Düşünme Üzerine Denemeler
- Kafa Karıştıran Kelimeler
- Müslümanca Yaşamak
- Yaşadığımız Günler
- Yumurtayı Hangi Ucundan Kırmalı
- Çarpılmışlar, Çözülme
- Çok Seseli Bir Ölüm
- Gül Yetiştiren Adam
- Hastalar ve Işıklar
- Yeni Dünya Düzeninin Sefaleti
- Ruhun Malzemeleri
- Ben ve Hayat ve Ölüm
- Yeniden İnanmak
- Denize Açılan Kapı
- Red Yazıları
- Acemi Yolcu
- İpin Ucu
- Çapraz İlişkiler
- Kent İlişkileri
- Kuyu
- Yüzler
- Köpekçe Düşünceler
- Düşünsel Duruş
- Toz
- Aşkın Diyalektiği
- Eşikte Duran İnsan
- Yazı, İmge ve Gerçeklik
- Ansızın Yola Çıkmak
- Hışırtı
- İki Dünya
- İmkânsız Öyküler
- Siyasal İstiareler
- Açık Mektuplar
ÖDÜLLERİ
- Türkiye Milli Kültür Vakfı Jüri Özel Ödülü, 1978 (İki Dünya adlı deneme kitabı ile)
- Türkiye Yazarlar Birliği Yılın Hikâyecisi Ödülü, 1984 (Denize Açılan Kapı ile)
- T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülü, 2015
- Necip Fazıl Kısakürek Saygı Ödülü, 2016
