Meme reddi sonrası ek gıdaya geçişe dikkat

Bebeklerin ek gıdaya geçiş zamanları son yıllarda tartışmalı bir konu haline geldi. Kimi uzman 4’ncü ayda ek gıdaya geçişin uygun olduğu görüşünü savunurken, kimileri bebeklerin 6’ncı aydan önce katı gıdaya geçişe hazır olmadıkları fikrinde. Kesin bir kanıya varılmamış olmakla beraber çoğunluk halen bebeklerin ilk 6 ay sadece anne sütüyle yokluğunda ise formül mamayla beslenmesi gerektiği kanaatinde. Ancak bebeklerde sık görülen 4’ncü ay meme reddi sonrası ek gıdaya erken geçiş de sıklıkla rastlanan bir durum. İşte böyle durumla karşı karşıya kalan ailelerin dikkat etmesi gerekenler…

 4’NCÜ AYDA BEBEKLER NEDEN MEMEYİ REDDEDER?

 4 ayda meme reddi bebeklerde çok sık rastlanan bir durumdur. Bebekler hayatlarının ilk 3 ayında çoğunlukla anne karnındaki fetüs özellikleri gösterirler. İlk 3 ayın bitimi ve 4’ncü ayın başlamasıyla insan yavrusu özellikleri kazanmaya başlarlar. Çevreye ilgileri ve dikkatleri artar, vücutlarını hissetmeye başlarlar, hareket edebilme becerileri gelişir. Çene kaslarının gelişmesiyle beslenme kapasiteleri de artar. Aynı zamanda uyku düzenleri daha kesik ve kısa bir hal alır. Uykuya geçişleri eskiye oranla daha güç bir düzene girer. Bu zorlu geçişte bebekler ilk doğduklarından daha huzursuz olabilmektedirler. Mesela uykuları gelmiş olmasına karşın uykuya geçişte zorlanmaya başlayabilirler. Daha önce sadece emerek uykuya kolayca geçen bebekler 4’ncü ayla birlikte emerek uyumakta zorlandıkları zamanlar yaşamaya başlarlar. Çoğunluğunda da gaz problemi yaşanır. Bu aylarda bebeklerin sadece emzirme sonrası değil, emzirmeden önce de gazlarının çıkarılması gerekebilir. Eğer bebeğinizin onu rahatsız eden güçlü bir gaz sorunu varsa beslenmesi özellikle de anne memesinden beslenmesi zorlaşır. Bu tür durumlarda bebekler anne memesine yaklaşır, 1-2 kez emmeye çalışır ardından kendilerini geri atarlar. Bu tabloda bebeği emzirmek için zorlamamak, gazını çıkarması için zıplatmak, hareket ettirmek, yüz üstü zaman geçirmesi için ortamlar oluşturmak faydalı olacaktır. 

 4’ncü ayda meme emmeyi istemeyen bebekleri doktora götürdüğünüzde ilk öneri olarak biberon kullanımı tavsiye edilir. Ancak çoğunlukla bebekler yaşadıkları huzursuzluk ortadan kalkmadan beslenmeyi istemediklerinden biberon reddi de tabloya eklenir. Son çare olarak da ek gıdaya erken geçiş önerisi gelir.  Zira çocuğun bir şekilde beslenmesi gerekir. 

 MEME REDDİ SONRASI EK GIDA REDDİ

 Ek gıdaya geçişte ister 4’ncü ayda ister 6’ncı ayda olsun bebeğin bazı becerileri kazanmış olması büyük öneme sahiptir. Bunlardan en önemlisi bebeklerin desteksiz oturabilir olmalarıdır. Çoğunlukla 4’ncü ayda bebekler bu beceriyi kazanamazlar. Henüz oturmayı başaramayan bir bebeği ek gıdaya geçirmenin tek yolu ise yarı yatar halde beslemektir. Ancak bu yol güvenli olmadığı gibi hali hazırda beslenme zorluğunu yaşayan bir bebeğin daha da zorlanmasına neden olur. Çoğunlukla böylesi bir tablo ‘ek gıda reddiyle’ yada ‘kusma ataklarıyla’ son bulur. Eğer 4’ncü ayda meme reddi tablosu yukarıda bahsettiğim gibi bir seyir izliyorsa ve ek gıdaya geçemiyorsanız çocuğun beslenmeye hazır hale gelmesine yardım edin. Öncelikle sakin olun. Zira anne sütü annenin stresinden kolay etkilenen bir besindir. Zaten stresli olan bir bebeğe bir de stres hormonlarının eklendiği bir süt vermek işleri asla kolaylaştırmaz. Ardından bebeğinizle oynayın. Onu sakinleştirecek sesler çıkarın, şarkılar söyleyin, fiziken hareket etmesine yardımcı olun. Karnına ve sırtına masaj yapın ve en önemlisi kucağınızda zıplatın. Bu tür hareketler sindirim sisteminde sıkışan gazın çözülmesini kolaylaştırır ve bebeğiniz beslenebilir hale gelir. Ayrıca sakinleşmeye de kolaylaştırır.

