Giriş
İlişkilerimiz corona virüs ile baş etmede fark yaratır mı?
Tüm dünyayı ve ülkemizi etkisi altına alan corona virüs salgını ilişkilerimizde olumlu veya olumsuz etkiler yaratıyor. Prof. Dr. Rita Krespi Ülgen bu dönemde ilişkilerimizde corona virüs salgınıyla baş etme yöntemlerinden bahsetti.
Neden bazılarımız corona virüs karşısında paniğe giriyor? İlaçlara, alkole sarılıyor? Neden diğerlerimiz bu durumu daha sakin karşılıyor? Her şeye rağmen üretken oluyor? Umut etmeye devam ediyor? Bu soruları etrafımızdaki kişilerle kurduğumuz ilişkiler çerçevesinde cevaplayabiliriz diyen İstinye Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dekanı ve Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Rita Krespi Ülgen , konuyla ilgili detayları anlattı.
İlişkimiz ile ilgili ne kadar kaygılıyız?
Çocukken ebeveynlerimiz veya bizim ihtiyaçlarımızı karşılayan diğer kişiler yoluyla edindiğimiz deneyimler, hayatımız boyunca bizi ve ilişkilerimizi etkiler. Bu deneyimler bize diğer kişilerin iyi niyetli olduğunu öğretebilir. Buna karşılık bu deneyimlerden diğer kişilerin bize bir şekilde zarar vereceği veya terk edeceği sonucuna da varılabilir. İşte bu görüşler bizim diğer kişilerle kurduğumuz duygusal bağları biçimlendirir. Bu bağlar, yalnızca çocuklukta değil de yetişkinlikte de kendini gösterir. Bu duygusal bağları anlamak için iki temel soru sorabiliriz. İlişkilerimiz ile ilgili ne kadar kaygılıyız? Yakınlık kurmaktan ne kadar kaçınıyoruz?
Eğer diğer kişiler ile ilişkilerimizde kaygı duymuyorsak ve onlarla yakınlık kurmaktan kaçınmıyorsak, diğer kişileri destek veren ve iyi niyetli olarak algılıyoruz demektir. Durum böyle ise corona virüs ile baş etmek için destek almak amacıyla diğer kişilere açılmak, onlardan görüş almak ve duygularımızı paylaşmak bizi güvende ve rahat hissettirecektir. Bunun sonucunda diğer kişilerle hem yakınlık kurabilmeyi hem de özerk kalmayı başarabiliriz.
Bunun tam tersi ilişkilerimizin temelinde kaygı ve güvensizlik olmasıdır. Peki bu kendini nasıl gösterir? Diğer kişilere aşırı yakınlık göstermek, başkalarına yaslanmaktan hoşlanmamak veya yakınlık kurarken aynı zamanda güven duymamak şeklinde olabilir. Durum böyle ise corona virüsün yarattığı stres altındayken ne olur? Sosyal iletişim kopabilir, diğer kişiler öfke, kaygı gibi olumsuz duyguların hedefi haline gelir, talepkar olunur veya diğer kişilerden geri çekilir. Gerilim ve kaygı artıkça tepkisel olma durumu veya ilaç kullanma, içki içme gibi kaçınma davranışlarının gösterilme riski artar.
Tüm bunlar ne anlama geliyor? Diğer kişileri destek veren ve iyi niyetli olarak algılamak bizi corona virüs gibi olumsuz olaylardan koruyabilen içsel bir kaynak. Ama durum böyle değilse yakın ilişkilerimiz stresimizi artıran, geren baş etmemizi zorlaştıran ateşten bir gömlek. Bu durumu davranışlarımızın nedenleri ve sonuçları hakkında farkındalık geliştirerek değiştirebilir ve corona virüs gibi stresli olaylarla daha iyi baş edebiliriz.
Prof. Dr. Rita Krespi Ülgen
