Giriş
Alzheimer hastası ile nasıl konuşmak gerekir?
Alzheimer, demansın en yaygın türlerinden biri ve beyin hücrelerinin küçülüp zamanla yok olmasına neden olan ilerleyici bir nörolojik rahatsızlık. Alzheimer hastalığında evrelere göre çeşitli derecelerde dil ve konuşma bozuklukları görülebiliyor. Alzheimer'ın başından itibaren ileri evrelerine kadar hastalarla iletişim çok önemli bir konu. Alzheimer hastaları ile iletişim kurarken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar var. Konuşmayı sürdürürken göz temasını kaybetmemek, kısa ve basit cümleler kullanmak bunların başında geliyor.
21 Eylül Dünya Alzheimer Günü olarak anılıyor. İlerleyici bir nörolojik hastalık olan Alzheimer’da dil ve konuşma bozukluklarının görülebileceğini belirten Uzman Dil ve Konuşma Terapisti Ayşegül Yılmaz, adlandırma becerisinin etkilendiğini hastaların sözcüğün adını hatırlamak için zaman harcadığını belirtiyor. Hastanın ilerleyen dönemlerde sözcüğün adlandırılmasında zorluk yaşadığını, zaman zaman da konuşmada güçlükler ortaya çıktığını kaydeden Yılmaz, hastalarla iletişim kurulurken dikkat edilmesi gereken noktalara işaret etti. Alzheimer hastaları ile konuşurken göz temasını sürdürmek, kısa ve basit cümleler kullanmak, sohbete dahil etmek tavsiye ediliyor. Yılmaz, 21 Eylül Dünya Alzheimer Günü dolayısıyla yaptığı açıklamada Alzheimer hastalarında ortaya çıkan konuşma bozukluklarına ilişkin değerlendirmede bulundu.
ALZHEİMER HASTALIĞINDA DİL VE KONUŞMA BOZUKLUKLARI GÖRÜLEBİLİR
Alzheimer’ın demansın en yaygın türlerinden biri olduğunu ve beyin hücrelerinin küçülüp zamanla yok olmasına neden olan ilerleyici bir nörolojik rahatsızlık olarak tanımlandığını belirten Uzman Dil ve Konuşma Terapisti Ayşegül Yılmaz, Alzheimer hastalığında öğrenme, bellek, bilişsel beceriler, dil işlevleri, oryantasyon becerilerinde bozulma, fonksiyon kayıpları, duygusal ve davranışsal değişiklikler ortaya çıkabildiğini söyledi.
Uzman Dil ve Konuşma Terapisti Ayşegül Yılmaz, “Alzheimer hastalığında evrelere göre çeşitli derecelerde dil ve konuşma bozuklukları görülebilmekte, ilerleyen evrelerde ise beslenme ve yutma problemleri de ortaya çıkabilmektedir.” dedi.
SÖZCÜĞÜN ADINI BULMAKTA ZORLANMA YAŞANABİLİR
Erken dönemde adlandırma becerisinin etkilendiğini, hastaların sözcüğün adını hatırlamak için zaman harcadığını belirten Ayşegül Yılmaz, orta dönemde sözcüğün adını bulmakta zorlanma devam etmekte, buna sözcüğün yerine anlamsal olarak benzer başka sözcük söyleme (kaşık-çatal), sözcükteki bir ses yerine başka bir ses söyleme (kaşık-taşık) ya da tamamen anlamsız bir sözcük oluşturarak adlandırma eşlik ettiğine dikkat çekti.
İLERİ DÖNEMDE KONUŞMANIN AKICILIĞI BOZULUYOR
Uzman Dil ve Konuşma Terapisti Ayşegül Yılmaz, “Yine bu dönemde işitsel anlamada etkilenmeler ve konuşma içeriğinde anlamsızlaşma görülmektedir. İleri dönemde konuşma akıcılığında ve sosyal açıdan dili kullanmada bozulma, aynı sözcükleri tekrarlama, konuşma üretiminde ve işitsel anlamada ciddi bozulmalar görülmektedir. Yine bu dönemde beslenme ve yutma işlevlerinde bozulmalar da ortaya çıkabilmektedir.” diye konuştu.
ALZHEIMER HASTALARI İLE İLETİŞİMDE BUNLARA DİKKAT EDİN
Alzheimer hastaları ile iletişim kurarken dikkat edilmesi gereken noktalara da değinen Uzman Dil ve Konuşma Terapisti Ayşegül Yılmaz, “Dil ve konuşma terapisti bilişsel iletişimsel becerilerin desteklenmesi, beslenme ve yutma bozukluklarına müdahale, aile bilgilendirmesi gibi durumlarda rol oynamaktadır.” diyerek önerilerini sıraladı.
- Alzheimer hastası ile konuşmayı sürdürürken göz temasını bırakmayın.
- Ortamda dikkati dağıtacak ses ve görüntüyü ortadan kaldırın. Böylece kişinin konuşmayı anlamaya ve konuşmaya odaklanmasına destek olursunuz.
- Açık uçlu sorular sormak yerine cevabı evet/hayır olacak sorular sorun veya seçenek sunun. Seçenekleri hızlı tekrar etmeyin, yavaş ve basit bir şekilde sıralayın.
- Kısa ve basit cümleler kullanın.
- Sözcükleri adlandırmada, hatırlamakta zorlandığı durumlar için yazılı, resimli anlatımlar gibi alternatif iletişim becerilerini kullanın.
- Sohbete dahil edin.
- Önemli bilgileri tekrar edin. Gerekirse bir yere yazın.
- Size yanıt vermekte zamana ihtiyaç duyabileceklerini göz önünde bulundurun. Hastayı acele ettirmeyin.
