Giriş
Şarjda unutulan telefon, süpürge, laptop gibi cihazlar, kontrolsüz kullanma sebebiyle zaman zaman patlama yapabiliyor. Geçtiğimiz günlerde benzer bir olay İzmit’te yaşanmış, prizde unutulan şarjlı süpürge patlamış ve yangın çıkmıştı. Peki bu tür vakalara karşı nasıl önlem almalıyız? Her an tehlike altında mıyız? Gerçekten korkmalı mıyız? İşin uzmanına sorduk…
Son zamanlarda prizde unutulduğu için patlama yapan süpürge, telefon, laptop, tablet gibi cihazlara çok sık şahit olmaya başladık. Bu patlamalar sadece maddi hasarlara yol açmakla kalmıyor, can kayıplarına da neden olabiliyor. Bu endişe verici durum da bizi şarjlı cihazları kullanırken ne kadar dikkatli olmamız gerektiğini sorgulamaya itiyor. Peki, prizde unutulan bu cihazlar neden patlıyor? Bu kazaları önlemek için neler yapabiliriz? Elektrik Mühendisi Yavuz Sezer, sorunu tüm detaylarıyla anlattı.
AŞIRI YÜKLEME OLUYOR
Şarjlı cihazlar prizdeyken pil hücrelerinin sürekli enerji aldığını söyleyen Sezer, şu bilgileri verdi: “Uzun süre prizde kalmaları halinde bu hücreler, aşırı ısınabilir. Bu aşırı ısınma, pilin kimyasal dengesini bozarak patlamaya yol açabilir. Özellikle kalitesiz veya hasarlı pillerde bu risk daha fazladır. Ayrıca üretim hatalı veya hasarlı piller veya şarj cihazları da patlama riskini artırır. Bu tip piller ve şarj cihazları, normalden daha fazla ısınabilir veya ani voltaj dalgalanmalarına maruz kalabilir. Patlamaya sebep olacak kısa devre oluşumuna da yol açabilirler.”
KABLODA YIPRANMA VARSA...
Şarj kablosunda yıpranma veya yırtılma gibi hasarların da patlama riskini tetikleyebildiğini vurgulayan Sezer, şöyle devam etti: “Bu hasarlar, kabloda kıvılcım oluşmasına ve yangına yol açabilir. Cihazı aşırı şarj etmek veya şarjlıyken kullanmak da patlama riskini artırır. Cihazın pilinin aşırı ısınmasına ve kimyasal dengesinin bozulmasına yol açabilir. Bu sebeple cep telefonu, süpürge gibi cihazlarımızı uzun süre şarjda bırakmamamız gerekmektedir. Ayrıca şarj süresi dolduğunda şarj olmayı kesen ve cihaz içerisindeki bataryanın sürekli şarj olmasını engelleyen yeni nesil süpürge ve cep telefonlarının da kullanımı yaygın hale getirilmelidir.”
RİSKİ NASIL AZALTIRIZ?
Cihazları prizden çıkarmayı alışkanlık haline getirin.
Şarj kablosunu herhangi bir nesne tarafından ezilme veya kesilme riskinden uzak tutun.
Uzun süre kullanmayacağınız durumlarda cihazın eğer pili çıkıyorsa çıkartın.
Orijinal olmayan ve garantisiz ürünler kullanmaktan kaçının.
Cihazlarınızı aşırı şarj etmeyin.
Cihazlarınızı aşırı ısınmaktan koruyun.
Kabloda herhangi bir hasar görürseniz prize sokmayın ve hemen değiştirin.
Cihazlarınızı doğrudan güneş ışığı alan veya havalandırmanın yetersiz olduğu yerlerde kullanmayın.
Cihazlarınızı sudan ve nemden uzak tutun.
Su veya nem, pilin hasar görmesine ve patlama riskini artırmasına neden olabilir.
Herhangi bir arıza veya anormallik fark ederseniz kullanmayı bırakın ve yetkili servise götürün.
Çocukların şarjlı cihazlara ve şarj kablolarına erişimini engelleyin.
ÇOKLU KULLANIMLARLA AŞIRI YÜKLEME OLUYOR
Evlerde birçok elektronik cihaz olduğundan hepsini aynı anda kullanmak için çoklu prizler tercih ediliyor. Her cihazın çalışırken çektiği elektrik tek prize yükleniyor. Bu durum kablonun ve prizin ısınmasına neden olabiliyor. Hatta devre kesici sistem yoksa kablolar eriyebiliyor. Sadece çoklu prizlerde değil uzatma prizlerinde de aynı sorun yaşanabiliyor. Birçok kişi soket sayısını veya kablo uzunluğunu artırmak için uzatma prizlerini ek yaparak kullanmayı tercih ediyor. Bu durum maksimum yükün aşılma olasılığını artırıyor. Bu noktada ısınma olup olmadığı kontrol edilmeli. Güvenli ürünler tercih edilmeli. Kablolar ısı ve su kaynaklarından uzak tutulmalı. Aşınma ve hasar belirtileri olan uzatma kabloları ile duvar prizleri kullanılmamalı.
AKILLI PRİZLER ÖNEMLİ
Yavuz Sezer, bu tür sorunlara mahal vermemek adına son zamanlarda akıllı priz sistemlerinin de daha donanımlı hale gelmeye başladığını söyledi. Sezer, “Örneğin, bu cihazlar, zamanlayıcı özelliği sayesinde, otomatik olarak kapanarak cihazlarınızın prizde uzun süre kalmasını önleyebiliyor. Ayrıca akıllı prizler telefondan uzaktan da kontrol edilebiliyor. Yani cihazlarınızın prizde unutulduğunu fark ettiğinizde anında kapatabiliyorsunuz” diye konuştu.
