Giriş
Çevresel sürdürülebilirlik kavramı, her alanda olduğu gibi sanayide de giderek daha fazla önem kazanıyor. ‘Yeşil OSB’ kavramı ise sürdürülebilir kalkınmayı destekleyen ve sanayiye yeni standart kazandıran proje olarak öne çıkıyor. Çevre dostu ve sürdürülebilir üretim prensiplerine dayalı olarak planlanan ve yönetilen sanayi bölgeleri; Yeşil OSB olarak adlandırılıyor. “Yeşil OSB”lerle endüstriyel faaliyetlerin çevresel etkilerinin en aza indirilmesi ve doğal kaynakların korunması hedefleniyor. Sanayi bölgeleri yüksek enerji tüketimi ve üretim faaliyetleri sebebiyle büyük miktarda karbon ayak izi oluşturuyor. 2016’da Paris Anlaşması bu etkileri en aza indirmek amacıyla imzalandı ve Türkiye de 175 ülkeyle birlikte bu anlaşmada yer aldı. Bu kapsamda yeşil dönüşüm hedefinin en önemli ayaklarından biri de ‘Yeşil OSB’ olmak. Faaliyetlerin hem ulusal hem uluslararası düzenlemelere uyumlu hâle getirilmesi yeşil OSB sertifikası almanın ilk adımı. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından 4 başlıkta 40 farklı kriter belirlenirken şu ana kadar Türkiye’deki toplam 408 OSB’den 17’si ‘Yeşil OSB’ unvanına sahip olarak faaliyetlerini sürdürüyor.
17 OSB’YE SERTİFİKA
Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu (OSBÜK) Başkanı Memiş Kütükcü, “Organize sanayi bölgelerimizi Avrupa Yeşil Mutabakatı’na hazırlamak ve çevre dostu üretim süreçlerine geçişlerini desteklemek amacıyla eğitimler, seminerler ve bilgilendirme toplantıları düzenliyoruz. Yeşil Dönüşüm ve Sürdürülebilirlik İhtisas Kurulumuz ve Yeşil Dönüşüm ve Sürdürülebilirlik Merkezimiz ile organize sanayi bölgelerimizin ve katılımcı sanayicilerimizin bu dönüşüm sürecini daha etkili bir şekilde takip edebileceğiz. Organize sanayi bölgelerimizi sürdürülebilir geleceğe taşıyoruz” diyor. Kütükcü, Yeşil OSB olmak için gerekli süreci şöyle anlatıyor: “Yeşil OSB Belgesi almak için; OSB’deki atık sularının tümünün arıtılıyor olması, OSB’de enerji üretim kaynağı olarak kömür kullanımının olmaması, OSB’nin en az temel seviye Sıfır Atık Belgesine sahip olması gibi ön kriterler var. Bu ön kriterlerden sonra OSB’lerin, ekonomik, sosyal, yönetimsel ve çevresel performans göstergeleri inceleniyor. Belirlenen 4 başlıktaki 40 farklı kriteri yerine getiren OSB’lerimiz Yeşil OSB Belgesi’ni alabiliyor. Bugüne kadar bu kriterleri yerine getiren 17 OSB’miz Yeşil OSB Belgesi almaya hak kazandı.”
ÇEVRE VE DOĞA HASSASİYETİ
Türkiye’nin en yeşil ve en çevreci organize sanayi bölgesi amacı ile faaliyetlerini sürdüren Antalya Organize Sanayi Bölgesi de TSE’den Yeşil OSB belgesini aldı. Antalya OSB Başkanı Hasanali Gönen, çevre ve doğa için birçok örnek projeyi hayata geçirdiklerini anlatıyor. Başkan Gönen, “Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’ndan aldığımız ‘En Temiz ve En Çevreci OSB Ödülleri’nin yanı sıra Solar Çamur Kurutma Tesisi ile Akdeniz Üniversitesi’nden aldığımız ‘Çevre Hizmet Ödülü’ çevre ve doğa hassasiyetimizi göstermiştik. TSE’den aldığımız Yeşil OSB Belgesi ile de Türkiye’nin en yeşil ve en çevreci OSB’si olduğumuzu bir kez daha kanıtlamış olduk” diyerek yeşil uygulamaları her alanda sürdüreceklerini söylüyor.
2023’TE ÇALIŞMALAR BAŞLADI
Organize Sanayi Bölgeleri Üst Kuruluşu’nun (OSBÜK) Haziran 2024’te Genel Kurulu’nda Yeşil OSB Sertifikası almaya hak kazanan OSB’lerin belgeleri verilmişti. Törende Bursa’nın 3 OSB’si Yeşil OSB belgelerini aldı. Bursa OSB, Demirtaş OSB ve Nilüfer OSB bu konuda yaptığı çalışmalar sonucu değerlendirilerek Yeşil OSB statüsüne kavuşmuş oldu. Bursa’da konuya öncülük eden Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi (DOSAB) Yönetim Kurulu Başkanı Levent Eski, “2023’te hızla başladığımız çalışmaların sonucu olarak 2024’te belgemizi aldık. DOSAB’ın farkını ortaya koyan yatırımlarından birisi olan Atıksu Arıtma ve Endüstriyel Atıksu Geri Kazanım Tesisimiz ile ilgili iyileştirme ve geliştirme projelerimiz devam ediyor. Mart sonunda montaj ve devreye alma işleri tamamlanmış olacak. Yatırımı Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinasyonunda Dünya Bankası Kredisi ile gerçekleştiriyoruz. Bu alanda Türkiye’nin ilk ve en büyük tesisi için 2021’de 176 milyon TL yatırım yaptık. Bir yılda arıttığı suyun 4 milyon metreküpe yakın kısmını yeniden üretime sokarak, yeraltı su kaynaklarını koruyor, çevreci ve sürdürülebilir üretim ile Yeşil OSB olarak öne çıkıyoruz” diyor.
