Giriş
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) ticari faaliyetlerin canlandırılması, tüketicilerin korunması ve KOBİ’lerin güçlendirilmesi anlamında oldukça dikkat çekici bir gelişme yaşandı. Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildi. E-Ticaret’e dair iki yılda ikinci değişiklik yapılmış oldu.
Bu önemli gelişmenin ne anlama geldiğini, nihai beklentiden başlayarak açıklamak istiyorum: 2028 yılında Türkiye ihracatının 375 milyar dolar, e-ihracatının ise 37.5 milyar dolar seviyelerini göreceği hesaplandığında, TBMM’de kabul edilen kanun değişikliğinden dijital platformlar aracılığıyla ihracat yapan esnaf ve KOBİ’lerin olumlu etkilenmesi bekleniyor.
Pazar yerlerine verilecek ihracat muafiyetiyle e-ticaret sektöründe 10 milyarlarca dolarlık hacim tetiklenmesi amaçlanıyor.
Bu süreçte ülkemizin eşsiz konumu özel bir gelişim avantajı yaratıyor, Şöyle ki, üç kıtanın kesişim noktasında olan Türkiye özel konumuyla 5 saatlik uçuşla 1 milyarlık nüfusa doğrudan erişime sahip. Altyapısı, lojistik imkânları ve dinamik ticaret kapasitesiyle Türkiye pazarı, küresel e-ticaret platformları için bir çekim noktası durumunda.
2022 yılından bu yana, Uzak Doğu merkezli aktörlerin hem global e-ticaret pazarında hem de Türkiye’de ciddi bir ivmelenme kazandığı görülüyor.
Bu gelişme, Türkiye’deki yerli oyuncuların küresel e-ihracat yarışında ölçüsüz rekabete maruz kaldığını ortaya koydu. Üstelik, yerleşik olmayan yabancı e-ticaret platformları (Temu, Shein, vb.) ülkemizdeki Kurumlar Vergisi, Dijital Hizmet Vergisi, Dijital Reklam Stopajı ya da E-ticaret Kanunu kapsamındaki yükümlülüklere de taraf değil.
Bununla birlikte Türkiye’de yerleşik e-ticaret platformları (Trendyol, Hepsiburada, Amazon); Kurumlar Vergisi, Dijital Hizmet Vergisi, Dijital Reklam Stopajı ve kanunla birlikte gelen Lisans Ücreti’ni ödemek durumundalar.
E-ticaret Kanunu’na getirilen düzenlemeyle, Türkiye’deki yerli e-ticaret platformlarının yerleşik olmayan rakiplerine karşı yurt içinde ve yurtdışındaki rekabet gücünün korunması amaçlanıyor.
Kanunda iki yıl önce yapılan 6563 sayılı değişiklikle, e-ticaret piyasasının sağlıklı büyümesini ve rekabet ortamını tesis etmek üzere, ölçeklerine göre pazardaki oyunculara belirli kısıtlama ve düzenlemeler getirilmişti.
Ancak sonrasında Uzak Doğu menşeli oyuncuların pazara girmesi gibi sektörde yaşanan hızlı değişimler yasanın da revize edilmesi ihtiyacını doğurdu.
Geçen ağustos ayında yapılan düzenlemeyle yurt dışından posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla Türkiye’de gerçek bir kişiye gelen ticari olmayan eşyalar için uygulanan 150 Euro kıymet bedeli 30 Euro olarak güncellendi.
Yerleşik olmayan yabancı e-ticaret platformları ülkemizdeki Kurumlar Vergisi, Dijital Hizmet Vergisi, Dijital Reklam Stopajı ya da E-ticaret Kanunu kapsamındaki yükümlülüklere taraf olmadığından, yerli firmalara karşı orantısız bir rekabet avantajı sağlarken, sağlık başta olmak üzere birçok şikâyet ve eleştiriye neden olmuştu.