 İLK 3 AYDAKİ GİBİ BESLENMESİNİ BEKLEMEYİN

 Bebekler hayatlarının ilk üç ayında uyur, uyanır, emer, kaka yapar, yeniden emer ve uyurlar. Ancak büyümeyle birlikte bu döngü değişir. Artık bebeğiniz her uyandığında emmeye ihtiyaç duymayabilir. Bu nedenle döngüye oyun aralıklarını eklemeniz faydalı olacaktır. Örneğin, emdi ve uyudu. Uyandığında memeyi teklif ettiniz istemedi. Burada ‘eyvah bebeğim aç’ kaygısı yerine, oyun-aktivite arasına geçin. Eğer çocuğunuz oyun saatine uyum gösteriyor ve keyfi yerinde görünüyorsa kaygılanmayın. Emzirmeyi biraz öteleyin. Eğer çocuğunuz meme emmiyor ama oyuna da ilgi göstermiyorsa onu rahatlatacak adımları uygulayın. Masaj, zıplatma, kucakta gezdirme, emzirmeden uykuya geçmesi için pışpışlama gibi. Sakinse ve yaptıklarınıza karşı olumlu bir duruş sergiliyorsa her ne yapıyorsanız ona devam edin. Bir süre sonra yeniden anne sütünü teklif edebilirsiniz.

 YATARAK DEĞİL AYAKTA EMMEK İSTEYEN BEBEKLER

 4’ncü ay civarında bebeklerin bazıları yatarak emmeyi reddederken bazıları ayakta durur gibi bir pozisyonda emmeyi kabul ederler. Bu tür beslenme pozisyonlarında bebekler bir nedenle yaşadıkları huzursuzluğu tolere edebiliyor demektir. Böyle bir durumda bebeğin ihtiyaç duyduğu pozisyonda emzirme şekilleri denenebilir. 

 Meme reddi yaşayan bebekleri sakinleştirmek için emzik yada anne parmağı da kullanılabilir.  Emzik bebeklerin sindirim sistemindeki sıkışmaları dağıtmak adına faydalı bir araçtır. Ancak aşırı kullanımında meme reddi nedeni de olabileceği unutulmamalı. Eğer bebeğinizin boş emme haline ihtiyaç duyduğunu gözlemliyorsanız ona kendi serçe parmağınızı da emmesi için sunabilirsiniz. Bu sayede anne memesine benzer bir dokuyla rahatlamasını sağladığınızdan anne memesini tutamama riskini de azaltmış olursunuz. 

 YA KİLO VERİRSE…

 4’ncü ayda meme reddi yaşayan aileler haklı olarak bebeklerinin kilo kaybetmesinden endişe ederler. Bu endişe çoğunlukla ailelerin de ek gıdaya geçişe daha sıcak bakmalarına neden olur. Yaygın kanı; emmiyorsa yemek yer ve kilo almaya devam eder yönünde. Ancak işler hiç de bizim sandığımız gibi değildir. Bebekleri ek gıdayla besleyerek onlara kilo aldıramayız. Hatta erken başlanan yada ihtiyaçtan fazla ek gıdaya maruz kalan bebeklerde gelişim geriliği görülür. Bunun nedeni bebeklere hayatlarının ilk yıllarında verdiğimiz hiçbir ek gıdanın anne sütü yada formül mamalar kadar besleyici ve yüksek kalorili olamamalarıdır. Dünyanın en sağlıklı sebze püresini de meyve püresini de hazırlasınız besleyiciliği ve doyuruculuğu anne sütüne yaklaşamaz bile. Örneğin, 150 ml anne sütü alımı yaklaşık 100 kaloridir. Aynı miktarda kalori almak için bir bebeğin en iyi ihtimalle 2 su bardağı boyutunda sebze püresi yemesi gerekir ki bu mide kapasiteleri düşünüldüğünde mümkün değildir. Besin zenginliği açısından baktığımızda da içine et ürünü karıştırsanız dahi anne sütündeki zenginliğe ulaşamazsınız. Bu nedenle bebeğinizle 4’ncü ayda meme reddi yaşıyorsanız onu ek gıdaya alıştırmaya çalışmak yerine anne sütü alımına devam etmesi için yardımcı olmak çok daha faydalıdır. İlle de ek gıdaya geçilecekse bile bunu anne sütü yada formül mamayı tamamen beslenmeden çıkararak yapmamalısınız. Çocuklar için hayatlarının ilk 1 yılında anne sütü yada formül ama tartışmasız tek ana öğün kaynağıdır. Eğer benzer tablolar yaşıyorsanız ve işin içinden çıkmayı bir türlü başaramıyorsanız bir uzmandan mutlaka destek alın derim.