Giriş
Mesane sarkması, kadınlarda idrar kaçırmanın en önemli nedenlerinden. Yaş ilerledikçe, gebelik ve doğum sayısı arttıkça görülme oranı da artıyor. Yarım saat süren ameliyatlar bu sorunu rahat bir şekilde ortadan kaldırıyor. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Ateş Karateke anlatıyor.
MESANE SARKMASI NEDİR?
Mesane (idrar torbası) ya da üretranın (idrar kanalı) vajinanın içine ve dışarı doğru sarkmasına denir. Tıptaki ismi sistoseldir.
SEBEPLERİ NELERDİR?
Vajina ile mesane arasındaki bağ dokuların yırtılması, zayıflayıp gevşemesiyle gelişir. Bu durum, öksürme, hapşırma, gülme, merdiven çıkma, ıkınma, ağır yük kaldırma gibi karın içi basıncı artıran durumlarda idrar kaçırmaya yol açar. Hastalık ilerlediğinde ıkınma, öksürme, hapşırma esnasında idrar torbası vajinadan dışarıya çıkana dek ilerleyebilir. Bu hallerde kişi idrarını yapmakta güçlük çekebilir. Eliyle idrar torbasını yukarı kaldırarak idrarını yapar. Bu durumdaki kişilerde böbreklerde sorunlar yaşanabilir ve böbreklerin işlevi bozulabilir.
KİMLERDE ORTAYA ÇIKAR?
Çoğunlukla menopoz sonrası dönemde ortaya çıkar. Menopozda kadınlık hormonu olan östrojen azaldığı için pelvis tabanındaki kaslar gücünü yitirir. Bu da mesane sarkmasıyla sonuçlanır. Normal doğum riski artırır. Çok sayıda doğum, iri bebek doğurma, doğumda meydana gelen vajina yırtılmaları hikayesi olan kadınlarda daha fazla görülür. Karın içi basıncını artıran kronik öksürük, aşırı şişmanlık ve ağır işlerde çalışma mesane sarkmasını ortaya çıkarabilir. Sigara tüketimi, uzun süreli kabızlık, şişmanlık, daha önce geçirilmiş karın içi ameliyatlar riski artırır.
GENÇLERDE DE RASTLANIR MI?
Görülme yaygınlığı yaşla beraber artsa da yaşlanmanın getirdiği doğal bir sonuç değil. Sezaryenle doğum yapmış ya da hiç doğum yapmamış kişilerde ender de olsa görülebilir.
NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Çoğunlukla kadınlar mesane sarkmasını dışarıdan fark edip doktora başvurur. Çoğu zaman idrar torbası sarkmasına rahim sarkması da eşlik eder. Nadiren hiçbir problemi bulunmayan bir kadında tesadüfi olarak fark edilebilir. Sıklıkla idrar kaçırma ya da vajinada dolgunluk hissi yaşayan bir kadının jinekolojik muayenesi sırasında sarkma kolayca fark edilir. Fizik muayene, tam idrar tahlili, idrar kültürü ve böbrek fonksiyon testleri tanı için önemlidir.
NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Tedavi kadının yaşına, sağlık durumuna, hastalığın evresine, daha sonra çocuk isteyip istemediğine göre değişir. İleride hamile kalmak istemeyen bir kadında çoğunlukla hastanın kendi dokusu kullanılarak idrar torbası yukarı doğru kaldırılır.
AMELİYAT NE KADAR SÜRER?
Mesane sarkması ameliyatları genellikle 20-30 dakikada tamamlanır. Başarı oranı 90'ın üzerindedir. Eğer kişide vajina genişlemesi sorunu da varsa ameliyatın ardından bu sorun da azalır, cinsel yaşamdaki şikayetler iyileşir. Kadının özgüvenini iyileştirerek yaşam kalitesine katkı sağlar. İdrar kaçırma sorununun çözülmesi kadının tekrar sosyal yaşama dönmesini sağlar
Bu belirtiler hastalığı ele veriyor
Hafif mesane sarkmaları belirti vermeyebilir. Orta derecede, karnın aşağı bölümlerinde ağırlık hissedilebilir. Sırtın ve karnın alt bölümlerinde ağrı ve rahatsızlığa yol açabilir. Uzun süre ayakta kalındığı takdirde bu şikayetler artabilir. Cinsel ilişki sırasında ağrı duyulabilir ve idrar kaçırma gerçekleşebilir. İleri derecede sarkmada, rahmin dışarıdan görülmesi mümkündür ve vajinada büyük bir kitle varmış hissi yaratır.
En sık görülen belirtileri şöyle sıralayabiliriz:
İdrara sık çıkma isteği. Gülme, öksürme ve hapşırma esnasında idrar kaçırma. Cinsel isteksizlik. Cinsel ilişki sırasında idrar kaçırma. İdrar yaparken zorluk yaşama. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları. İdrarın tam olarak yapılamadığı hissi. Vajinadan bir kitlenin sarkması ve bunun görülebilmesi. Ağır kaldırma, zorlanma veya ıkınma hallerinde vajinanın sarkması.
