Giriş
Seçimden sonra bir numaralı konumuz ekonomi olacak. Türk ekonomisinin sağlığı için uluslararası ligde başarı gösteren itibarlı aktörlerin sayısının artması çok önemli. Yerlileşme ve millileşme kavramlarını küresel ölçekte atılım vizyonuyla büyüten bir kurumdan söz etmek istiyorum. Zira bundan böyle “Türkiye’nin devleri” ifadesi kullanıldığında artık OYAK’ın (Ordu Yardımlaşma Kurumu) adını daha çok duyacağız. 1961 yılında kurulan ve 38 bin çalışanı, 460 bin üyesiyle Türkiye’nin en büyük tamamlayıcı emeklilik fonu OYAK, üretim ve sanayinin pek çok alanında dikkat çekici atılımlar gerçekleştiriyor. Üyeleri arasında Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) mensupları da bulunuyor.
OYAK dendiğinde öncelikle kamuoyunun yakından tanıdığı Renault gibi markalar akla gelebilir. Ancak grup, Japonya’dan ABD’ye 24 ülkede 140’tan fazla şirketin sahibi durumunda. Faaliyet alanları; maden, metalurji, çimento, beton kâğıt, enerji (Total ve Milangaz dahil), otomotiv, lojistik, finans, gıda, tarım, hayvancılık, kimya, inşaat gibi stratejik sektörlere yayılıyor. Türkiye’nin en büyük 10 sanayi kuruluşundan 3’ü; Erdemir, İsdemir, Oyak Renault, OYAK bünyesinde. Erdemir ile Türkiye’nin en büyük, Avrupa’nın 4. büyük entegre çelik üreticisi. OYAK Çimento ve Cimpor ile Türkiye ve Portekiz çimento pazarında ilk sırada.
Grup, Renault ile 2022 yılında 247.100 otomobil üretimi gerçekleştirdi, 176.844 otomobil ihracatı ile otomobil ihracatında lider. Çocukluğumuzda “Tamek’se Koy Sepete” sloganıyla hatırladığımız köklü gıda kuruluşu Tamek ile fındık ve atıştırmalık pazarının nostaljik markası Sagra’ya kadar birçok kuruluş bugün OYAK bünyesinde. Yine grupta yer alan ve tarım, hayvancılık, gıda faaliyetlerinin yürütüldüğü Hektaş’ın 2016 yılında piyasa değeri 93 milyon dolar iken, bu yıl 4.5 milyar dolara kadar yükselmiş. Ben Hektaş’ta izlenen yeni modelin, Türkiye’de tarımın yeni çıkış umudu olabileceğini düşünüyorum.
LİDERLİK VİZYONU
OYAK’ın 2022 nema oranı 29 Nisan 2023 tarihinde yapılan 62. Genel Kurul ile yüzde 90.1 olarak açıklandı. Bu son 20 yılın en iyi değeri. Diğer yatırım araçlarıyla mukayese edince, bu sonucun önemi daha iyi anlaşılabilir. Şöyle ki, Kapalıçarşı’da 24 ayar külçe altının gram satış fiyatı 2022’de yüzde 40.2 değer kazandı. 2022 yılında TL karşısında ABD doları yüzde 40.3, Euro da yüzde 32.1 yükseldi. 2022 yılında yatırım fonları ortalama yüzde 46.1 getiri elde etti.
Devlet katkısı ile güçlenen emeklilik fonlarının türlerine göre değişmekle birlikte ortalamada getirileri ise yüzde 65.8’de kaldı. 2012-2022 döneminde bir OYAK üyesinin 10 bin TL’lik varlığı, her yıl sağlanan yüksek nema sayesinde son 10 yılda 20 kattan fazla artarak 204.056 TL’ye yükselmiş. Rakamlara bakınca OYAK’ın tüm grup şirketleriyle birlikte yapılan 4.9 milyar dolarlık toplam ihracatla Türkiye’nin 2022 yılı ihracatının yüzde 1.92’sini karşıladığı görülüyor.
Grubun toplam varlıkları 480 milyar TL. OYAK Genel Müdürü Süleyman Savaş Erdem’in liderlik ettiği son 7 yıldır yaşanan dönüşüm ve yeniden yapılanma sürdürülebilir bir büyüme getirdi. Normal şartlarda bu düzeyde başarı elde eden bir kurumun yönetici ve mensuplarının çok sık kamuoyunun önüne çıkması beklenebilir fakat faaliyet alanlarına odaklanma ve tevazu, zaman içinde OYAK kültürünün önemli bir parçası haline gelmiş.
