Giriş
Corona virüse karşı önlemler alırken ağız ve diş sağlığının önemi nedir?
Dünya zor günlerden geçiyor. Bir salgın ile karşı karşıyayız. Yaşanılan salgın bizim için yeni olmasına rağmen dünya da her zaman salgınlar olmuştur. Bu salgın da aklın ve bilimin ışığında bir gün ortadan kalkacak ve duracak. Avrupa Diş Hekimleri Derneği'nin (EAED) dört Türk üyesinden Güzin Kırsaçlıoğlu da bu konuda almamız gereken önlemlerin olduğunu belirtiyor.
Kırsaçlıoğlu: Öncelikle vücut direncimizi bu dönemde yüksek tutmalıyız. Dr Mehmet Öz, virüs önlemlerini ise şöyle sıraladı: Yeterli uyku, düzenli egzersiz, soluduğunuz havayı nemlendirin, el sıkışmayın, yüzünüze dokunmayın. C vitamini ve Çinko kullanımını da öneriyor Mehmet Öz. Bütün bu tavsiyeler ağız diş sağlığı içinde faydalı.
Bu virüse ve bu virüsün etkilerine bir anda yakalandık. Biz her zaman hastalarımızı uyarırız. Gebelik dönemine girmeden ağız ve diş sağlığını kontrol ettirin. Dişeti kanamalarınız olmasın. Şayet dişeti probleminiz var ise avuç içi kadar alanın direkt enfeksiyon alanı olduğunu bilin deriz. Şeker hastalarını da uyarırız. Dişeti sağlığınız yerinde ise bilin ki şekerinizin kontrolü daha kolay deriz. Ağzınızda çürük var ise bu direkt mikroorganizmalar için besin yeridir. Mikroorganizma burada yani çürük alanında barınır ve o alanda üremeye devam eder. Bu aynı şekilde virüs içinde geçerlidir.
Böyle bir salgının geleceğini bilsek elbette öncesinde ağız ve diş sağlığımızda ihmal ettiğimiz problemler ile bir çözüm üretirdik ama tedbirsiz yakalanmış olabiliriz. Bu neden ile elinizi ağzınıza götürmeyin derken ağız sağlığı da önemli, unutmayalım.
Bu neden ile rutin ağız bakımımızı ihmal etmeyelim. Şayet dişetimiz de kanama var ise bu kanamanın sebebi diş taşı ise diş taşlarını karantina süreci biter bitmez temizletin. Ama karantina süresinde en iyi yapacağınız tedavi düzenli diş fırçalamadır. Bastıra bastıra fırçalamanın ya da kanata kanata fırçalamanın hiç gereği yoktur. Dişetinden dişe doğru düzenli fırçalamak gerekir. Kullandığınız macunun mümkün olduğu kadar dişeti sağlığına iyi gelen macunlardan olmasına dikkat edin. Nane, okaliptüs, meyan kökü ve karanfil gibi doğal tazeleyiciler içeren diş macunlarını tercih edin. Dişlerin arasını diş ipi ile temizleme, dil ve yanak içini fırçalamakta yapılması gerekenler rutin temizleme yöntemleri arasındadır.
Ağız gargarası olarak corona virüse karşı yapacağınız etkin ağız gargarası %1 hidrojen peroksit veya % 0.2 povidon iodine içeren gargaralardır. Bu gargara ADA ve TDB ( Türk Diş Hekimliği Birliği) tarafından tavsiye edilen diş tedavisi öncesi ağız dezenfeksiyonu için diş hekiminiz tarafından önerilen ve kullanılan gargaradır. %1 lik hidrojen peroksiti, eczanelerde satılan oksijenli suyu normal su ile karıştırarak elde edebilirsiniz. Şöyle ki bir kapak oksijenli suyu 2 kapak normal içme su ile karıştırarak ağız gargarası olarak kullanabilirsiniz.
Bitkisel çayların tüketiminin de bu dönemde ağız diş sağlığınıza faydası vardır. ada çayı, yeşil çay antioksidan ve antienflamatuvardır. Yeşil çay içerisinde bulunan kateşinler, kuvvetli antioksidan özellikte olup antienflamatuvar etki de göstermektedir. Normal çay olarak tüketildiği gibi aynı zamanda doğal ağız gargarası üretiminde de kullanılabilir.
Ada çayı ve deniz tuzuyla yapılan doğal ağız gargaraları diş eti rahatsızlıklarını yatıştırır. Ada çayı ve deniz tuzu gargarası antiseptiktir, bu nedenle yaralar daha çabuk iyileşir. Ağızda antisepti sağlar.
- 1 bardak kaynar su
- 2 tatlı kaşığı ada çayı (kuru)
- 1 çay kaşığı kaya tuzu
Kaynamış suyu yavaş yavaş bir kavanozun içine attığınız ada çayı ve tuzun üzerine dökün ve kapağını kapatıp arada çalkalayın. 10 dakika kadar bekletip süzün ve soğuduktan sonra, fırçalama işleminizi gerçekleştirdikten sonra ağız bakım gargarası olarak kullanabilirsiniz. İçerik bir günden fazla bekletilmemelidir. Taze taze sabahtan hazırlarsanız gün boyu kullanabilirsiniz.
