Giriş
1 Eylül 2022 tarihinde süresi dolacak olan kira sözleşmemiz var. Sözleşmemizin düzenleme tarihi 1 Eylül 2019. Kiracımız şu anda emsallerinin üçte biri kadar kira ödüyor. Kendisi ile görüşüp orta yol bularak yüzde 25’in üzerinde zam için anlaştık. İleride yasal anlamda bir problem yaşayabilir miyiz? Yeniden sözleşme veya bir ek protokol düzenlememiz uygun olur mu? G.S.
*****
Okuyucuma yanıt verene kadar 1 Eylül’ü geçirdik. Buna rağmen bir kayıp veya bir risk de yok ama açıklama yapmam gerekir. Şöyle; daha önce yazdığım gibi 11 Haziran itibariyle meskenlerde aylık kira artışı yüzde 25 olacak. Bu durum 1 Temmuz 2023 tarihine kadar sürecek. Bu kural 11 Haziran-1 Temmuz 2023 tarihleri arasında geçerli. Bilindiği gibi dönem sonlarında taraflar zam konusunda anlaşamaz ise mahkemeye başvurur ve kira tespiti talep eder. İşte böyle başvurularda mahkemenin tespit edeceği kira bedelinin esasları belirlenmiştir ki bu da en çok eski kiraya yüzde 25 zam yapılmasıdır.
*****
Ancak taraflar anlaşarak başka şekilde kira belirlemesi yapabilir mi? Bunun için ayrı bir sözleşme gerekir mi? Hayır şart değil zira kira sözleşmeleri dönem sonlarında kendiliğinden birer yıl süre ile kira bedeli hükmü hariç aynı şartlarla uzar. Dolayısı ile okuyucumun sözleşmesi de kendiliğinden bir yıl müddetle uzamıştır. Peki kira bedeli konusu ne olacak? Konu için yayınlanan maddede cümle kısaltılarak şöyledir: Bu tarihler arasında yenilenecek “....kira bedellerine ilişkin anlaşmalar bir önceki kira yılına ait kira bedelinin yüzde 25’ini geçmemek koşulu ile geçerlidir… Bu oranları geçecek şekilde yapılan sözleşmeler fazla miktarlar yönünden geçersizdir.” Bu cümleye göre her ne yaparsanız yapın kiracı tarafından itiraz edildiği takdirde yüzde 25’lik kısmın üstü geçersiz olacaktır. Yürürlükte olmasının tek şekli, bu sözleşmeyi imzaladıktan ve ödeme yaptıktan sonra kiracının bu konuda bir itirazının bulunmamasıdır. Şayet itirazda bulunursa madde hükümlerine göre yüzde 25’ine kadar indirim sağlayacaktır.
*****
Bana sorarsanız hukuk mantığına uygun mu? Hayır değil, özellikle tarafların anlaştığı hususlara bu tür müdahale kabul edilebilir değildir. Bir hatırlatma, okuyucuma kiraya verdiği gayrimenkulün mesken olduğu düşüncesi ile yanıt verdim, işyerleri için 1 Temmuz 2023 tarihine kadar yüzde 25 zam sınırlaması yok. Bu kural sadece meskenler için, diğer okuyucularımın da bu konuda dikkatini çekmek isterim.
