Giriş
Fazla melatonin kilo aldırıyor
Melatonin kullanımının son dönemde giderek arttığına dikkat çeken Uzm. Dr. Soylu, “Son günlerde hem çevremizdeki insanların hem de polikliniklerimize başvuran hastalarımızın bir hekim önerisi olmadan melatonin ve melatonin içeren ilaçları giderek artan oranda kullandıklarını gözlemlemekteyiz. Bu gidişat son derece tehlikelidir. Çünkü melatonin bir hormondur, bir hekim önerisi olmadan ve üstelik yüksek dozlarda kullanılması tıbbi açıdan ciddi risklere neden olur” diye konuştu.
Melatonin, uygun endikasyonda ve doğru dozda kullanıldığında güvenli olarak kabul edilebileceğini belirten Psikiyatri Uzmanı Dr. Cengiz Soylu, “Gereksiz şekilde ve yüksek dozda melatonin kullanıldığında baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı, gece terlemeleri, kilo artışı gibi birçok yan etki ortaya çıkar. Melatonin kullanan kişiler gün içerisinde kendilerini aşırı yorgun, halsiz ya da uyuşuk hissedebilir. Huzursuzluk hissi, ruh halinde değişkenlik ve depresyon dahi görülebilir” dedi.
Psikiyatri Uzmanı Dr. Cengiz Soylu, melatonin içeren ilaç ve takviye gıdaların kullanımı hakkında uyarılarda bulundu.
UYKU-UYANIKLIK DÖNGÜSÜNÜ DÜZENLEYEN BİR HORMON’
Bu konuda önemli bir pazarın olduğun altını çizen Uzm. Dr. Soylu, “Fakat bu durum asla halkın sağlığının önüne geçmemelidir. Melatonin insanlarımıza tıpkı diğer suiistimal edilen ilaçlar gibi son derece doğal, hiçbir risk taşımayan bir ilaç şeklinde sunulmaktadır. Ama gerçekte durum böyle değildir. Melatonin insan vücudunda doğal olarak bulunan ve uyku-uyanıklık döngüsünü düzenleyen bir hormondur. Beynin alt tarafında yer alan pineal bez yani epifiz bezi tarafından salınan bu hormon başlıca uyku-uyanma zamanlamasının yanı sıra, kan basıncının düzenlenmesi ve mevsimsel üreme dürtülerini senkronize etmede önemli rol oynar. Melatonin hormonu ayrıca bağışıklık sistemini olumlu etkileyerek stresi azaltır. Bu da yaşam süresinin artmasına ve yaşlanma bulgularının azalmasına yardımcı olur. Melatonin, bitkiler ve dolayısıyla çeşitli gıdalarda da bulunur. Antioksidan özellik taşır. İlaç veya takviye olarak kullanılan melatonin ise genellikle bir laboratuvarda sentetik olarak üretilir ve ülkemizde gıda takviyesi şeklinde satılır” dedi.
‘JET-LAG VE UYKU SORUNLARINDA DOKTOR TAVSİYESİYLE KISA SÜRELİ KULLANILIYOR’
Melatoninin, jetlag veya vardiyalı çalışma gibi uyku sorunlarının kısa süreli tedavisi için doktor tavsiyesi ile kullanılması gereken bir ilaç olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Soylu, “Fakat melatonin özellikle hekim dışındaki insanların yoğun tavsiyesiyle bu kullanımların dışına çıkmıştır. Uykusuzluk lafı, geçen her durumda önerilen, hatta komşu tavsiyesiyle kullanılan bir ilaç haline getirilmiştir. Bu son derece yanlıştır, çünkü melatonin bir hormondur ve öylesine kullanılmamalıdır” ifadelerini kullandı.
‘YÜKSEK DOZDA KULLANILDIĞINDA YAN ETKİLER ORTAYA ÇIKABİLİR’
Melatoninin, uygun endikasyonda ve doğru dozda kullanıldığında güvenli olarak kabul edilebileceğini söyleyen Uzm. Dr. Soylu, “Fakat gereksiz şekilde ve yüksek dozda melatonin kullanıldığında baş ağrısı, baş dönmesi, mide bulantısı, gece terlemeleri, kilo artışı gibi birçok yan etki ortaya çıkar. Melatonin kullanan kişiler gün içerisinde kendilerini aşırı yorgun, halsiz ya da uyuşuk hissedebilir. Huzursuzluk hissi, ruh halinde değişkenlik ve depresyon dahi görülebilir” dedi.
‘DOKTOR TAVSİYESİ İLE KULLANILMALI’
Melatoninin, hormon olarak vücutta yer aldığından fazla alınması durumunda hormonsal bozukluğa sebebiyet verebileceğini aktaran Uzm. Dr. Soylu, “Bu nedenle kişilerin mutlaka doktor tavsiyesiyle melatonin kullanmaları gerekir. Melatonin kullanmak yerine bazı önlemler alınarak da melatonin miktarı artırılabilir. Bunlar arasında gece uyumadan önce parlak ışıklardan uzak durmak ve uyunacak odayı karanlık tutmak, her gün aynı saatlerde yatıp kalkmaya özen göstermek, bilgisayarlar, telefonlar ve televizyonlar gibi mavi ışığa sahip cihazları uyumadan en az bir saat önce kapatmak bunlardan en önemlileridir. Ayrıca kiraz, badem, muz gibi melatonin içeriği yüksek gıdaları tüketmek, melatonin seviyelerini artırabilir” diyerek sözlerini noktaladı.
