Bu pazar, 24 Kasım Öğretmenler Günü! Şimdiden tüm öğretmenlerimizi kutluyorum.
Öğretmenlerimiz, bilgiye ulaşmanın yollarını öğretir ve edindiğimiz bilgileri hayata geçirme becerisi geliştiririz. Bu bağlamda, erken yaşta finansal okuryazarlık gibi geleceği doğrudan etkileyen bir konuyu öğrenmenin de önemine dikkat çekmek isterim. Erken yaşta finansal farkındalık kazanmak, daha sağlam adımlar atmaya olanak tanır. Milli Eğitim Bakanlığı işbirliğiyle yönettiğim ‘3 Kumbara’ eğitim projesi ile 5 sene boyunca 81 ilde 504 bin öğrenciye ulaşmıştık ve proje yurtiçi, yurtdışı birçok prestijli ödül almıştı. Ben de bugün, çocuklarımıza finansal okuryazarlık kazandırmaya değinmek istiyorum.
PARA BİLİNCİNİN İLK TOHUMLARI (7-14 YAŞ)
* PARA: Çocuklara, paranın bir takas aracı olduğunu, insanlar için sınırlı bir kaynak olduğunu öğretmekten başlayabilirsiniz. Birlikte ‘mağazacılık’ gibi oyunlar oynayarak, paranın gerçek dünyada nasıl kullanıldığını eğlenceli bir şekilde göstermek iyi bir fikir olabilir.
* HARÇLIK: Haftalık ya da aylık düzenli harçlık verip, onları parayı kullanmakla tanıştırmalıyız. Çocukların ihtiyaçlarını doğru bir şekilde önceliklendirmeyi öğrenmelerinde harçlık yönetmeye başlamaları etkili olur.
Bugün sizden gelen borç, kredi, ceza sorularına yer vererek fayda bulmanızı umuyorum. Aklınıza takılan sorular için bana ulaşabilirsiniz. Hiçbir para konusu çözümsüz değildir. Ben yanınızdayım.
1 KREDİ VERMİYORLAR
SORU: Bir aydır birçok bankaya kredi başvurusunda bulundum ama sürekli ret çıkıyor. İnternette kredi danışmanlığı ile ilgili bir paylaşım gördüm. Çıkmayan krediyi çıkarıyorlarmış. Bağlantı kurmalı mıyım? Muhammet
Cevap: Hayır. Bankalar kredi başvuruna ret veriyorsa bir sebebi vardır. Gelir yetersizliği, düşük kredi notu ya da ödeme performansındaki sorunlar gibi… Resmi olmayan, internette tanıştığın kişilere güvenme ve özel bilgilerini paylaşma. Sakın ha!
2 KARTIMI NAKİT ÇEKİME KAPATTILAR
SORU: Bankam geçen ay kredi kartımı nakit çekime kapattı. Bu ay alışveriş de yapamıyorum. Düzenli ödemediğimi de belirteyim. Kredi kartımı tekrar nasıl kullanıma açabilirim? Mahmut
CEVAP
Enflasyon yüzde 48.58 olarak açıklandı. Geçen yıl 100 TL’ye aldığımız bir ürün şimdi 148.58 TL. Yani paranın alım gücü düştü. Enflasyon, neredeyse hepimizin günlük hayatında hissettiği sıcak bir konu. Artan yaşam maliyetine ayak uydurmak artık olmazsa olmazımız haline geldi. Enflasyon verilerinde en belirleyici olan kalemler aylıkta giyim ayakkabı (yüzde 14.32) ve gıda/ alkolsüz içecekler (yüzde 4.33) grubu. Yine de kasım ayı, indirim kampanyalarıyla geçecek, alışverişe çağrılar olacak. Bu yüzden bu indirimleri akıllıca kullanıp gereksiz harcamadan kendimizi korumamız şart. Bu dönemde akıllı harcarsak hem bütçemizi koruyabilir hem de ihtiyaçlarımızı daha uygun maliyetlerle karşılayabiliriz. İşte bu indirim sezonunda dikkat edilmesi gerekenler…
PLANIMDA VAR
İndirim dönemlerinde birçok ürün cazip hale gelir ama her cazip ürün gerçekten ihtiyacımız mı? Alışverişe başlamadan önce bir ‘gerçek ihtiyaç’ listesi yapın. Özellikle uzun süredir düşündüğünüz, ihtiyacınız olan ve gerçekten kullanacağınız ürünleri belirleyin. Elektronik, beyaz eşya veya mobilya gibi yüksek fiyatlı ürünlerde önceden fiyat takibi yapmak, alışverişinizi daha akıllıca yapmanızı sağlar. Bu indirim döneminde, enflasyonun yarattığı baskıya karşı istek-ihtiyaç ayrımı yaparak ve ihtiyaçlarınızı ön planda tutarak hem bütçenizi koruyabilir hem de alışverişin tadını çıkarabilirsiniz. Bu isteklere hiç harcama yapmayacağız anlamına gelmiyor. Gerçekten çok istediğiniz, planınızda olan bir istek harcamasıysa bu dönemi değerlendirebilirsiniz.
