Giriş
Günlük vaka sayısı 5 binin altına inerse; açık alanda, iki metre mesafe şartıyla maske takma mecburiyetinin kalkacağı yönünde haberler var. O noktaya geldik mi, maskeden kurtulmamız yakın mı, vaka sayısının 5 bine inmesi ne ifade ediyor ve aşılamada neredeyiz, nerede olmalıyız sorularını ‘bir bilen’e sordum. Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol dün telefonda sorularımı yanıtladı. İşte Prof. Şenol’un cevapları, tespitleri ve öngörüleri…
MASKESİZ HAYAT YAKIN MI?
- O noktalara gelmedik. Aslında, 5 binli sayıların altına ineceğimizi de ben öngöremiyorum çünkü küçük dalgalanmalar oluyor. Bakın Hindistan’da bile, hiçbir şey yapılmadığı halde, 400 binlerden 200 binlere indi. Bu salgının kontrol edildiği anlamına gelmiyor.
- Mevcut dinamikleri çözmedikçe, “Azaldı sevinelim çoğaldı üzülelim” şeklinde sürüyor. Azalmanın, çok fazla test ve aşıyla sürdürülmesi gerekiyor. Çoğalma ise kontrol edilmeli.
- 5 binli rakam, 100 binde 50 kişi demek. Bu seviye hâlâ ‘orta risk’ demek. Avrupa Birliği’nin mesela turizm için görmek istediği, yüz binde 20, yani 2 binli rakamlar. Ama 5 binli rakamlar, kontrolden çıkmış bir salgının ilk kontrol altına alınma belirtileridir.
- Sokakta maske kullanma konusunun 5 binli rakamlarla bir ilgisi yok. Ancak çift doz aşılar nüfusun yüzde 60-70’ini geçtikten sonra konuşulabilecek konular bunlar.
AŞI SEFERBERLİĞİ ŞART
- Bizim şu anda yapabildiğimiz, günde maksimum 200 bin aşı. Şimdi, söylenen miktarda aşı gelir, yani içeriye girerse ve takvim netleşirse, gerçek aşılama kapasitemizi o zaman göreceğiz. Hiçbir ülke aşılama kapasitesini, çaba göstermeden ya da bir seferberlik ilân etmeden, bir günde bir milyona çıkaramaz. Çünkü erişkini aşıya aldığınız andan itibaren, sağlıklı aşılama yapmak istiyorsanız, 30-35 dakika zaman ayırırsınız.
- Aşı içeride olduğunda, kapasitemiz 200 binden, bana sorarsanız, en fazla 300-400 bine çıkabilir. Ancak bir seferberlik hâlinde kapasite çok daha yukarılara çekilebilir. Yerel yönetimlerin elinde çok önemli imkânlar var. Aslında Avrupa da böyle yaptı. Yerel yönetimle beraber, bir seferberlik şeklinde, bütün alanları ve kapasiteyi kullanarak… İş yerlerinde, bahçelerde, sahada aşılamalar yaparak.
- Tabip odaları, hemşirelik dernekleri, tıp öğrencileri sürecin içine katılabilir. Büyük bir seferberlikle, bizim günde bir-bir buçuk milyon aşılama yapmamız lâzım.
- Özellikle kalabalık yerlerde çalışan 20 yaş üstü insanlarımızla birlikte, sisteme 30 milyon kişiyi katabilirsek, hastaneye düşen salgın yükünü azaltırız.
- Salgını kontrol edebilmemiz için ise bizim 60 – 70 milyon kişiyi, 120 milyon dozla aşılamamız lâzım. Kullandığımız aşılarla ülkedeki varyantların ilişkisini doğru tespit edebilmemiz lâzım. Ve salgının tekrar hareketlendiği noktalarda etkin testleme ve etkin filyasyonla kısıtlamaya gitmemiz lâzım.
