Giriş
Yapay zeka dost mu düşman mı? ChatGPT’ye sorduk: Şaşırtan cevap!
Son zamanlarda yaygın olarak kullanılmaya başlanan yapay zeka uygulamaları sosyal medyanın gündeminden düşmüyor. Günümüzde telefonlarda kullanılan uygulamalara dikkat çeken, Doç. Dr. Ali Murat Kırık, “Geçmişte ‘Gözümle görmeden inanmam’ sözünü kullanırdık. Artık gözümüzle görsek de inanmayacağımız günlere doğru gidiyoruz” diyerek yapay zeka konusunda vatandaşları uyardı.
Elif Bayram / Posta.com.tr - Hayatımızın her alanına giren yapay zeka “Dost mu düşman mı?” herkes tarafından merak edilmeye başlandı. Yapay zeka uygulamalarının kötü niyetli insanların elinde adeta bir tehdit durumuna dönüşebileceğini söyleyen Doç. Dr. Ali Murat Kırık, “Yapay zekanın genelde siyasi arenadaki etkisi konuşuldu. Vatandaşları ya da internet kullanıcılarını ilgilendiren boyutlarına hiç değinilmedi. Durum o kadar tehlikeli boyutlara gelecek ki, günümüzde kullanılan ‘Yüz değiştirme’ uygulamalarının yerini sahte videolar oluşturan uygulamalar alabilir” diyerek önemli açıklamalarda bulundu.
Yapay zekanın hızlı bir şekilde gelişmesi sadece teknolojinin değil, sosyal medyanın da önemli gündem maddesi haline geldi. Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi Görsel İletişim Tasarımı Anabilim Dalı Başkanı ve Dijital İletişim Araştırmacısı Doç. Dr. Ali Murat Kırık, yapay zeka uygulamalarının henüz güvenilir olmadığını ve gelecekte daha etkili bir hale geleceğini örnekler üzerinden anlattı.
Yapay zeka ve ChatGPT teknolojilerinin günümüzde birçok alanda kullanıldığını belirten Doç. Dr. Ali Murat Kırık, “Yapay zeka teknolojileri olumlu açıdan baktığımızda sağlık hizmetleri, eğitim, iş dünyası, güvenlik gibi alanlarda kullanılarak insan hayatını daha kolay hale getiriyor. Olumsuz boyutlarını da ele alacak olursak yapay zekanın yanlış veya kötüye kullanımı, kişisel gizlilik ihlalleri, yanıltıcı içeriklerin yayılması ve manipülasyon gibi problemlere yol açabilir. Yapay zekaya güvenmek için henüz erken” dedi.
“SANİYELER İÇERİSİNDE SAHTE VİDEO”
Yapay zeka uygulamalarının yaygınlaşmasıyla birlikte, vatandaşlar arasında gerçek ve sahtenin ayırt edilmesinin de zorlaştığını söyleyen Kırık, “Sosyal medyada gördüğünüz yapay sinir ağları kullanarak deepfake yani sahte bir videoyu günümüzde ayırt etmek mümkün. Bu videoların teknik açıdan üretimi zor olduğu için şu an bu videolarla az karşılaşıyoruz. Fakat yapay zekanın kişisel kullanım alanının genişlemesi, uygulamaların vatandaşlar tarafından kullanılması büyük sorunları beraberinde getirecektir” diye konuştu.
Doç. Dr. Ali Murat Kırık
“YAPAY ZEKA ADETA BİR SİLAH OLARAK KULLANILABİLECEK”
Günümüzde sosyal medyada sıkça kullanılan ‘yüz değiştirme’ uygulamalarını örnek gösteren Kırık, yakın zamanda sahte videoların da uygulamalar aracılığıyla üretebileceğini anlattı:
Örneğin şu an telefonlarımızda yüz değiştirme uygulamaları kullanıyoruz, hatta bu uygulamaları kullanırken keyif alıyoruz. Fakat şu an yapılan çalışmalardan bahsedecek olursak konuşturacağınız kişinin fotoğrafını ve sesini yükleyecek, söyleyeceği ifadeleri yazacak ve saniyeler içerisinde sahte bir video üretebileceksiniz. Geçmişte 'Gözümle görmeden inanmam' sözünü kullanırdık. Artık gözümüzle görsek de inanmayacağımız günlere doğru gidiyoruz. Durum o kadar tehlikeli boyutlara gelecek ki, bu videolar sebebiyle arkadaşlık ilişkileri zedelenebilecek, eşler arası çatışmalar çıkabilecek, zarar vermek isteyen insanlar ve itibar suikastı hazırlığında olanlar yapay zekayı adeta bir silah olarak kullanabilecek.
Yapay zeka uygulamalarının bazı sorunları da beraberinde getireceğine dikkat çeken Kırık, “Yapay zeka ile birlikte insan emeği ve özgün fikirlerin ortaya çıkışının da zarar göreceği bir gerçek. Şimdiden yapay zeka ve ChatGPT gibi uygulamalarla ödevler hazırlanmakta, projeler üretilmekte, içerikler oluşturuluyor. Fakat bu teknolojileri tespit edecek sistemler de hızla geliştiriliyor. İnsanların sosyal medya hesaplarında paylaştıkları içeriklerden yapay zeka kullanarak videolar üretmek, birçok soruna neden olabilir. Özellikle bir kişinin fotoğraflarını, videolarını, seslerini alarak, onların izni olmadan yapay zeka tarafından üretilen videolarda kullanmak, o kişinin mahremiyetini ihlal edebilir” ifadelerini kullandı.
