Giriş
Ne kadar anlatırsak anlatalım idrar kaçırma sorunları bitmiyor. Çeşitlenen sorular, büyüyen sorunlar, baş etmek isteyen hastalar ve illa ki biz doktorlar. Merak etmeyin; sonsuza dek idrar kaçırmanız küçük bir ihtimal.
ANNEANNEM VE ANNEMDE VARDI GENETİK GEÇİŞLİ Mİ?
SORU: Hocam, annem fiziksel olarak son zamanlarına dek çok sağlıklı olmasına (kalbi, şekeri, tansiyonu olmamasına) rağmen Alzheimer nedeniyle çok sıkıntı yaşadı. En büyük sorunu idrar kaçırmaydı. Rahatça yürüyebilen, ağrı çekmeyen, gücü kuvveti yerinde bir kadın olarak sırf bu idrar kaçırma sorunu yüzünden eve kapanmak zorunda kaldı. Annemi kaybettikten sonra anneannemin de aynı biçimde yaşadığını ve öldüğünü öğrendim. Dolayısıyla bunun genetik olmasından çok korkuyorum. İdrar kaçırmayı önlemenin bir yolu var mı?
CEVAP: Ailesinde Alzheimer öyküsü olanların buna yakalanma ihtimali var ancak ailesinde böyle bir öykü bulunmayanların da aynı biçimde yakalanma ihtimali var. Dolayısıyla bunu önlemek ya da geciktirmek için özel bir yöntemden ziyade sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek önerilebilir. Daha spesifik öneriler için o alanda uzman bir meslektaşımla görüşebilirsiniz. İdrar kaçırmaya gelince; mesaneyi kontrol eden sinir sisteminin düzgün çalışmasını engelleyen bir hastalıktır Alzheimer. Dolayısıyla buna operasyonel bir çözüm sunmak mümkün değildir. Sinir sistemini onaran ya da olumsuz ilerlemeyi yavaşlatan bir öneri, idrarı tutmaya da katkı sunabilir. Nöroloji doktorunuzla bu konuyu etraflıca konuşabilirsiniz. Ancak kendini yaşlı bulan hastalar ve yakınları için de bir hatırlatma yapayım. İdrar kaçırma operasyonları için uygun olup olmadığınızı doktorunuz belirler. “Yaşınız ileri ise operasyon geçiremezsiniz” bilgisi güncel değil.
BÜYÜK TUVALETİMİ KAÇIRMAYA BAŞLADIM
SORU: Hocam, idrar kaçırma operasyonumdan sonra büyük tuvaletimi kaçırma sorunum başladı. Ve bunu birine anlatmaktan utanıyorum. Bu sık rastlanan bir yan etki midir acaba? Kimseye söylemeden bu konuda ameliyat olmam, iyileşmem mümkün mü? Yoksa hep böyle mi kalacağım?
CEVAP: Dışkı kaçırmanın sebebi fiziksel ya da psikolojik olabilir ve özellikle 65 yaş üstünde daha çok görülür. Ancak sık rastlanan, normal kabul edeceğimiz bir sorun değildir elbette. Hele de idrar kaçırma operasyonu sonrası olduğundan eminseniz. Daha önce böyle bir hastam olmadı ve böyle bir öykü duymadım. İdrar kaçırma operasyonunuz başarılı olup da dışkı kaçırma başladıysa bir sorun, o operasyon başarısız olup da artık ikisi birden kaçırılıyorsa, başka bir sorun. En kısa zamanda hem ameliyatınızı yapan doktora hem de ikinci bir görüş sunacak başka bir doktora muayene olmanızı isterim. Anüsteki deformasyonlar ve hemoroid, fistül, fissür ameliyatlarındaki sorunlar dışkı kaçırma sebebi olabilir. Ayrıca sinir hastalıkları sonucunda anal bölgede gelişen sinir hasarları ve ileri yaşlarda kaslarda ortaya çıkan güç kaybı da dışkı kaçırmanın sebeplerindendir. İki şikayetinizin yani eski idrar kaçırma sorununuzla yeni dışkı kaçırma sorununuzun birbirinden bağımsız olma ihtimali de var. Dolayısıyla en kısa zamanda muayene olmalısınız.
DOKTORUM İLAÇ TEDAVİSİNE KARAR VERDİ AMELİYAT OLMAM GEREKMİYOR MU?
SORU: Hocam, ben idrar kaçırıyorum ya da kaçırma hissi yaşıyorum. Sürekli böyleyim. Muayene oldum ve doktorum ameliyat değil ilaç tedavisine karar verdi. Ben hep ameliyat edildiğini duyduğum için bu tedaviden ümidim yok. Sizce ameliyat olmam gerekmiyor olabilir mi gerçekten?
CEVAP: Sıkışma tipi idrar kaçırma dediğimiz türde ilaç tedavisi düzenleyebiliriz. Mesane dolu ya da boşken aniden mesanenin kasılması ve tuvalete yetişememe hissiyle gerçekleşen idrar kaçırmadır bu. İdrar kaçıran tüm hastalarda ameliyat gerekmez. İlaç ya da egzersizle de çözüm alınabilir. Ancak çözümün ne olacağına karar verecek kişi tektir; doktorunuz. İkinci bir görüş alabilirsiniz elbette. Ancak benimki ilaç değil de ameliyat olsun, ameliyat değil de ilaç mı alsam diyerek tedavinin şeklini belirlemeye kalkmamalısınız. Benim de ameliyat etmediğim hastalarım var. Tedaviden sonuç alamadığımız noktada süreci yeniden değerlendirebiliriz.