EGE’NİN İLK SERTİFİKASI TİRE’NİN
Tire Organize Sanayi Bölgesi (TOSBİ), Ege ve İzmir’de Yeşil OSB Sertifikası alan ilk organize sanayi bölgesi. Sürdürülebilir sanayiye liderlik ettiklerini söyleyen TOSBİ Müteşebbis Heyet Başkanı Metin Akdaş, “Sanayiyi ‘daha fazla üretim’ anlayışının ötesinde, ‘daha akıllı, daha verimli ve daha yeşil’ bir yaklaşımla ele alıyoruz. Küresel ısınma, karbon emisyonları ve doğal kaynakların azalması, sadece sanayicilerin değil, tüm insanlığın sorunu. Bu sorumluluk bilinciyle hareket ederek sanayide dönüşümün öncüsü olduk. Sanayicilerimizi de bu dönüşüme dahil ederek, birlikte daha güçlü bir ekosistem inşa edeceğiz” diye konuşuyor.
REKABET GÜCÜNÜ ARTIRIYOR
TOSBİ Yönetim Kurulu Başkanı Kosat Gürler ise Yeşil OSB olmanın avantajlarına dikkat çekiyor. Gürler şunların altını çiziyor: “Daha düşük enerji maliyetleri, etkin su kullanımı ve atık yönetimi gibi unsurlar, sanayicilerimizin rekabet gücünü artırıyor. TOSBİ olarak bu değişime öncülük ettik ve sanayiye yeni bir standart getirdik.”
MARMARA İÇİN UMUT PROJESİNE KATKI
Bursa ve Marmara Denizi için önemli projelerden birine katkı sağlamak için protokol imzaladıkları bilgisini veren DOSAB Başkanı Eski, şöyle devam ediyor: “Uludağ Üniversitesi’nin 2021’de başarıyla sonuçlandırdığı TÜBİTAK Projesi, müsilajda önemli bir paya sahip olan azot ve fosfor yükünün gideriminin bitkiler aracılığıyla sağlanması oldu. Projenin başarılı olması durumundaki, biz buna inanıyoruz; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığımız Marmara’daki tüm dere, çay ve akarsulara bunu yaygınlaştıracak. Marmara Denizi’nin için kurtuluş reçetesinde yer alacak önemli bir tedavi altında bizim imzamız bulunan bu proje olabilir.”
ADANA’DA EKO-ENDÜSTRİYEL PARKA DÖNÜŞÜM
Adana Hacı Sabancı Organize Sanayi Bölgesi (AOSB) de sanayide çevre dostu üretim anlayışıyla Türkiye’de yeşil dönüşümün öncü merkezlerinden biri olmayı hedefliyor. Tam dolulukla AOSB, 467 firmayla 41 bin 865 kişilik istihdam sağlıyor. Şehrin köklü ticaret kültürünü modern sanayi anlayışıyla buluşturduklarının altını çizen AOSB Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Sütcü, “Burada sadece fabrikalar yükselmiyor; aynı zamanda büyük hayaller, güçlü markalar ve uluslararası başarı hikâyeleri doğuyor” diye konuşuyor. Yeşil OSB Belgesi’nin yanı sıra TS ISO 46001 Su Verimliliği Yönetim Sistemi Belgesi alan 3 OSB’den biri olma başarısını gösterdiklerini dile getiren Başkan Sütçü, “Gelecek nesillere yaşanabilir bir dünya bırakmak için sanayicilerimizle birlikte çevre dostu uygulamaları hayata geçiriyoruz. Avrupa Yeşil Mutabakatı kapsamında eko-endüstriyel parka dönüşüm sürecine hız verdik. Günlük 222 bin metreküp kapasiteli Kullanma Suyu Arıtma Tesisleri, sanayi kuruluşlarının temiz su ihtiyacını karşılıyor. 90 bin metreküp kapasiteli Atık Su Arıtma Tesisi, atık suyun arıtılarak çevreye zarar vermesinin önüne geçiyor. 260 MW kurulu güce sahip Güneş Enerji Santrali (GES) ile bölgenin enerji ihtiyacını yenilenebilir kaynaklardan karşılıyoruz. AOSB’de geliştirilen Karbon Emisyon Yazılımı (CES) ile sanayi firmalarının karbon ayak izleri ölçülerek, çevresel etkiler en aza indiriliyor” diyor.
YEŞİLLENEN OSB’LER
ASO 2. ve 3. OSB
Konya OSB
Nilüfer OSB
Başkent OSB
Gaziantep OSB
Bursa OSB
Makine İhtisas OSB
Düzce 2. OSB
Mersin Tarsus OSB
Demirtaş OSB
Gebze Güzeller OSB
Antalya OSB
Adana Hacı Sabancı OSB
Gebze Plastikçiler OSB
Çerkezköy OSB
İzmir Tire OSB
Denizli OSB
