Giriş
Serpil Dokurel\ Posta.com.tr| Eris varyantı Omicron virüsünde görülen mutasyonlar sonucunda meydana geldi. Şimdilerde ise küresel hakimiyete ulaştığı biliniyor. İlk olarak 17 Şubat 2023'te Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından rapor edilmiş ve 19 Temmuz 2023'te gözlem altında varyant olarak belirlenmiştir. DSÖ tarafından yapılan risk değerlendirmesinin ardından, EG.5 (Eris) ve onun alt türleri, 8 Ağustos 2023'te izlenmekte olan varyant sınıflandırılmasına alınmıştır.
Uzmanı Dr. Buket Başa Akdoğan, koronavirüsün Eris (EG.5) varyantı hakkında önemli bilgileri aktarıyor:
TAM VAKA SAYISI NET BİLİNMİYOR!
Dr. Buket Başa Akdoğan, vaka sayılarında genel olarak bir artış olduğunu gözlemlediğini ifade ediyor. Ancak, dünya genelinde test yaptırma eğiliminin azalması nedeniyle, tam vaka sayısının net bir şekilde bilinmediğini de belirtiyor.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre, son haftadaki vaka sayısı 20 binin üzerinde. Ayrıca, ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), 19 Ağustos 2023 tarihli en güncel verilerine göre, son iki haftada vakalarda bir artış yaşandığını, COVID-19 nedeniyle hastaneye yatışların yüzde 14,3 arttığını ve COVID-19'dan kaynaklanan ölümlerin %8,3 arttığını bildirmiştir.
Bu veriler, COVID-19'un hala ciddi bir sağlık sorunu olduğunu ve vaka sayılarının izlenmeye devam etmesi gerektiğini gösteriyor. Dr. Buket Başa Akdoğan, halkın tedbirlere ve aşı olmaya devam etmelerini vurguluyor.
HASTALIK İLERLEDİĞİNDE TEST NEGATİFTEN POZİTİFE DÖNÜYOR
Uzman Dr, Eris varyantının diğer varyantlardan farklı olarak daha hızlı yayıldığını gösteren verilerin mevcut olduğunun altını çiziyor. COVID-19 testlerinde geç pozitifleşmeye neden olduğu ilk yapılan testlerin negatif çıktığı, şikayetler belirginleştikçe testlerin pozitifleştiğini belirtiyor. Akdoğan’a göre bu durum yayılımına katkıda bulunuyor.
EN YAYGIN BELİRTİ BURUN AKINTISI VE BOĞAZ AĞRISI
Dr. Buket Başa Akdoğan, Omicron’un kendisi diğer Omicron türleri gibi, Eris’inde (EG.5) üst solunum yollarını enfekte etme eğiliminde olduğunu ve burun akıntısı, hapşırık, boğaz ağrısı ve yanması, yutkunma güçlüğü, ateş, kas ağrısı ve halsizlik, öksürük yakınmaları görüldüğünü söylüyor. Diğer soğuk algınlığı virüsleri, alerjik rinit, zatürre gibi hastalıklarla benzer belirtiler yapıyor. Bu nedenle şikayetler karışabiliyor. 65 yaş üstü, kronik hastalık sahibi, obez, kronik havayolu hastalıkları (astım, koah, bronşiektazi, İPF gibi) olan hastaların daha ağır şikayetler geçirme eğiliminde olduğu biliniyor.
HAVALAR SOĞUDUĞUNDA TÜM VİRAL HASTALIKLARDA ARTIŞ OLACAK
Dr. Buket Başa Akdoğan, havaların soğuması ve mevsim değişimleriyle tüm viral hastalıklarda artış beklendiğini, influenza pozitif vakalarının bu sene çok erken olmasına rağmen başladığını belirtiyor. RSV, rinovirüs, parainfluenza ve COVID-19 enfeksiyonları okullarında açılmasıyla kapalı alanlarda bulunma sıklığının artmasıyla artış eğiliminde olacağı öngörülüyor.
AŞI OLMAK GEREKİYOR!
Doğal bağışıklığı güçlendirmek için ilk olarak influenza ve COVID-19 aşılarının önemli olduğu belirtiliyor 65 yaş üstü tüm bireyler, 5 yaş altı tüm çocuklar, kronik hava yolu hastalığı olan astım, koah vb. ve diğer kronik hastalıkları olan bireyler, toplu yerlerde yaşayan okul, kreş, gündüz bakım evi, huzurevi, yurt, kışla vb. ortamlarda yaşayan herkes, yaşlı bakımı ya da çocuk bakımı ile uğraşan sağlıklı bireyler, sağlık sektöründe çalışan kişilerin mutlaka aşı olmaları gerekiyor. Elleri yıkama, toplu kalabalık ortamlarda bulunmayı tercih etmemek ya da maske kullanımı gibi genel önlemleri de unutmamak gerekiyor.
AŞILAR ÖLÜM ORANLARINI AZALTIYOR
Dr. Buket Başa Akdoğan, piyasada bulunan mevcut koronavirüs aşılarının Eris varyantına karşı bir koruma sağladığına dair herhangi bir bilgi olmadığını ancak, Omicron varyantına göre güncellenmiş aşıların Amerika’da 12 yaş ve üstü bireyler için kullanım onayı aldığını belirtti.
Bu güncellenmiş aşıların hastaneye yatışları ve ölümleri azaltma konusunda faydalı olduğu biliniyor. Ayrıca yan etkilerinin, bu faydalara kıyasla daha düşük olduğu bildiriliyor. Türkiye'de henüz varyantlara özgü aşılar bulunmamakla birlikte, risk gruplarının aşılarını takip etmeleri gerekiyor.
