Giriş
Bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanı olarak, söylediği çoğu şey geçmişle bağlantılanan biriyim. “Eskiden o mu vardı, eskiden bu mu vardı...” Evet eskiden ebe de hastane de bugünkü kadar yoktu. Kadınlar evlerde, tarlalarda doğuruyordu. Ama bu imkanlarla paraleldi. Üstelik tehlikeliydi de. Gelişmiş imkanlardan faydalanmanın nesi kötü? Biz doktorların doğumdaki varlığının en önemli nedeni, olası komplikasyonlara müdahale edebilmektir. Çünkü hastaneye ve doktora başvurulamayan, ulaşılamayan o yıllarda komplikasyon durumunda uzman müdahalesi olmaması ve doğumu takiben tam teşekküllü sağlık hizmetinin alınamaması nedeniyle anne ve bebek kayıpları azımsanmayacak kadar çoktu. Bugün bu sayı sevindirici ve çok belirgin oranda azaldı. Komplikasyonlar neler mesela, doğumda nelerle karşılaşabiliyoruz? Canınızı sıkmayın ama ihtimallerden de haberiniz olsun. Ara ara kafanızdaki ansiklopediye eklemeler yapacağım.
Malpozisyon: Bebeğin başının dışında bir pozisyonla doğum kanalına ilerlemesi durumudur. Bebeğin baş kısmı normal olarak doğum kanalına girdikten sonra ilerler ve en sık görülen pozisyonda doğum gerçekleşir. Ancak bu durumun tersi görüldüğünde ortaya ciddi sorunlar çıkabilir. Bebeğin rahim içinde duruş bozukluğu olarak adlandırılan bu olayda normal doğum yapılabilmesi için bebeğin baş aşağı gelişi tek başına yeterli olmayacaktır.
Malprezantasyon (hatalı geliş): Bebeğin başından önce diğer vücut kısımlarının gelmesine hatalı geliş denir. En çok görülen ve en önemli hatalı geliş şekli, makatla geliştir. Makatla gelişte doğum süreci normal seyreder. Fakat ikinci dönemde kollar ve arkadan gelen baş kurtulurken dikkatli olmak gerekir. Baş için genellikle forseps kullanılır, lokal anestezi veya epidural bloka geçilebilir. Nadir de olsa genel anestezi gerekebilir.
Doğumda gecikme: Anormal şekilde uzayan bir doğum, anne için çok yorucu olacağı gibi bebek için de tehlikelidir. Bu nedenle, modern doğum bilgisi gelişmeyi saptamaya çok dikkat eder. Eğer tutarlı bir gelişme varsa ve anne de bebek de iyi ise herhangi bir şey yapmak gerekmez. Gelişme iyi değilse, doğum uzmanı tarafından dikkatle incelenerek gecikmenin neden meydana geldiği ve neler yapılması gerektiği saptanır.
Vakum ekstraksiyon: Forsepsle doğumun bir alternatifidir. Annenin gayreti yeterli olmadığı durumlarda doğuma yardımcı olmak anlamına gelir. Küçük, metal bir emme başlığı, bir pompaya bağlanmış olarak bebeğin başına uygulanır. Emme başlığını yavaşça aşağı doğru çekerek bebeğin başı vajinanın girişinden kurtarılır ve doğum normal şekilde tamamlanır.
Postpartum kanama ve plasentanın içeride kalması: Plasentanın çıktığı doğumun üçüncü dönemi bazen sorunlara neden olur. Genellikle bebek dünyaya gelir gelmez, uterus kasılarak plasentayı bağlarından ayırır ve serviksten aşağıya kolaylıkla dışarı çıkabileceği vajinanın üst kısmına doğru iter. Kasılma olması gerektiği kadar güçlü değilse, doktor hemen plasentayı elle çıkarma girişiminde bulunur ve kanama için de müdahale eder.
