Diplomaside kartlar yeniden dağıtılıyor

Dış politikada baş döndürücü gelişmeler yaşanıyor. Son 7-8 yıldır süregelen olumsuzlukları aşmak yolunda gerçekleştirilen politika ve tutum değişikliklerini madde madde sıralamak istiyorum:

• Türkiye ile Ermenistan arasında normalleşme adımları atıldı. Dışişleri Özel Temsilcisi Serdar Kılıç, 14 Ocak’ta Moskova’da Ermenistan Temsilcisi Ruben Rubenyan ile bir araya geldi. İki ülke bu süreci önyargısız şekilde sürdürme kararı aldı. İstanbul-Erivan arasında yıllar sonra sivil uçuşlar yeniden başlıyor. Pegasus Havayolları’nın ilk yolculu seferi 2 Şubat tarihinde düzenlenecek. Ben bu uçuşların başlamasını, iki ülkeden insanların doğrudan temas kurmasını çok önemli görüyorum.
• Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Veliaht Prensi Muhammed bin Zayed el Nahyan Ankara’ya bir ziyaret gerçekleştirdi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın şubat ayında bu ülkeye ve muhtemelen Suudi Arabistan’a gitmesi bekleniyor.
• Türkiye ile BAE arasında bir Swap anlaşması yapıldı.
• Mısır ile devam etmekte olan bir diyalog süreci var. Yakında yeni başlıklar açıklanacak.
• Amerika Birleşik Devletleri, Kıbrıs Rum kesimi ve Yunanistan’ın liderlik ettiği EastMed boru hattına desteğini çekti. Ankara, bu boru hattının fizibil olmadığını, ayrıca Türkiye’nin bypass edilmesi nedeniyle gerçekleşme şansının bulunmadığını savunuyor, bu konudaki girişimlere şiddetle karşı çıkıyordu. Washington, Ankara’nın itirazlarının yanı sıra küresel gelişmeleri, boru hattının yapım maliyetini ve enerji alanındaki dönüşümü hesaba katarak bu projeye artık katkı vermeyeceğini ilan etti. Washington’ın bu tercihi, bölgedeki bütün dengeleri etkileyecek nitelikte. Yeni işbirliklerinin kapısını aralayacak bu değişimle birlikte Doğu Akdeniz’deki tansiyon da düşebilir.
• Katar ziyareti sırasında Cumhurbaşkanı Erdoğan’a İsrail ile ilişkiler konusunu sormuştum. Normalleşme yolunda yeni adımlar atılabileceğini söylemişti. Arnavutluk dönüşünde gazetecilerin bu konudaki sorusu üzerine İsrail Cumhurbaşkanı Yitzhak Herzog’un Türkiye’ye gelebileceğini ifade etti. İsrail Başkanı Naftali Bennett ile de irtibat hâlinde olduklarına işaret etti.

TİCARET LOKOMOTİF OLUR

Cumhurbaşkanı Herzog’un Türkiye’ye gelme olasılığı ikili ilişkilerin normalleştirilmesi yolunda çok kritik bir gelişme. Bölgenin çok önemli iki ülkesinin yeniden yakınlaşması çok ciddi sonuçlar doğurur. Erdoğan, iki ülke ilişkilerini bölge açısından “hayati” sözleriyle değerlendirmişti.

Bu sürecin yol kazasına uğramaması ve trenin yeniden raydan çıkmaması için dikkat edilmeli. İki ülkenin her konuda tam mutabakat içinde olması gerekmiyor. Esas olan yapıcı diyalogla süreci ilerletmek, güven artırıcı adımlar atmak. İsrail ve Türkiye arasında işbirliği yapılabilecek çok başlık var. İş dünyası geçmişte olduğu gibi bugün de hızlandırıcı bir rol oynayabilir.

Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın da katıldığı bir toplantıda ihracat rakamlarını açıklamıştı. Bu verilere göre İsrail, Türkiye’nin en fazla ihracat yaptığı ilk 10 ülke arasında.

Hatta az farkla Rusya’nın bile önünde. Restorasyon niteliğindeki bu gelişmeler çok büyük önem taşıyor. Ben diplomaside kartların yeniden dağıtılmakta olduğunu, Türkiye’nin bölgesinde ve küresel sistemde etkin bir oyuncu olarak yeniden öne çıkacağını düşünüyorum.