Tuzlu su ağız içi yaralarınıza iyi gelir. 1 çay bardağı ılık suya yarım tatlı kaşığı kaya tuzu koyulup günde 3 kez gargara yapılmalı. Hipertansiyon ve böbrek hastaları bu uygulamayı yapmamalı. Onlar gargara yerine yara olan noktalara pamuk yardımıyla tuzlu suyu sürmeli ve 5 dakika sonra duru suyla gargara yapmaları daha doğru olacaktır. Bu da evde kendi kendinize yapacağınız bir tedavi yöntemidir. Belki karantina öncesinde diş çektirdiniz ya da implant taktırdınız. Bu bölgedeki yara iyileşmesine tuzlu su ile gargara yardımcı olur.
Çay ağacı yağı
Günlük olarak diş ipi kullanmak, ağzınızı sağlıklı tutmanın en iyi yoludur. Bir adım ileri gitmek isteyenlerin, diş ipine biraz çay ağacı yağı eklemesi faydalı olur. Yağ, bakterileri azaltan doğal bir dezenfektan görevi görür. Günlük diş ipinize çay ağacı yağı eklenmesi, diş eti kanamalarınıza iyi gelecektir. Aktarlardan bulabilirsiniz. Su tüketiminizi arttırabilirsiniz . Bu aynı zamanda detox etkisi de yapar.
Stres ağızda aft çıkmasını tetikler. Bu nedenle stresin hat safhaya çıktığı bu dönemde ağızda aft çıkar ise önce yiyecek ve içecek alışkanlıklarınızı gözden geçirin. Asidik yiyeceklerden (et, turunçgiller, domates, ananas, sirke gibi) uzak durmak gerekiyor. Bu dönemde herkes neredeyse sirke ile ağız gargarasını birbirine önerirken sirkenin AFT oluşumunu arttırdığını bilin. Karbonatlı su ile ağız gargarası yaparak asidik ağız ortamını bazik hale getirebilirsiniz.
Oral probiotikler
Probiyotikler, ağız sağlığımız için yararlıdır ve günlük olarak kullanabileceğiniz oral probiyotikler mevcuttur. Probiyotikler, diş çürüğü ve diş eti hastalıklarının tedavisinde faydalıdır. Ağzınızda ne kadar iyi bakteri birikirse, kötü bakterilere karşı savunmanız o kadar iyi olur. Ağız yapınız güçlü bir bariyer haline dönüşür.
Zeytinyağı ile ağız gargarası yapabilirsiniz. Zeytinyağı ağızda izolasyon yapar. Mikrop ve virüs tutunmasını engeller. Diş fırçanızın temizliğinden emin olun. Diş fırçanızı kullanım sonrasında detaylı bir biçimde durulayın. Her kullanımdan önce ve sonra diş fırçanızı 10 saniye kadar sudan geçirin, tabii bu işlemi yapmadan önce ellerinizin temiz olduğundan emin olun. Yani ellerinizin öncesinde 20 saniye kuralıyla özenli bir şekilde yıkayın. Diş fırçanızın temiz ve yeterince duru olmasına dikkat edin.
Diş fırçanızı uygun bir şekilde depolayın. Diş fırçanızı bir başkasınınkiyle birlikte muhafaza etmeyin yani aynı bardağa koymayın. Koyarsanız fırça başlarının birbirine değmemesine özen gösterin. Ayrıca diş fırçanızı hava almayan kapalı bir dolapta bir tutmayın çünkü nemli ortamlar bakterilerin ve virüslerin çoğalmasını sağlar. Bunun yanında, fırçanızı klozetten olabildiğince uzakta muhafaza edin. Bu rutin uymanız gereken bir kuraldır. Sifonu her çekişte mikroplar etrafa saçılır. Sifon çekerken klozet kapağı kapalı kalsın.
Fırçanızın yeterince temiz olmasından emin olmak için 5 dakika kaynar suda bekletebilirsiniz. Ayrıca ağız gargarası olarak kullandığınız % 1 lik hidrojenperoksiti sprey formunda fırçaya sıkabiliriz. Evde kolayca hazırlayacağınız doğal diş fırçası dezenfektanını şu şekilde hazırlayabilirsiniz:
- 2 yemek kaşığı üzüm veya elma sirkesi
- 2 çay kaşığı karbonat.
Bir bardağa sirkeyi koyup hemen ardından karbonatı ilave ettiğiniz karışıma diş fırçasını sokup karıştırın. Sirke ile karbonat birbiri ile reaksiyona girdiğinde çıkan köpükler diş fırçasının kıllarının arasını da temizler. Daha sonra fırçanızı durulayıp kaldırabilirsiniz. Bu size doğal yol ile dezenfeksiyon sağlar.
Bu dönemde virüs yayılımı için diş hekimine acil durumlar dışında gitmeniz tavsiye edilmiyor. Bu demek ki acil durumlar için diş hekimine mutlaka gidin. Acil durumları TDB şöyle belirlemiştir.
- Şiddetli diş ağrısı..
- Gözde, boyunda, diş etlerinde şişlik
- Ağızda durmayan kanama
- Enfeksiyon riski olan bireylerin ağız ve diş problemleri ve travma ( yani çarpma kırılma gibi durumlar)
Bu durumda olan hastaların diş tedavilerini yaptırmaları gerekiyor. Yazının başında belirttiğim gibi her salgın bir gün bitecek. Sağlıklı günler dilerim.