HEYECAN YOK
Bir ürünü ilk gördüğünüzde, bitecek kaygısıyla hemen almak cazip gelebilir ama aynı ürün farklı mağazalarda veya online alışveriş sitelerinde daha uygun fiyata olabilir. Önce bir fiyat karşılaştırması yapın. Unutmayın, indirimler hep var. Geçici algısına kanmayın.
KÜÇÜK DETAYLAR
Bazı ürünlerde “Yüzde 70’e varan indirim” kampanyaları çekici olsa da, her üründe gerçekten bu oranda indirimli olmayabilir. Etiket fiyatlarına ve indirimin gerçek oranına dikkat edin. İndirim dönemlerinde aldığınız ürünlerin iade ve değişim koşullarını önceden kontrol edin. İndirimli ürünlerde bazı mağazalar iade kabul etmeyebilir veya değişim süresini kısaltabil
Bugün Dünya Tasarruf Günü. Haydi kutlayalım! İlk kez 1924 yılında İtalya’da düzenlenen Uluslararası Tasarruf Bankaları Kongresi’nde ortaya çıktı. Amacı, bireyleri tasarruf yapmaya teşvik etmek ve finansal güvenlik sağlamalarına yardımcı olmaktı. Bu özel gün, finansal özgürlüğe ulaşmanın önemine dikkat çekiyor. Peki siz yeterince tasarruflu hareket ediyor musunuz?
NEDİR NE DEĞİLDİR?
Tasarruf, paranızı ve kaynaklarınızı akıllıca kullanmaktır. Cimrilik veya kendinizi mahrum bırakmak değil; aksine, harcamalarınıza bilinçli yaklaşarak finansal sağlık ve yaşam kalitenizi iyileştirebilecek bir bakış açısıdır. Tutumlu bir zihin yapısı, yalnızca para biriktirmenin yolunu bulmuş olmakla kalmaz, aynı zamanda kaynakları verimli kullanıp, sürdürülebilirliği ve iç huzuru ön planda tutan bir yaşam tarzını bulur. Tasarruflu yaşam, yaşam hedeflerinize özgürce ulaşmanıza olanak tanır; bir ev veya araba almak, çocukların eğitimi için birikim yapmak veya rahat bir emeklilik dönemi geçirmek gibi. Tam da bu yüzden Monay (ücretsiz) uygulamasını kurdum, tasarrufu tüm hayatınıza yaymanıza yardımcı olmak için. Tüketime özendiren dürtülerin her yerden karşımıza çıktığı bugünlerde, tasarruf bilincine ulaşmak bir bireysel sorumluluktur. Nokta!
NELER YAPABILİRİZ?
1- NET HEDEFLER- MOTİVASYON SAĞLAR
Tasarruflu olmanın size ne getireceğini net belirleyin, somut hedefler koyun. Tatil, ev almak ya da emeklilik için birikim yapmak gibi amaçlar, sizi daha tasarruflu davranmaya teşvik eder.
2- YAZILI BÜTÇE - KONTROL GÜÇTÜR
Finansal olarak başarılı olmanın sırlarından biri, bütçe yapmayı sadece bir görev değil, bir yaşam tarzı haline getirmek. Bütçe yapmak, gelir ve giderlerinizi kontrol altına almanın ve gelecekteki finansal hedeflerinize ulaşmanın en etkili yollarından biri. Peki, bu bütçe alışkanlıklarını hayatınıza nasıl entegre edebilir ve sürdürülebilir bir bütçe oluşturabilirsiniz? Gelin, hazır yeni bir aya başlıyorken bütçeyi yaşam tarzı yapmanın faydalarını konuşalım.
1- SÜREKLİ FİNANSAL FARKINDALIK:
Bütçe yapmayı bir yaşam tarzı haline getirmek, finansal farkındalığınızı sürekli olarak yüksek tutmak anlamına gelir. Bu farkındalık; gelir, gider ve birikimlerinizi düzenli olarak gözden geçirmenizi ve takip etmenizi gerektirir.
FORMÜL: Ay başında bir bütçe hazırlayıp onu unutmak yerine, harcamalarınızı sürekli yazın ve gerektiğinde düzeltme yapın. Bu sayede, nerede fazla harcama yaptığınızı, hangi alanlarda tasarruf edebileceğinizi kolayca görebilirsiniz. Ben her harcadığımı yazıyorum.
2- BİLİNÇLİ HARCAMA ALIŞKANLIĞI:
Bütçe yapmanın en büyük avantajlarından biri, harcamalarınız konusunda daha bilinçli kararlar vermenizi sağlamasıdır. Bu süreçte, ihtiyaçlarınızı isteklerinizden ayırmayı öğrenirsiniz. Bilinçli harcama alışkanlıkları, anlık kararlar verip pişmanlık yaşamanızın önüne geçer.
