Giriş
Hıfzı Topuz’un, Fikret Muallâ’nın yaşamını anlattığı ‘Paris’te Bir Türk Ressam’ adlı kitabını yeni bitirdim. Nefis bir kitap... Bu kitaptan hareketle resim sanatı, ressamlar ve Türkiye’deki resim piyasası üzerine Prof. Dr. İsmail Tetikçi ile konuştum.
Bursa Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü’nde öğretim üyesi olan Tetikçi 52 yaşında, Erzurumlu bir akademisyen ressam. Resimleri son dönemde çok aranıyor, çok satılıyor. Erzurum Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü’nden 2000 yılında mezun olmuş. Hayatında resimden başka bir şey olmamış… Sanatta yeterliliğini (doktora) İstanbul Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi’nde vermiş. Ünlü ressam Devrim Erbil’in asistanlığını yaptığı dönem de sanat yolculuğunun önemli duraklarından.
KÜÇÜCÜĞÜZ BİZ
İsmail Tetikçi’ye önce resimlerini sordum. Bakın neler anlattı:
Bugünün dünyasında, insan kendini olduğundan çok büyük görüyor. Herkes kendini fazla büyütüyor gözünde. Oysa biraz geriye çekilip baktığınızda insan küçücük kalıyor doğanın içinde. O yüzden, resimde de figürlerin büyük olmasını doğru bulmuyorum. Resimlerimdeki o tek, küçücük figür bu gerçeğe vurgu yapıyor. Kişiliği, kimliği, cinsiyeti tanımsız tek bir figür. Hem bütün insanlığı hem de bireyin yalnızlığını temsil ediyor.
Mesela peyzajı, dağları, denizi, gölü, ormanı bir ayda tamamlıyorum diyelim. Resim bitiyor ve en son, o tek, küçük insan figürünü yerleştirmem 5 dakika sürüyor. Doğayla kıyaslandığında insanın varoluşu da böyle değil mi doğanın içinde?
Ben resimlerimi tuvalin arka yüzüne yapıyorum. Toprak renkleri, doğanın kendi renkleri natürel olarak oluşuyor orada. Pastel boya da bu zemine tutunuyor ve dramatik peyzajları daha iyi ortaya koyuyor. Hüzünlü bir dünya…
PİYASA
Her yeni resim yeni bir dünya kurgulaması benim için. Tabii bir de ‘piyasa’ var. Yaptığım resmi nerede sergileyebilirim, bunun alıcısı kim? Son yıllarda değişti ortamlar. İnternet üzerinden sergiler, online müzayedeler var artık.
Akademisyen olarak şöyle bir ikilemim var. Resme akademik bilgiyi yansıtmak o resmi naiflikten uzaklaştırabiliyor. Edebiyatta da öyle; değil mi, çok söz kolay ama az sözle bir şeyi anlatmak daha zor, resimde de aynı.
Biz ressamların ve resim sanatının yaşaması için bu piyasanın yaşaması, büyümesi çok önemli. Bunun için de piyasa aktörlerinin canlı olması gerekiyor. Galericisinden, müzayedecisine, koleksiyonerinden ressamına kadar.
Biz ressamların genel olarak hitap ettiğimiz, beğenip beğenmeme yetisine sahip olan entelektüel bir kitle. Eleştirel bakış açısına sahip, sanatçıyı daha iyi için zorlayan, seçici bir kitle. Ya da en azından olması gereken bu.
Bunun yanında, ilk bakışta insanların çok da kıymetli görmediği bir başka kesim var piyasada. Başta sanatla hiç ilgisi olmayan, işin sadece maddi boyutu sebebiyle, kâr amaçlı olarak resimle ilgilenenler bunlar. Ama onlar da zaman içinde evriliyor ve bilgili sanatseverlere dönüşüyor. Bu durum bir süre sonra toplumun kültür hayatını zenginleştiriyor işte.
