Giriş
Vücudumuza gereksiz biçimde aldığımız yiyecekler karaciğeri yağlandırıp yorarak organ hasarına yol açıyor. Sevindirici haber şu ki bazı yiyeceklerden uzak durup bazılarına ağırlık vererek karaciğerinizi koruyabilirsiniz. Beslenme ve Diyet Uzmanı Ayşe Sena Binöz, karaciğere dost ve düşman besinleri anlatıyor.
AKDENİZ DIYETİ YAPIN
Besinlerin sindiriminde ve zararlı maddelerin etkisiz hale getirilmesinde karaciğerimiz hayati bir öneme sahip. Günümüzde yaygınlaşan fast food besinler ve hareketsizlik nedeniyle vücudumuz ya çok fazla yağ üretiyor ya da üretilen yağı yeterince metabolize edemiyor. Bu durumda fazla yağ karaciğer hücrelerinde depolanıyor. Yağlanmanın önüne geçmek için karbonhidrat, protein ve yağ oranı dengeli, yeterli sebze-meyve içeren bir beslenme modeli benimseyin. Örneğin kırmızı etten fakir, balık ve meyve sebzeden zengin, yeterli tahıl ve süt ürünleri içeren Akdeniz diyeti ile karaciğerinizi koruyabilirsiniz.
KİLO VERİN
Fazla kiloları vermek hem karaciğer yağlanmasından korunmada ve tedavi sürecinde önemli bir adımdır. Amerikan Gastroenteroloji Birliği’nin yayınladığı rapora göre; vücut ağırlığında sağlanan yüzde 10’luk kayıp karaciğer hücrelerinde düzelme sağlıyor. Ancak şok diyetler ile aranıza mesafe koyun çünkü sağlıksız kilo kaybı karaciğer fonksiyonlarında bozulmaya, karaciğer büyümesine ve karaciğer yetmezliğine yol açabiliyor.
HAMUR İŞLERİNDEN KAÇININ
İçeriğinde lif (posa) bulunmayan basit karbonhidratlar (kek, şekerleme, hamur işleri, paketli gıdalar ve şeker ilaveli içecekler) karaciğer yağlanması riskini artırıyor. Özellikle paketli gıdalarda kullanılan fruktoz, glikoz veya mısır şurubu fazla kiloya neden oluyor, insülin direncini tetikliyor ve karaciğerde biriken yağ miktarını artırıyor. Sağlıklı karbonhidratlar ise beslenmede olmazsa olmazdır. Bulgur, karabuğday ve tam tahıllar gibi sağlıklı karbonhidratlara beslenmenizde mutlaka yer açın. Ama miktarına dikkat etmek koşuluyla...
MEYVE TÜKETIN ANCAK...
Beslenme programınız vitamin, mineral ve polifenol içeriği zengin meyveleri içermeli. Polifenollerin karaciğer yağlanmasına karşı koruyucu etkisi var. Özellikle yaban mersini, çilek, karadut, kiraz, mürdüm eriği, ahududu, böğürtlen, kızılcık gibi kırmızı ve mor renkli meyveler yüksek polifenol içeriğine sahiptir. Siyah üzüm çekirdeğinde bulunan resveratrol de karaciğer yağlanması ve iltihaplanmasını azaltır. Greyfurtta bulunan ‘naringin’ ve ‘naringenin’ bileşenleri karaciğer sağlığını korumanıza destek olur. Ancak herhangi bir ilaç kullanıyorsanız ilacın etkisini azaltıp artırabileceği için greyfurt konusunda dikkatli olun. Meyve tüketiminde abartıya kaçmayın. Meyveler doğal fruktoz (meyve şekeri) kaynağıdır, fruktozun fazlası da karaciğerde yağlanmaya neden olur. Bu arada meyve suyu yerine meyvenin kendisini tercih edin.
İLAÇ NİYETİNE SEBZE
Sebze ağırlıklı beslenme düzeni karaciğer yağlanması tedavisinde çok etkilidir. Karnabahar, brokoli, pazı, lahana, Brüksel lahanası ve turp çeşitlerini öğünlerinizden eksik etmeyin. Bu besinlerdeki ‘sülforafan’ bileşeni karaciğer yağlanmasına neden olan maddelerin karaciğer hücrelerinden uzaklaştırılmasına yardımcı olur. Haftada 2-3 kez bu sebzelerin yemeklerini pişirebilir veya günlük olarak tükettiğiniz salatalarınızda tercih edebilirsiniz. Enginar, zengin antioksidan ve lif içeriğiyle karaciğerden toksinlerin atılmasına destek olarak karaciğer sağlığını korur. Haftada 1 kez sebze tercihiniz enginardan yana olsun. Kuşkonmazın da karaciğer fonksiyonlarını desteklediğini unutmayın.
