Giriş
İçinden geçmekte olduğumuz dönemi Klinik Psikolog Banu Yılmaz ile konuştum.
- Sayın Yılmaz; genelde pandemi, özeldeyse içinde bulunduğumuz uzun süreli kapanma dönemi insanları nasıl etkiliyor?
- Pandemi yaşamımızı bildiğimiz şekilde sürdürmemizi engelleyerek ruhsal etkilenmelere neden oldu.
Alıştığımız yaşantıyı, sosyal teması yitirdik. Çok sayıda insan işinden oldu, ağır ekonomik güçlükler içine girdi. Sağlığımız sürekli tehdit altında. Yakınlarını kaybedenler oldu. Ölümlerin ardından ritüellerin gerçekleştirilememesi, sosyal destek alınamaması, yas sürecinin yaşanamamasına neden oldu ve oluyor.
Pandemi yönetimindeki hatalar, uygulamalardaki çifte standart, kapanmayı gerektiren tabloya ve kapanma kararına rağmen nüfusun önemli bir kısmının çalışmak zorunda olması ve kapanmadan muaf olması ve bunların, halk sağlığı pahasına yapılıyor olduğunu görmek ciddi umutsuzluk ve öfke duygularına neden oluyor. Tüm bunlara bağlı olarak en yaygın görülen ruhsal belirtiler de kaygı, depresyon ve travmaya bağlı stres.
ÇOCUKLAR NE HÂLDE!
- Bu dönemde çocuklar için ayrıca söylenebilecekler neler?
- Çocukların dünyayı yetişkinlerin gözünden değerlendirdiğini; dolayısıyla tepkilerinin de yakınlarındaki yetişkinlerden şekillendiğini söylemek mümkün. Bu da demek oluyor ki, bu süreğen travmatik koşul, çocukları da olumsuz etkilemekte. Her şeyden önce, birbiriyle temas etmeden eğitim almanın, teneffüste oyun oynayamamanın, okul forması giyememenin ne kadar çok anıyı eksik bırakacağını biliyoruz. Okul çağına yeni gelen çocuklar hiç okula gitmeden okullu oldular. Okulu bilen çocuklar arkadaşlarından ayrı düştüler.
Üniversiteyi kazanan gençler kampüs görmeden üniversiteli oldular. Bunlar yalnızca alışıldık olanın yaşanamaması gibi gelse de, oyun, birliktelik, sosyalleşme gibi ihtiyaçların karşılanamamasının orta ve uzun dönemde ne gibi bireysel ve sosyal sonuçlarının olabileceğine dair çocuk ruh sağlığı uzmanlarının ve gelişim psikologlarının açıklamaları var.
NE YAPABİLİRİZ?
- Bu dönemin koşullarıyla baş edebilmek için önerileriniz neler? Sonuç alacak pratik yöntemler var mı?
- Genel olarak, virüs dışında da fiziksel sağlığı gözeterek yaşamaya çalışmak, fiziksel mesafeyi ya da izolasyon koşullarını gözeterek aileyle, yakınlarla zaman geçirmek ya da bir şekilde temasta kalmak, sorunları konuşmak, ihtiyacı olanlara yardım etmek ve fiziksel aktivite, önerilen baş etme yolları.
Evde olmaya bağlı olarak hareketsiz, uyku düzeninin tamamen bozulduğu bir hayat ise iyi gelmiyor. Ama elbette herkes için en iyi baş etme yolu, bilimsel tabanı olan, halk sağlığının öncelendiği, sürdürülebilir aşı politikasının uygulandığı bir pandemi yönetimine tanık olmak.
