Giriş
Pandemi sonrası yeni normalleşme kararları açıklandı. Herkes restoran ve kafelerin açılmasının 15 Haziran’ı bulacağını düşünüyordu ama sürpriz şekilde tarih öne çekildi. 1 Haziran yani pazartesi itibarıyla restoranlar, kafeler açılabilecek. Tabii insanlar hem sosyalleşmeyi özledi, hem de korkuyor; ‘nasıl olacak acaba?’ diye soruyor. Ben de sektörden tanıdığım isimleri arayıp sordum; ‘normalleşme başlıyor ama her şey normal mi?’ diye…
Anlaşılan o ki; mekanlar müşterileri gelsin diye ellerinden geleni yapacak, önlemlerini alacak ama müşterilerin de bilinçli olması en önemli konu. Özellikle Turizm Restoran Yatırımcıları ve İşletmecileri Derneği (TURYİD) Başkanı Kaya Demirer’in bu konuda söyledikleri çok önemli; “İşletmeciler; kuralı ihlal edenle, kuralı ihlal edene isyan edenler arasında kalacak!” İşte bu önemli bir öngörü. Önce Demirer anlatsın...
Üç aydır kapalı bir işletmeye herkes yardımcı olmalı
Sektör hazır mı?
Kaya Demirer’i aradığımda ilk bu soruyu sordum, anlattı: “Ortada Turizm Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı ve Bilim Kurulu ile ortak hazırlanan bir genelge var. Turizm belgesi olan işletmecilerin hangi kurallara göre mekanlarını açacağı anlatılıyor. Turizm işletme belgesi olmayanlar ne yapacak, orası belli değil. Önemli konular şunlar:
■ Birbirini tanımayan masalar arasındaki mesafe 1.5 metre olacak. ‘Beraber geldik’ diyenlerin arasındaki mesafe ise 60 santim... Bir masada kaç kişi oturabilir konusunda bir kural yok!
■ Çalışanlar mutlaka maske takacak. Müşteriler masada otururken maskesini takmayabilir ama diyelim ki tuvalete giderken maske takması istenecek. En önemli konu da bu! ‘Takmıyorum’ derse, polis mi çağıracağım? O yüzden müşterilerin de bilinçli olması gerekiyor. Kimse üç aydır kapalı olan işletmeye zorluk çıkarmamalı. Müşterinin ‘bu ne ya, yemek mi yiyoruz dayak mı yiyoruz?’ tavrına girmemesi lazım... Benim öngörüm şu ki; biz kuralı ihlal edenle, kuralı ihlal edene isyan edenler arasında kalacağız, çok belli...
Saat 22.00 sektöre zarar verir
Kaya Demirer’in dikkat çektiği üçüncü nokta ‘restoranlar 22.00’ye kadar açık kalabilir’ kuralı.. Türkiyenin marka olmuş, turistlerin de geldiği önemli işletmelerinin akşamları 22.00’den sonra dolduğuna dikkat çeken Demirer: “TURYİD’e üye 2 bine yakın işletme var, 200’e yakını saat kuralından dolayı kapısını açmayacak.
Çünkü iş yapamazlar! Keşke açılış 15 Haziran’da olsaydı ama süre saat 24.00’e uzatılsaydı…” Diğer kural; kapıda ateş ölçülecek. 38 ve yüksek ateşi olanlar alınmayacak. Her masada dezenfektan olacak. Alkol oranı yüzde 70 olan kolonyalı mendiller de masada yerini alacak.
Sektör yüzde 50 daralacak
TAYFUN TOPAL
Grey, Nezih ve Bodrum Bozukbağ Kahvaltıcısı’nı pazartesi açıyor... “Masa mesafesine, hijyene, bütün kurallara uyacağız ama bu süreçte, sadece benim önlem almam yetmiyor. Müşteri de kendini korumalı. Ben kapıda ateş ölçeceğim ama ateşi yüksekse, hastaneye mi sevkedeyim? Belli seviyedeki müşterilere yapılabilir bir uygulama değil bu. Hemen görünen bir şey değil ki bu virüs!!
Belki bir yerden kapıp gelecek, beş gün sonra ortaya çıkacak. Sonra şu mekandan kaptım diyecek! Al başına belayı. Bana kalsa mekanlar eylülde açılmalıydı. Zaten insanlar evde tüketmeye de alıştı. Mekanlar yüzde 30 kapasiteyle iş yapacak, sektör de yüzde 50 daralacak...”
‘Eve servis’e talep çok arttı
NURİ DEVELİ
Develi Kebap, tam 11 şubesini pazartesi açıyor... “Pandemi boyunca eve servis yaptık. Talep normal zamandan yüzde 50 fazlaydı. Yani tüketici alışkanlıklarının değişeceği ortada. Çoğunluk tedirginlik yaşayacak. Buna da saygım var, işletmeler böylece daha fazla önlem alacak. Bana kalırsa; 10 kişinin 6’sı çıkmayacak, 4’ü çıkacak. O çıkan dört kişiyi gören de çıkmak isteyecek.
Ama herkesin kişisel önlem alması şart! Biz 108 yıllık bir marka olarak hem çalışanlar hem müşteriler için önlemler aldık. Gelen herkesin ateşi termal kamerayla ölçülecek. Onları küstürmek pahasına bunu yapacağız. Ultraviyole ışıklarla eller temizlenecek, müşteriler öyle içeri alınacak. Tüm personelimiz maske takacak, masa mesafesi de 1.5 metre olacak...”
Garsonların görevleri farklı
OĞUZHAN İSKENDEROĞLU
Kebapçı İskender’in İstanbul Akaretler ve iki Bursa şubesini pazartesi açıyorlar... “Biz genelge yayınlanmadan önce masa sayısını düşürdük zaten, masa aralarını da açtık. Ateş ölçme cihazlarımız hazır. El yıkarken yığılma olmasın diye Bursa’daki tarihi konağın girişlerine 9 çeşme yaptık. Hesabı kasada ödemeyi de yığılma olmasın diye kaldırdık.
Ustalarımız zaten siperlikleri, maske ve eldivenleri ile döner kesiyor. Garsonları da böldük; siparişi alan, servisi götüren, masayı toplayan ayrı olacak. Kullanılan çatalı alanla, servis veren karışmasın istedik. Bize yabancı turist de gelirdi; artık turist olmadığı için müşterimiz de yüzde 30 düşecektir. Bizim sektör en zarar gören olacak, orası belli...”