“YAPAY ZEKAYA GÜVENMEK İÇİN HENÜZ ERKEN”
Yapay zeka teknolojilerinin iş dünyasında da sıkça kullanıldığının altını çizen Kırık, “Günümüzde teknolojinin gelişim göstermesi bile işsizliğe sebep oluyorken, yapay zekanın işsizlik konusunda olumsuz etkisinin olacağını söylemek pek de yanlış sayılmayacak. Yapay zeka, matematik denklemlerini çözmekten, kod yazmaya, grafik tasarım yapmaktan, sunum hazırlamaya kadar birçok konuda sonuç üretme yeteneği ile dikkat çekiyor. Bu durum işsizlik sorunlarını beraberinde getirecektir. Şunu da söylemekte yarar var. İnsana her zaman ihtiyaç vardır. Çünkü yapay zekayı üreten de insan aklının ta kendisidir” dedi.
Sosyal medyada Snapchat’ın My AI sohbet robotunun kullanıcıların konum bilgisi hakkında yalan söylediği iddiasıyla eleştirilere maruz kaldığını hatırlatan Kırık, “Yapay zeka sistemlerine belli parametreler girilmekte ve verilen cevaplar bu parametrelerin işlenmesi aracılığıyla hazırlanmaktadır. Snapchat’ın My AI sohbet robotu yalan söylediği iddiasıyla ciddi eleştirilere maruz kalmıştı. Aslına bakılırsa veri gizliliği açısından bazı cevapları bilmesine rağmen söylemediği, fakat reklam açısından değerlendirildiğinde aslında birçok bilgiye sahip olduğu ortaya çıkmıştı. Bu örnek bile yapay zekaya güvenmenin henüz erken olduğunu bizlere adeta kanıtlamaktadır” diye konuştu.
Yapay zeka teknolojilerinin tamamen güvenilir olmadığını söyleyen Kırık, Snatchat örneğinde olduğu gibi benzer durumların tekrar yaşanabileceğini belirterek uyardı:
Yapay zeka uygulamalarıyla verilerin manipüle edilebilmesi söz konusudur. Snapchat’ın My AI sohbet robotunda karşılaştığımız bu durum diğer uygulamalarda da karşımıza çıkabilir. Sadece Snapchat’ı hedefe koymanın doğru olduğunu söyleyemeyiz. Yapay zeka teknolojisi henüz tamamen güvenilir değildir. Veri kalitesi, öğrenme yöntemleri ve sistem tasarımı gibi faktörlerin etkisi altındadır. Sonuçların doğruluğu için doğru eğitim, güvenilir veriler, doğru algoritmalar ve insan onayı gereklidir. Yapay zeka sistemleri insanlar tarafından tasarlanmalı ve kullanılmalıdır.
“YAPAY ZEKAYI DURDURMAK İMKANSIZ”
Yapay zekanın mucitlerinden Geoffr ey Hinton’un “Dünyayı yapay zekadan koruyalım” çağrısının Beyaz Saray’ı da alarma geçirdiğini hatırlatan Kırık, yapay zeka kullanımını düzenlemek için yapılması gerekenleri anlattı:
Devletler bu noktada birlikte hareket etmeli, yapay zeka kullanımını düzenlemek için net standartlar ve politikalar geliştirmelidir. Yapay zekanın şeffaf ve sorumlu bir şekilde kullanımını sağlamak için gözetim mekanizmaları ve yasal düzenlemeler oluşturmalıdır. Ayrıca, alanla ilgili uzmanlar ve paydaşlarla iş birliği yaparak yapay zeka hakkındaki politikaların ve düzenlemelerin geliştirilmesinde sorumluluk üstlenmelidir. Bu adımlar, yapay zekanın toplum için güvenli, etik ve faydalı bir şekilde geliştirilmesine yardımcı olabilir. Çünkü yapay zekayı kullanmak değil, doğru ve verimli sonuçlar elde etmek önemlidir. Yapay zekayı durdurmak günümüz koşulları altında zaten imkansızdır.
CHATGPT’YE SORDUK
ChatGPT’ye okuduğunuz haberin ne hakkında yazıldığını ve özetini sorduk, işte yazdığı metin:
“Yapay zeka teknolojilerinin yaygınlaşması, insan hayatını kolaylaştırsa da kötüye kullanılması durumunda büyük tehditler yaratabilir. Yüz değiştirme uygulamaları gibi teknolojiler, manipülasyon, kişisel gizlilik ihlalleri, yanıltıcı içeriklerin yayılması gibi problemlere yol açabilir. Bu durum, gerçek ve sahte arasındaki ayrımı yapmayı da zorlaştırıyor.
Özellikle derin sahte videoların (deepfake) sayısı arttıkça, insanlar bu videoların gerçek mi yoksa sahte mi olduğunu ayırt etmekte zorlanabilir. Bu durum arkadaşlık ilişkilerini, eşler arası çatışmaları ve itibar suikastlarına yol açabilir.
Son olarak, yapay zeka teknolojileri sosyal medya hesaplarında paylaşılan içeriklerden videolar üretebildiği için kişisel mahremiyet ihlallerine yol açabilir.”