FORMÜL
Son günlerde limiti 100 bin TL’nin üzerinde olan kredi kartlarından 750 TL Savunma Sanayi Fonu kesintisi yapılacağı haberleri çıkmıştı. Meclis gündemine gelen tasarı sonrasında yeniden değerlendirilmek üzere Meclis’ten geri çekildi. Limit konusu gündeme gelmişken, sizin kaç kredi kartınız var? Limitleriniz ne kadar olmalı? Kredi kartı limitinin yüksek olmasının psikolojik etkileri neler? Hadi gelin, birlikte göz atalım.
Bir kişinin birden fazla kredi kartına sahip olması, kartlar arasındaki dengeyi sağlamasını zorlaştırabilir. Eğer toplam limit, gelir düzeyinin çok üzerindeyse, bu kişinin sürekli olarak bir borç döngüsüne girmesi olası. Üstelik kart sayısı artıkça, ödemeleri yönetmek de zorlaşıyor.
KREDİ KARTI LİMİTİ: Kişinin gelirine ve finansal geçmişine bağlı olarak belirlenen bir üst sınır.
CAN KURTARAN SİMİDİ Mİ?
YANLIŞ: Birçok kişi kredi kartını bir güvence gibi gördüğü için limitinin yüksek olmasını istiyor. Okul taksitleri ve sağlık harcamaları ya da ani bir finansal kriz veya işten çıkarılma gibi durumlarda kredi kartı limiti bir can simidi gibi görülüyor. Aslında, anlık durumu kurtardıktan sonra sıra ödemeye geldiğinde, kişi için zorlayıcı bir süreç oluşuyor.
DOĞRUSU: Bu tip acil durumlar için birikim yapmak, kredi kartına bağlı kalmaktan çok daha sağlıklı. Sağlık harcamaları ya da beklenmedik giderler, kredi kartıyla karşılanacaksa bile, bu harcamaların dikkatlice ödeme planı yapılmalı. Siz siz olun acil durumlar için mutlaka birikim yapın. Bunun adına ‘Acil Durum Fonu’ adı koyun.
O KADAR ZENGİN DEĞİLSİN!
Telefon çaldı. Bilgili, başarılı, önemli bir yakınım, “Özlem 500 bin lira birikimim vardı, tüm paramı bankadan çektiler. Ne olur yardım et!” dedi. Ya size de olursa? İşte kritik bilgiler...
Son günlerde dolandırıcılıkla ilgili çok olay duyuyorum. İster müdür, ister emekli, ister CEO, en iyi okullarda okumuş olun profesyonel dolandırıcılar yüzünden para kaybedebilirsiniz. Aman dikkat lütfen.
FİLM GİBİ
O kadar detaylı kurgulanmış senaryolar karşısında hayret etmemek mümkün değil. Dolandırıcılar öncelikle güven oluşturmaya çalışıyor, size ait özel bilgilerden bahsederek zemin hazırlıyorlar. Sonra biraz baskı. Belki çocuklarınızın ismini söylüyorlar size, örneğin Instagram’a yazmışsınız almışlar!
RIZA İLE VERME
Kişisel Verileri Koruma Kanunu’na göre verileriniz gizlilikle saklanmakta. Ancak bilgileriniz dolandırıcıların eline geçtiğinde, sizden para, altın vs. almak için türlü oyunlar oynuyorlar. Rızanız ile verirseniz de sorumlu sizsiniz!
CUMA AKŞAMÜSTÜ
Neriman, çalışan, kazanan ve kredi kartı kullanan, kart borçlarını ödemekte zorlanan biriydi. Merkez Bankası ve BDDK’nın yeni düzenlemeleri, Neriman ve onun gibi kart borcunu ödeyemeyenler için hayatlarına doğrudan etki edecek birkaç önemli fırsat sunuyor. Beraber bakalım...
NE OLDU?
Enflasyon, hayat pahalılığı ve geçim sıkıntısı nedeniyle kredi ve kredi kartlarında ödenemeyen borç yükünün artması üzerine Merkez Bankası ile Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu eylül ayında kredi kartı borçlarının yeniden yapılandırılmasını içeren bir takım düzenlemeler yaptı.
1 NERİMAN’A BİR NEFES: 60 AYA KADAR TAKSİTLENDİRME:
Kredi kartı borcunun asgarisini ödeyemeyen Neriman’a yapılandırma fırsatı gerçekten biraz nefes aldırabilir. En fazla 60 aya kadar taksitlendirerek borçlarını uzun vadeye yayabilir. Böylece aylık ödediği miktar düşecek. Bu da Neriman’ın bütçesinde biraz daha rahatlama demek.
HESAP: Örneğin, Neriman’ın kredi kartı borcunun toplamı 100 bin lira ise bunu 60 ayda ödeyeceği şekilde yeniden yapılandırdığında, (yüzde 3.11 faiz ile vergi hariç) aylık ödemeleri 3 bin 699 TL ile çok daha yönetilebilir hale gelir. Toplam ödemesi 221 bin 932 lira olacak.
2 YENİLENME FIRSATI:
Giriş