Ege'de seri depremler

Merkez üsleri Ege Denizi olan çok sayıda deprem yaşandı dün sabahtan itibaren. Önceki gece yarısından sonra, 00.42’de 3 nokta 1 büyüklüğündeki sarsıntıyla başlayan zelzelelerin sayısı, 12 saat içinde tam 41’i buldu.

12 saate sığan bu 41 sallantıdan en büyüğü dün saat 11.35’te, 5 nokta 1 ile gerçekleşti. İzmir başta olmak üzere Ege Bölgesi’nin neredeyse tümünden hissedilen bu ‘seri depremler’ herkesi tedirgin etti.

Prof. Ercan'ın uyarısı

Türkiye’nin deprem uzmanlarından Jeofizik Yüksek Mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan dün sabah “İzmirlileri korkutmak istemiyorum ama uyarıyorum. Şu anda ‘deprem fırtınası’ gibi bir olay var, bu hiç iyiye işaret değil. İzmirliler yazlıklarına gitsinler” açıklamasını yaptı. Prof. Ahmet Ercan’ı aradım ve daha fazlasına ilişkin sorular sordum. İşte aldığım yanıtlar:

- 2013 öncesi Midilli, Karaburun, Foça üçgeni çok gergindi. Benim o dönem bu bölgede 6 nokta 9 ile 7 nokta 2 arası büyük deprem beklediğime dair açıklamalarım var.

- 2017’de, 6 nokta 3 büyüklüğünde Karaburun-Midilli depremi oldu. Benim beklediğim büyüklükte olmadı. Yani burada hâlâ boşalmayan bir gerginlik var. Tamamı boşalmadı ve gelecekte boşalacak demektir. Bu bölgede beklediğim ‘ana deprem’ olmadı. Bugün de olmadı.

Deprem fırtınası ne demek?

- Bugün yaşanan bir ‘kümesel deprem’... Bir ‘deprem sağanağı’... Orada bir olağanüstülük yaşanıyor. ‘Deprem fırtınası’ sözüyle kastım bu. Batı Anadolu’da yıkıcılık eşik değeri 6.4’tür.

- Yaşanan bu depremlere ‘öncü’ demek son derece zor ama birkaç gün içinde 6 nokta 5’ten büyük bir deprem olursa ben şaşırmam. Ama olmayabilir de. Her ‘sağanak’tan sonra ‘büyük deprem’ olur diye bir kural da yok.

İzmir artık eski İzmir değil

- Bakın, İzmir artık 30 Ekim’den önceki İzmir değil. 78 km ilerideki bir göçüntülü deprem daha yakınlardaki yerleri değil ama Bayraklı ve Halkapınar’daki yapıları yıktı. Ve daha yıkmadığı yerler var Bornova Ovası’nda.

- İzmir bölgesinde Melez çatal ağzı gibi bir de Gediz çatal ağzı var. O deltada da Menemen, Bağarası, Çiğli, Mavişehir, Bostanlı, Karşıyaka var... Genç, gevşek, sulak çökerlerle oluşmuş yerler bunlar.

- Bunlara ben ‘İzmir’in çılgın projeleri’ (!) diyorum. Melez ve Gediz çatal ağızlarının yerleşime açılması Dünya Afet Yasası’na aykırıdır ve maalesef geçmişten bu yana merkezi ve yerel yönetimler yaptı bunu. Buralarda kente karşı suç işleniyor.

İzmir'in güvenli bölgeleri

- “İmkânı olan İzmirliler yazlıklarına gitsin” dedim. Tabii ki AFAD ve valilik karar verir ama bir bilim insanı olarak şu kadarını söyleyebilirim:

Az katlı yazlıklar güvenli.Yazlığa gidemeyen ama evlerine güvenmeyenler, mesela Yamanlar Dağı’ndaki komşu ya da tanıdıklarında geçirsinler en azından bu birkaç günü... Buca, Şirinyer, Eşrefpaşa, Hatay, Göztepe, Poligon, Balçova, Narlıdere’nin üst kesimleri güvenli yerler...